این ویژگی‌های زبان فارسی، آن را به یکی از مهم‌ترین ارکان هویت ملی و فرهنگی ما تبدیل کرده است. در دنیای امروز که ارتباطات با سرعت بی‌سابقه‌ای در حال گسترش است، تلاش برای حفظ زبان مادری و ترویج آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. رهبر معظم انقلاب در دیدار شاعران با ایشان در تاریخ ششم فروردین سال ۱۴۰۳ فرمودند: «به نظر من زبان فارسی کاملا دارد مظلوم واقع می‌شود» و این نشان‌دهنده نیاز مبرم به توجه و اهتمام بیشتر در این زمینه است؛ از این‌رو برنامه‌سازی تلویزیونی می‌تواند به‌عنوان ابزاری مؤثر در حفظ و ترویج زبان و ادب فارسی عمل کند. در حوزه برنامه‌سازی به‌عنوان نمونه، برنامه تلویزیونی «دونقطه» که از چهارم فروردین امسال روی آنتن شبکه دو رفته است، یک مسابقه ادبی و زبانی است که با هدف ترویج و آموزش زبان و ادب فارسی به نوجوانان و عموم مخاطبان طراحی شده است. این برنامه با رویکردی خلاقانه و سرگرم‌کننده، فرصتی برای یادگیری ادبیات از طریق بازی و رقابت فراهم می‌آورد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بیاناتی که در خصوص حفظ و پاسداشت زبان فارسی داشته‌اند همچنین به این نکته اشاره کرده‌اند که «زبان فارسی بهترین حامل و رسانه برای معارف، افکار، نوآوری و تمدن عمیق اسلامی محسوب می‌شود.» این بیان به‌وضوح نشان‌دهنده مسئولیت ما درقبال زبان فارسی وامری حیاتی در چارچوب مدیریت فرهنگی است. اگر ما به‌عنوان یک جامعه، به زبان و ادب فارسی بها دهیم و آن را در رسانه‌ها و برنامه‌های آموزشی خود گنجانده و ترویج کنیم، می‌توانیم به حفظ این میراث فرهنگی ارزشمند و غنی و انتقال آن به نسل‌های پیش‌رو کمک کنیم. به همین بهانه خبرنگار جام‌جم با حضور در پشت‌صحنه برنامه دونقطه تلاش کرد در گفت‌وگویی با عوامل آن به ضرورت برنامه‌سازی در این زمینه، دغدغه‌های مسیر تولید، چگونگی طراحی و پیاده‌سازی، مخاطبان برنامه و چالش‌های آن بپردازد.
با توجه به این‌که برنامه دونقطه به‌صورت غیرمستقیم در حال «آموزش» زبان فارسی و ادبیات است، مجید ظریف، تهیه‌کننده برنامه دونقطه درباره چرایی انتخاب شبکه دو، گفت: واقعیت این است که من حدود سه سال پیش با یکی از شبکه‌های دیگر برای این برنامه مذاکره کردم اما به‌دلیل مشکلات تأمین منابع مالی، با وجود همراهی شبکه، نتوانستم آن را اجرا کنم. به‌نظرم، این برنامه نباید در سطحی پایین‌تر از آنچه که در‌نظر داشتم ساخته می‌شد. بازی‌های برنامه حتی بدون وسایل صحنه و در فضای اردویی، در کنار خانواده و بچه‌ها امکان اجرا داشت اما اگر برنامه در سطح پایین‌تری ساخته می‌شد، نمی‌توانست مخاطب را به‌خوبی درگیر کند. این تهیه‌کننده ادامه داد: درحال حاضر، اگربرنامه‌ای که روی آنتن است، کیفیتش پایین‌تر از یک حدی باشد، مخاطب برای شناختن آن باید زمان زیادی صرف کند.به نظرم آن زمان هم نباید از یک سطحی پایین‌تر برنامه اجرا می‌شد. وی اضافه کرد: تا این‌که بحث مذاکره با شبکه دو آغاز شد. البته پیشنهاد اولیه از سمت آنها بود. شبکه دو کاری در زمینه زبان به ما پیشنهاد داد. البته همان کار درحال حاضر در حال تولید است. من به آنها پیشنهاد کردم که یک کار بهتری دارم و بعد از صحبت و پیشرفت در مذاکرات، آنها با ریسک این ایده موافقت کردند. به نظرم، شبکه دو واقعا همکاری و همراهی خوبی داشت.
