اولویت صددرصدیها نسبت به ۵۰درصدیها
دانشآموزان هر آنچه که میتوانستند و میخواستند انجام دادهاند و حالا بهروزهای پایانی این تلاش چندینساله رسیدهاند: «پیشنهاد اصلی من به داوطلبان کنکور این است که در مدت زمان باقیمانده به هیچ عنوان سراغ مطالب جدید نروند. حتی سراغ مطالبی که خیلی وقت است از خواندن آنها گذشته و تقریبا فراموش شدهاند هم نروند بلکه آن دسته از مطالبی را که به آن تسلط دارند دوباره و چندباره مرور کنند تا به آمادگی صددرصد برسند.» این را پروین طالبیان، مشاور تحصیلی میگوید و معتقد است از آنجا که کنکور یک آزمون رقابتی است و نمره منفی در آن لحاظ میشود، بهتر است با بالا بردن پاسخهای مثبت، نتیجه خودمان را بهبود ببخشیم تا اینکه با پاسخ دادن به سؤالاتی که درباره پاسخ صحیح آن شک داریم، نمره منفی بگیریم. تجربه سالهای برگزاری کنکور و نتایج داوطلبان نشان داده هرچه تعداد پاسخهای واقعی بیشتر باشد، نتیجه بهتری گرفته میشود تا اینکه برخی سؤالات را با شک و تردید پاسخ دهیم. درواقع اینطور که متخصصان تحصیلی میگویند، مرور نکاتی که کامل خوانده یا بررسی آن نکتهبرداریهایی که در طول درس خواندن انجام دادهاند، یکی از کارهای مفید در این بازه زمانی ۱۱،۱۰روزه تا کنکور است. موضوعی که طالبیان هم آن را تأیید میکند و به جامجم میگوید: «تستهای آزمونهای سال قبل میتواند به آنها کمک کند که هم با چارچوب کلی کنکور سالهای گذشته آشنا شوند هم طراحی سؤال برایشان خیلی عجیب نباشد. ضمن اینکه اگر بتوانند به مباحثی که نسبت به آن اشراف کامل دارند پاسخ درست بدهند، روحیه و اعتماد بهنفس بالایی پیدا میکنند و در زمان کنکور اصلی، نسبت به آن بخش و آن قسمت، درصد مثبت بیشتری دریافت میکنند.»
بهنظر میرسد مهمترین مسأله این روزها، مرور مطالب گذشته و دوری از هرگونه مطلب جدید است. درواقع بهتر است سراغ مطالبی که از ذهنشان فاصله گرفته نروند و مطالبی را که بیشتر در خاطرشان هست، چندین و چندباره مرور کنند تا از نمره مثبت آن مطمئن باشند: «آنوقت سر جلسه آزمون، با سؤالاتی مواجه میشوند که با اطمینان به آن پاسخ میدهند و هیچشکی در ذهنشان وجود ندارد.»
طالبیان ادامه میدهد: «با توجه به تعدد منابع، این بهترین راهکار است. در صورتی که اگر منابع محدود بود، توصیه ما مرور همه مطالب قدیمی و جدید است اما در شرایط فعلی، مرور مطالب تازه کمک بهتری به داوطلب میکند.»
کاهش زمان درس خواندن
«اما همچنان و در این مدت زمان کمتر از دو هفته، بهشدت قبل و مداومت روزها و ماههای گذشته درس بخوانیم؟» این سؤال قریب به اتفاق داوطلبان کنکور است که ممکن است خودشان را موظف به رعایت همان ساعات درسی گذشته بدانند.
درحالیکه کارشناسان تحصیلی نظر دیگری دارند پروین طالبیان، مشاور تحصیلی تاکید میکند بهتر است مدت زمان درس خواندن را کاهش و کیفیت خوابشان را ارتقا دهند: «بدیهی است هرچه به زمان برگزاری آزمون نزدیکتر میشویم، باید حواسمان باشد که خستگی، بر دانستههایمان غلبه نکند و این محقق نمیشود مگر با مدیریت ساعت خواب. طبیعتا اگر سرحال باشند، مغزشان تمرکز بیشتری بر سؤالات دارد. در ضمن فراموش نکنیم که با محرکهایی مانند قهوه نمیتوان عملکرد مغز را افزایش داد. درواقع ممکن است قهوه کمی نشاطآور باشد اما تأثیر مثبتی بر عملکرد درست مغز ندارد. پس چه بهتر که در روزهای پایانی، تعادلی منطقی میان مرور نکات درسی و استراحت و آرامش ذهنیمان برقرار کنیم.»