زبان عمومی، ادبیات فرهیخته
ظریف در خصوص دغدغه‌اش پیرامون زبان فارسی و برنامه‌سازی در این باره توضیح داد: حالا می‌خواهم تفکیکی در مورد زبان فارسی انجام دهم. به نظر من، ما یک وجه عمومی از زبان فارسی داریم و یک وجه فرهیختگانی که وجه فرهیختگی زبان در ادبیات متجلی است اما بخش مهم‌تر زبان، زبان عامه و ادبیات عامه است که نقش بسیار کلیدی در ارتباط با مردم و جامعه دارد. در برنامه دونقطه، ما بیشتر روی وجه عمومی زبان سرمایه‌گذاری کرده و درباره آن صحبت می‌کنیم. این گنجینه‌ای بی‌پایان است و اگر بخواهیم هر‌کدام از جنبه‌های آن را بررسی کنیم، به ویژه شعر و ادبیات کلاسیک، می‌توانیم به عمق بیشتری برویم. اما از طرفی نگران این هستیم که ممکن است بخشی از مخاطب عام را از دست بدهیم و واقعا نمی‌خواهیم این اتفاق بیفتد.
تهیه‌کننده دونقطه، اضافه کرد: تیم برنامه‌سازی به دنبال این بوده که هر کسی، از جمله بچه‌های سه یا چهار ساله با توانایی تکلم فارسی تا افراد ۵۰، ۶۰ یا ۷۰ ساله، بتوانند با این برنامه ارتباط برقرار کنند. در بازخوردهایی که دریافت کرده‌ایم، متوجه شدیم به این هدف رسیده‌ایم، چرا که هر‌کسی می‌تواند کلمه درست کند وهرکسی می‌تواند ساختار نوشته شده را بفهمد. همچنین، هر کسی با اضافه کردن یک نقطه به یک کلمه، می‌تواند معنای آن را تغییر دهد. این قابلیت‌ها متعلق به همه افراد است و حیف است که آنها را نادیده بگیریم و فقط به جنبه‌های نخبگانی زبان که بیشتر در ادبیات نمود دارد، تمرکز کنیم.
زبان؛ ابزار استراتژیک فرهنگ
وی با اشاره به پیشینه‌اش نسبت به زبان فارسی گفت: از نوجوانی به زبان علاقه‌مند بودم و بخش‌های مهمی از دیوان حافظ و گلستان سعدی را حفظ کرده‌ام. هرچند نمی‌توانم دقیقا بگویم چه چیزی باعث این علاقه شده اما جذابیت‌های زبان قطعا تأثیرگذار بوده است. به نظر من، زبان مهم‌ترین ابزار استراتژیک ماست که باید به تقویت آن توجه کنیم. متأسفانه، اغلب قدرت زبان را نادیده می‌گیریم. زبان مانند هواست همیشه هست، اما وقتی نیست، اهمیت آن را درک می‌کنیم. رهبری نیز اشاره کرده‌اند که زبان بخش مهمی از فرهنگ است. ما زبان را دست کم گرفته و از آن دور شده‌ایم، و این اهمیت برای من مأموریتی شخصی است. ظریف به برنامه «هلال» که سال گذشته روی آنتن رفت، اشاره کرد و افزود: در این برنامه، مهمانان غیر ایرانی که توانایی صحبت به فارسی داشتند، انتخاب شدند تا به مخاطب نشان دهیم زبان چقدر مهم است.
زبان فارسی؛ تمدن‌ساز جهانی
این تهیه‌کننده تلویزیون افزود: زبان فارسی یک زبان تمدن‌ساز است که تأثیر زیادی بر رویدادهای منطقه وجهان دارد. به جای مبارزه‌های مستقیم، باید بر حوزه‌های زبانی تمرکز کنیم، زیرا این حوزه‌ها ظرفیت‌های زیادی به مامی‌دهند. یکی از مهمانان پاکستانی در برنامه هلال گفت که زبان اسلام در پاکستان فارسی است و اسلام را با متون فارسی یاد گرفته‌اند. این نشان‌دهنده اهمیت زبان فارسی در این کشور است، به‌طوری که حدود ۸۰ میلیون نسخه از کتب خطی فارسی در پاکستان وجود دارد.ظریف ادامه داد: به پیشنهاد اقبال لاهوری، تصمیم به جدایی بخش مسلمان‌نشین هند به عنوان پاکستان گرفته شد. سرود ملی پاکستان نیز به زبان فارسی است. حدود ۷۰ تا ۸۰ سال پیش، مکاتبات و تجارت در شبه قاره هند به زبان فارسی انجام می‌شد و این زبان به عنوان زبان راه ابریشم و بازرگانان از چین تا اروپا مورد استفاده قرار‌می‌گرفت.
هویت ملی در گرو زبان فارسی
وی در ادامه گفت: فرهنگ ما به شدت وابسته به زبان فارسی است و پایبندی به این زبان و توجه به ویژگی‌های آن می‌تواند به همدلی بیشتری در کشور منجر شود. زبان فارسی همچنین ظرفیت ایجاد ارتباط با کشورهای دیگر را دارد، به ویژه کشورهای مرتبط با نوروز و فارسی‌زبان. هیچ‌یک از این کشورها نمی‌توانند ادعا کنند که این زبان متعلق به آنهاست؛ بلکه زبان فارسی برای آنها عاریتی است. ظریف در توضیح این عاریتی بودن گفت: استعمار، زبان را از این کشورها گرفت. در تاجیکستان، مردم به فارسی صحبت می‌کنند اما نمی‌توانند به آن بنویسند، زیرا زبان نوشتاری آنها سرلیک است که ترکیبی از روسی و زبان‌های قفقازی است. استعمار با تقویت زبان‌های محلی، هیمنه زبان فارسی را کاهش داد. ترک‌های ترکیه نیز زمانی به زبان فارسی می‌نوشتند اما آتاتورک برای کاهش این هیمنه، الفبای زبان ترکی را تغییر داد، چون می‌دانست این زبان اهمیت استراتژیک دارد. دغدغه تیم برنامه‌سازی «دونقطه» حفظ زبان فارسی است، زیرا این زبان بخش مهمی از هویت ماست و بی‌توجهی به آن، نسل آینده را با چالش‌های جدی مواجه خواهد کرد.
میراث زنده ایران
تهیه‌کننده دونقطه در تبیین دغدغه‌های برنامه‌سازی درباره زبان فارسی گفت: فردوسی ۱۰۸۱ سال پیش شاهنامه را سرود و رودکی حدود ۱۲۰۰ سال پیش شعر گفت. این نشان می‌دهد که زبان فارسی از آن زمان تاکنون زنده و قابل فهم است. در حالی که متون ۳۰۰ سال پیش به زبان لاتین برای یک انگلیسی‌زبان غیرقابل فهم است. زبان ما از رودکی، مولوی و حافظ تا امروز پابرجاست. حیف است که این زبان نادیده گرفته شود. هدف ما در برنامه دونقطه حساس کردن نسل جدید و دیگر نسل‌ها نسبت به اهمیت زبان فارسی است. وی درباره زمان پخش دیروقت دونقطه توضیح داد: با توجه به پخش برنامه «پایتخت»، تلاش داریم برنامه را بعد از اتمام آن به ساعت ۲۲ برسانیم. علاقه‌مند‌بودیم ساعت ۲۱ روی آنتن برویم اما با برنامه‌ریزی شبکه این امر امکان‌پذیر نیست. بنابراین در آینده سعی خواهیم کرد ساعت پخش را تغییر دهیم اما بعید است قبل از اتمام پخش پایتخت، این تغییر امکان‌پذیر باشد.