همهچیز در جهان عادی است!
به همان اندازه که داوطلبان کنکور باید در فرصت دو هفتهای باقیمانده تا زمان کنکور، خودشان را در بهترین سطح آمادگی قرار بدهند، خانوادهها و اطرافیان داوطلبان هم میتوانند نقش مؤثری در رسیدن بچهها به سطح مطلوبی از آمادگی داشته باشند؛ موضوعی که لیلا کریمیفرشی، روانشناس و مشاور خانواده آن راتأیید میکندوازاهمیت رفتار اعضای خانواده نسبت به داوطلب کنکور خانهشان به جامجم میگوید: «واقعیت این است که تا امروز و تا اینجای کار، بچهها زحمت خودشان را کشیدهاند و هر آنچه را که بایدومیتوانستند انجام بدهند انجام دادهاند.پس چه خوانده باشند و چه نخوانده باشند،وظیفه اعضای خانواده، پدر و مادر و خواهران و برادران این است که فشار روحی بر دوش آنها را کم کنند واسترسی اضافه به آنها وارد نیاورند.» کریمیفرشی از یک حال مشترک میان داوطلبان کنکور میگوید؛ داوطلبانی که ممکن است در این روزها به موضوعات ناخوشایندی فکر کنند: «برخی از آنها مدام به این فکر میکنند که اگر مریض شوم چه؟ اگر سرما بخورم چه؟ اگر سر جلسه حالت تهوع بگیرم و همه خواندهها و دانستههایم را از یاد ببرم چه؟ آنها در این روزها مدام این استرس را که نکند عاملی خارجی همه تلاشهایم را به باد بدهد با خود حمل میکنند و خب ما بهعنوان اعضای خانواده وظیفه داریم این نگرانیها را کم و به حداقل برسانیم و به آنها اطمینان بدهیم که همهچیز روال طبیعی خودش را طی میکند. درواقع به آنها یادآوری کنیم که هرکسی ممکن است حالات مختلفی را تجربه کند ولی رخ دادن یا ندادنش دست ما نیست.»
بیتوجه به اطراف، فقط تلاش کن
اغراق نیست اگر بگوییم همهچیز شبیه یک میدان مسابقه است؛ مسابقهای که بهتر است با آمادگی وارد آن شویم! اما کدام دوندهای را سراغ دارید که هنگام ورود به مسابقه، به اینکه مدال برنز یا نقره را کسب کند فکر کند؟ دونده فقط میدود و در نهایت آنچه را که برایش زحمت کشیده بهدست میآورد؛ فقط همین. واقعیتی که لیلا کریمیفرشی هم بر آن تأکید دارد و از حمایت روحی خانوادهها از فرزندشان با هر رتبه و نتیجهای میگوید: «اگر قرار بود انتظاراتمان را به فرزندمان بگوییم، وقتش چند سال پیش و چند ماه پیش بود نه حالا که دیگر فرصتی برای تلاش بیشتر وجود ندارد. پس نه خودمان مدام رتبه و دانشگاه و... را به بچهها یادآوری کنیم و نه اجازه دهیم آنها درگیر رتبه باشند بلکه هرچه هست، امروز است و آن تمرکز و آرامش لحظه کنکور.» پس به آنها بگویید فقط به چیزی فکر میکنیم که تحت کنترل و اختیار ماست نه چیز دیگر؛ مثل آرامش، مثل مرور، مثل سؤالات، مثل حضور در سر جلسه و نه هیچ چیز دیگر! در نهایت، پرهیز از جمعهای دوستانه از دیگر راهکارهای برقراری آرامش برای کنکوریهاست؛ جمعهایی که اگر استرسی بههم ندهند، انگیزهای برای حال خوب همدیگر هم نیستند: «بهعنوان خانواده بهتر است شرایط آرامش را برای فرزندمان مهیا کنیم. غذای خوب، استراحت کافی و برقراری فضایی آرام در خانه، همه آن چیزی است که داوطلب جوان خانهمان به آن نیاز دارد.»