جذابیتی نو در برنامه‌سازی
محمد پورصباغیان،کارگردان دونقطه که درکارنامه کاری‌اش پیش ازاین برنامه‌ای باگروه سنی نوجوان نداشته، درخصوص ایده کارگردانی این برنامه گفت: من تجربه‌هایی در ساخت و تولید کارهایی با محوریت مطالعه، کتاب و با تمرکز بر زبان و ادبیات فارسی داشتم. تقریبا دو سال پیش، برنامه‌ای به نام «خانه جلال» در شبکه نسیم داشتم که هم کارگردان و هم تهیه‌کننده آن بودم. این برنامه با ایده‌ای شبیه به کتاب‌باز طراحی شده بود. در هر قسمت یک مهمان داشتیم که با او درباره ادبیات گفت‌وگو می‌کردیم. همچنین یک بخش ویژه داشتیم که به شاهنامه‌خوانی اختصاص یافته بود. در دو فصل کتاب‌باز هم کارگردان تلویزیونی و کارگردان بخش مستند بودم. لذا تجربه‌ای با مفهوم مشترک با دونقطه داشته‌ام. به لحاظ فرمی نیز باتوجه به تجربه کارگردانی برنامه زوجینو تلاش کردم که به کمک ترکیب این تجربیات و گرفتن حد وسطی از آنها بتوانم برنامه‌ای خلق کنم که با تطبیق ظرف و مظروف مفاهیم را به‌خوبی منتقل کند. پورصباغیان ادامه داد: ما باید برنامه‌ای می‌ساختیم از جنس زبان و ادبیات فارسی که مخاطب آن را پس نزند. فلذا سعی کردیم یک طراحی به‌روز و جذاب برای برنامه ایجاد کنیم تا بیننده به‌خوبی درگیر آن شود. بنابراین این‌طور نبود که برنامه‌ای طراحی کنیم که هر آیتم به تنهایی جهان خود را داشته باشد بلکه همه چیز در یک محتوای مشترک طراحی شده و تلاش کردیم تا عنصر سرگرمی را به شکلی پررنگ در برنامه بگنجانیم.
سرگرمی، چاشنی جذاب دونقطه
وی درباره پررنگی چاشنی سرگرمی برنامه عنوان کرد: مخاطبان اصلی ما خانواده‌ها هستند. با این‌که نوجوانان به‌طور عملی درگیر کار هستند اما کسی که باید برنامه را دنبال و آن را رصد کند، خانواده‌ها هستند. دلیل این موضوع این است که در فصل‌های بعدی، گروه سنی مخاطبان به سمت دانشجویان و بزرگ‌ترها خواهد رفت و تصمیم ما برای افزایش گروه سنی شرکت‌کنندگان فصل دوم تقریبا قطعی شده است. کارگردان دونقطه افزود: در فصل اول، که شروع کار ماست و می‌خواهیم خود را معرفی کنیم، باید طوری برنامه را ارائه دهیم که مخاطب ببیند در جهان ادبیات و زبان فارسی، یک برنامه جدید و با فرم تازه تولید شده است. به نظرم، دو نقطه یک اتفاق است. چراکه اغلب برنامه‌هایی که با مضامین زبان و ادبیات فارسی طراحی و تولید شده، از نظر ضرباهنگ و ریتم، هم درونی و هم بیرونی، خیلی کند بوده است. این برنامه اولین برنامه در زمینه زبان فارسی است که هم به لحاظ محتوا و هم به لحاظ فرم به شکلی طراحی شده که برای مخاطب جذاب بوده و بینندگان را درگیر کند. یکی از نکات برنامه دونقطه ریتم بالای این برنامه است. پورصباغیان در بیان ترفند کارگردانی برای ایجاد ریتم تند با سوژه زبان فارسی اظهار کرد: نزدیک به دو دهه است که در زمینه برنامه‌سازی فعالیت می‌کنم و یک فرمول اصلی دارم که امضای خودم است. آن هم این است که فارغ از آنچه که براساس تجربیات و دانش علمی به‌دست آمده، عناصری در برنامه‌سازی وجود دارد که حال و هوای برنامه را خوب نگه می‌دارد. به‌نظر من، یک برنامه زمانی موفق است که بتواند حال همه عوامل، از‌جمله شرکت‌کنندگان و تماشاچیان را خوب نگه دارد. این کار چندان سخت نیست؛ وقتی طراحی خوبی برای فصل داشته باشیم و برنامه روی ریل خودش قرار بگیرد، حال آن خوب خواهد بود. تمام عناصر برنامه باید احساس کنند که بخشی از آن هستند. مثلا این حس برد و باخت یکی از چالش‌هایی است که با این گروه سنی داریم. این امر در روحیه شرکت‌کنندگان با گروه سنی پایین خیلی مؤثر است. جلسات زیادی برگزار کردیم تا بچه‌ها قبل و بعد از مسابقه درگیر استرس نشوند و حال‌شان خوب باشد. این حال خوب در نهایت در برنامه هم نمود پیدا می‌کند. این فرمول را در برنامه زوجینو هم داشتم. در فصل رقابت، تلاش می‌کردم حال برنامه را خوب نگه دارم، زیرا یک برنامه‌ای که حالش خوب باشد، قطعا تأثیرگذار خواهد بود.
ریتم و حال خوب
تهیه‌کننده دونقطه، گروه سردبیری برنامه را خلاق و ایده‌پرداز دانست وگفت: این برنامه تجربه زیسته آقای خانی با بچه‌های مدرسه‌اش بوده. آقای گرانپایه، دیگر عضو تیم سردبیری نیز به‌شدت خلاق هستند. به عنوان کسی که در این پروژه فعالیت می‌کردم، به دوستانم گفتم که اگر بخواهیم این ایده به واقعیت تبدیل شود، باید بخش‌هایی را شخصا طراحی کنیم اما بخش عمده‌ای از ایده‌ها نتیجه همکاری جمعی دوستان بود. تاکید می‌کنم که به‌ویژه خود آقای خانی و آقای گرانپایه بسیار ایده‌پرداز و خلاق هستند. من در طول این سال‌ها تجربه‌های زیادی در برنامه‌سازی داشتم و این اولین برنامه‌ای است که طراح آن به‌طور کامل از آنچه طراحی کرده، آگاه است. ما در دفتر چند بار روی بسیاری از آیتم‌ها کار و آنها را آزمایش کردیم. زحمات اصلی برعهده بچه‌های گروه سردبیری بوده و من در فرآیند طراحی نقش اساسی نداشتم. به جز ایده و ماهیت فرم و دکور برنامه که کاری از من و تیم کارگردانی بوده، پیشنهاد انتخاب مجری برنامه هم از طرف من صورت گرفت.
دستاورد هر برنامه
وی درخصوص تجربه شخصی در دستاوردهای دونقطه اذعان کرد: در هر برنامه‌ای که می‌سازم، احساس می‌کنم یک خلأ در زندگی خودم وجود دارد و این برنامه به نوعی آن را پر می‌کند. این احساس از زمانی شروع شد که در برنامه «کتاب‌باز» بودم. وقتی دیدم چقدر دانش و سواد در میان سروش و مهمانان دیگر وجود دارد، خجالت کشیدم. متوجه شدم بسیاری از کتاب‌هایی را که درباره‌شان صحبت می‌کنم، اصلا نخوانده‌ام و نمی‌دانم چه هستند. از آن زمان رویکرد زندگی‌ام تغییر کرد و به مطالعه بیشتر روی آوردم. مثلا کتاب‌های مجموعه «آبنبات» مهرداد صدقی را با وجود تعداد صفحات بالا در یک هفته خواندم و این شد که مطالعه روزانه برایم مانا شده است.
این کارگردان تلویزیون اضافه کرد: در این برنامه نیز به خودم گفتم چقدر سوادم در آیتم‌هایی که طراحی شده کم است. به‌رغم این‌که در این فصل آیتم‌ها برای گروه سنی نوجوان طراحی شده، می‌بینم خودم در پاسخ به سؤالات درگیرم. پاسخم ناظر به این مطلب است که مثلا خودمان هم در گفت‌وگوهای روزمره چقدر از عبارات لاتین استفاده می‌کنیم و چقدر معانی را نادرست به‌کار می‌بریم؛ مخصوصا وقتی کتاب «غلط ننویسیم» از ابوالحسن نجفی و «درست بنویسیم» از استاد بابایی را می‌خوانیم، تازه متوجه می‌شویم که در زندگی روزمره‌مان چقدر کلمات را اشتباه استفاده می‌کنیم. یک عبارت معروف می‌گوید: «زندگی دقت در جزئیات است.» اگر این جزئیات در گفتار رعایت شود، تأثیر زیادی بر ارتباطات ناخودآگاه بین زن و شوهر، دوستان و همکاران دارد و می‌تواند روش‌های تعامل را بهبود بخشد.
خلاقیت ماندگار؛ میراث دونقطه
وی ادامه داد: حالا من چه نکاتی را رعایت می‌کنم؟ حقیقت این است که درگیر این مسابقه شده‌ام و به میراثی که از گذشته به من رسیده، بیشتر دقت می‌کنم. خیلی چیزها از گذشتگان برای ما مانده که ممکن است مثلا تاجیک‌ها به آنها اهمیت زیادی بدهند، اما ما کمتر به آن توجه می‌کنیم. یا مثلا، هم‌نسل‌های من، دهه شصتی‌ها، چقدر ضرب‌المثل از آن زمان را هنوز در ذهن دارند و چقدر کنایه‌هایی از دهه ۶۰ به بعد تولید و ماندگار شده است. چقدر از عبارات و اصطلاحاتی که فرهنگستان زبان فارسی تولید کرده توانسته امروز در مراودات و معاشرت‌ها استفاده شود.
پورصباغیان رویکرد دونقطه را سرسختانه هم قلمداد نکرد و گفت: دربرنامه،سرسختانه بر موضعی پافشاری نمی‌کنیم. مثلا اگر در گفت‌وگوهای روزمره، نام وسیله یا بازی یا هر عبارت جاافتاده‌ای از زبان‌های دیگر وجود داشته باشد، اصراری نداریم که تغییر کند. ایده‌مان این است که «این دیگر آمده و معادلش را نداریم» یا این‌که معادلش را داریم، اما به‌واسطه گذر زمان دیگر در زبان‌مان این کلمه رایج نمی‌شود. این تعادل، این‌که برخی از این موضوعات بتوانند در برنامه ما خلق شوند و به یادگار بمانند، دغدغه‌ای است که اکنون برای من اهمیت دارد. هربرنامه‌ای که تا حالا ساخته‌ایم، چیزی ماندگار را به‌جا گذاشته و من از این بابت خوشحالم.به‌ویژه برای نسل Z و نوجوانان امروز که ادبیات وفرهنگ‌شان بسیار تغییر کرده است.
بازگشت نیما کرمی
نیما کرمی، مجری برنامه دونقطه در بیان احساساتش در بازگشت به تلویزیون پس از چندین سال گفت: من به برنامه‌هایی علاقه‌مندم که در آنها حس خوبی داشته باشم و اینجا واقعا حالم خوب بود. بعد از برنامه «صبحی دیگر»، نزدیک به سه سال پیشنهادات مختلفی داشتم که اتفاقا برخی از آنها هم بسیار خوب بودند؛ اما هیچ‌کدام نتوانستند حال من را بهبود بخشند. تا این‌که بالاخره آقای ظریف با من تماس گرفتند و گفتند که یک مسابقه جدید داریم و قرار بر برگزاری جلسه شد. در جلسه‌ای که برگزار شد، با چیزی روبه‌رو شدم که برایم بسیار جالب به نظررسید و آن رفاقت وهمدلی در گروه تولید برنامه دونقطه بود. تیم سردبیری، تولید و تهیه‌کنندگی کاملا باهم هماهنگ و دوست بودند و آنجا متوجه شدم صحبت از پیش‌تولیدی یکی دوساله در میان است. تفکری که در پشت این کار وجود داشت، به‌وضوح چکش‌کاری شده بود و همه این عوامل دست به دست هم دادند تا نسبت به همکاری با این پروژه رغبت پیدا کنم. خوشحالم که این اتفاق افتاد.
اهمیت زبان فارسی
کرمی با اشاره به اهمیت زبان فارسی و ادبیات ادامه داد: واقعا باید ببینیم زبان فارسی و ادبیات چقدر دغدغه همه ماست. الان متأسفانه در نوشتارمان خیلی اشتباهات وجود دارد و کارهای ما آن‌قدر گفتاری شده که دیگر به نوشتار فکر نمی‌کنیم. مدت‌هاست که فضای مجازی باعث شده بسیاری از چیزها به‌هم‌ریخته و نامفهوم نوشته شوند. طرف مقابل ممکن است منظور ما را بفهمد، اما در این میان، اصالت ادبیات ما زیر سؤال می‌رود. حالا سؤال این است که چقدر از جوانان ما با شعرهای خودمان آشنا هستند؟ اگر آشنا هستند،چند نفر از آنها کتاب‌های شاعران راخوانده‌اند و چقدر ازشعرهای‌شان را درک می‌کنند؟من نمی‌گویم که باید این اشعار را حفظ کنند، بلکه می‌پرسم چقدرمی‌توانند آنها رابخوانند ودرکش کنند. متأسفانه ما فاصله عجیبی با نسل جدید داریم؛ آنها ادبیات ما را از منظر عرفانی نمی‌شناسند و به درک عمیق‌تری از اشعار بزرگان ادبیات ما نمی‌رسند. این موضوع بسیار نگران‌کننده است.
چالش‌های زبان فارسی
مجری برنامه دونقطه اضافه کرد: در جامعه امروز، ترانه‌هایی که از این‌سو و آن‌سو منتشرمی‌شوند، برخی ازآنها با احترام به ترانه‌سرایان و آهنگسازان خوب کشورمان، که البته تعدادشان کم هم نیست، به‌نوعی در شعر و خواندن فاجعه ایجاد می‌کند. این آثار در میان جوانان رایج شده و ما هیچ اقدامی برای اصلاح این وضعیت نکرده‌ایم. ممکن است بتوان امیدوار بود که چنین مسابقه‌ای بتواند زیرساخت‌های لازم برای مبارزه فرهنگی و ایجاد فرهنگی صحیح نسبت به اشعار و متون ادبیات بزرگ ما را فراهم کند.
جذابیت زبان فارسی
وی در پاسخ به آنچه که از این برنامه آموخته عنوان کرد: یاد گرفتم که در رسم‌الخط جدید، همزه ساکن در آخر کلمه حذف شده است. میدانی این تغییر چه زمانی استفاده می‌شود؟ مثلا در زمان ما، کلمه «اولیا» به شکل «اولیاء» نوشته می‌شد و این تغییر هنوز برای برخی جا نیفتاده است. علاقه‌مندم که این تاثیر را در بستر جامعه هم ببینم. اما در مثال این بازخورد برایم جالب بود که برخی از بچه‌ها نسبت به سوژه برنامه که زبان و ادب فارسی است می‌گفتند چقدر این موضوع برای‌شان جالب است و تابه‌حال به این شکل به آن نگاه نکرده بودند. به‌طور خاص نمی‌گفتند چه چیزی یاد گرفته‌اند، اما برای‌شان تازه و جذاب بود که در املاها و اشعار، برخی موارد جدید وجود دارد. یکی از بخش‌های پرکشش برنامه را بخش کتیبه‌ها می‌دانستند و به‌وضوح مشخص بود که بچه‌ها درگیر مسابقه شده‌اند. در محفلی حضور داشتم که شاهد اتفاق جذابی درخصوص برنامه دونقطه بودم. بعد از مدت‌ها دیدم که زمان پخش برنامه‌ای بچه‌ها به تلویزیون نزدیک شده بودند تا ببینند چه می‌خواهد بگوید. کاملا می‌شد حدس زد که بچه‌ها درگیر مسابقه شده‌اند.
جمله‌سازی و تولیدمحتوا
کرمی با اشاره به بخش جمله‌سازی و تولیدمحتوا به‌عنوان بخش‌های جذاب برنامه اظهار داشت:من شخصا جمله‌سازی (بغلی بگیر) را خیلی دوست دارم؛ مثلا حدس‌زدن یک کلمه با حرف اول آن و ساختن یک جمله. این بخش برایم خیلی جذاب است. در مرحله دوم مسابقه نیز بخش تولیدمحتوا را دوست دارم. مثلا در یکی از قسمت‌ها بچه‌ها شعری برای پشت کامیون تولید کردند و این واقعا بامزه بود. آنها می‌توانستند بروند و محتوای جالبی تولید کنند و بعد از آن، محتوایی بیرون بیاید که قابلیت استفاده داشته باشد. اینها موارد جذابی است که می‌تواند به نسل‌های آینده منتقل شود.
تعامل مثبت تیم
مجری برنامه دونقطه درخصوص تعاملات بین عوامل این پروژه توضیح داد: من نزدیک سه ماه است که به گروه پیوسته‌ام و می‌دانم که این گروه دو سال است که در بخش پیش‌تولید فعالیت می‌کند؛ اما در این مدت کوتاه، همه چیز را با من هماهنگ می‌کنند. البته مثلا در بازی‌ها و کارهای نرم‌افزاری که ضبط می‌کردیم، در ابتدای کار، باگ‌هایی وجود داشت که به آنها اشاره می‌کردم و به‌خوبی به نظرات من توجه شد. برای مثال، در بخش حدس جملات در تولیدمحتوا، وقتی دیدم که یک برگ کاغذ آورده‌اند، گفتم چرا بقیه بچه‌های مسابقه‌دهنده تخته و گچ دارند، اما من ندارم؟ از آنجا که خواستم همه با هم یکسان عمل کنیم، خیلی استقبال شد و این ایده را خوب ارزیابی کردند. واقعا خوب است که این‌گونه مشورت می‌کنند و اگر نظری باشد، به آن توجه نشان می‌دهند.
تجربه متفاوت اجرا
نیماکرمی، مجری این برنامه، درخصوص تجربیات پیشین‌اش در اجرا و شباهت با این برنامه اظهار داشت: با توجه به برنامه‌هایی که پیش از این اجرا داشتم به نظر می‌رسد دنیاهای این مسابقات کاملا متفاوت است. ما یاد گرفته‌ایم که تکنیک اجرای یک مسابقه خوب چیست و نکته اصلی این است که چطور آن را تزیین کنیم؛ به عبارتی مثل سالادی که کنار غذای اصلی سرو می‌شود. اما باید بگویم برنامه دونقطه از نظر کسب تجربه نسبت به همه مسابقات پیشین متفاوت و البته مؤثرتر بوده است. دلیلش این است که دونقطه یک آموزش در لفافه دارد که هم برای من به‌عنوان مجری خوب است، هم برای شرکت‌کنندگان و هم برای بینندگان. در مسابقات قبلی که اجرا کرده بودم، این نوع آموزش به این شکل جذاب نبود.
کرمی اظهار امیدواری کرد که برنامه از سطح نوجوان بالاتر بیاید و گفت: برنامه دونقطه، باید از سطح نوجوانان فراتر برود. ما بخش اول را با نوجوانان ضبط کرده‌ایم، اما چرا فقط به این گروه محدود بمانیم؟ واقعا نیاز داریم که دانشجویان هم در این برنامه حضور داشته باشند. هنرمندان و مجریان باید در این مسابقات شرکت کنند تا توانایی‌های خود را محک بزنند و ببینند چقدر با ادبیات آشنا هستند و یا حتی بسنجند املای‌شان چقدر صحیح است.اگرحتی این مسابقات به‌صورت خانوادگی برگزار شود، می‌تواند به شکل‌گیری بهتر و مفیدتر تماشاچیان و شرکت‌کنندگان کمک کند. همچنان تاکید دارم که این اتفاق نباید تنها در محیط مدارس و بین بچه‌ها محدود بماند، زیرا این موضوع می‌تواند جذاب‌تر ومهم‌تر باشد. مجری برنامه دونقطه درخصوص علاقه‌مندی برای حضور در برنامه به‌عنوان شرکت‌کننده تصریح کرد: وقتی صحبت از شرکت در این مسابقات می‌شود، دوست دارم افرادی را کنار خود داشته باشم که از من باسوادتر هستند. شرکت در این مسابقه با حضور افرادی که به زبان و ادب فارسی اشراف دارند بسیار جذاب خواهد بود.
