در این میان نگاهی به برخی نظرات مردمی و مقایسه سریال‌های سال گذشته نشان از آن دارد که پایتخت تنها قبح صحبت از مخاطب‌بودن رسانه‌ملی را شکسته و قیاس مخاطبان بین این مجموعه و سریال‌های سال قبل، دال بر تداوم مخاطب رسانه‌ملی در چند سال گذشته است.
در باب یک آمار میلیونی
در این میان، از چند منظر می‌توان به فصل تازه پایتخت اشاره کرد. اولین نگاه، بستر تلوبیون برای تماشای این سریال است که حالا آمار صفحه «پایتخت۷» را به ۲۸ میلیون بازدید رسانده و یک رکورد را در نوع خود ثبت کرده است. نگاهی به این صفحه نشان از آن دارد که قسمت‌های مختلف پایتخت۷ رقمی بین ۱.۵تا ۲ میلیون بازدید را برای خود ثبت کرده که در مجموع رکورد این سریال را فراتر از دیگر مجموعه‌ها برده است. ناگفته پیداست تلوبیون از شروع کار خود بنا را بر این گذاشت که با توجه به رشد استفاده مخاطبان از فضای مجازی، فرصتی را برای در دسترس بودن آثار تولیدی تلویزیون در فضای وب ایجاد کند. بر همین اساس هم، قسمت‌های مختلف سریال‌های تلویزیونی به مرور در این بستر قرار می‌گیرد تا مخاطبان در زمانی که برای‌شان ممکن باشد، دسترسی رایگان به این محتوا داشته باشند. اگر گزاره مخاطب نداشتن منتقدان درست بود، باید با ارقام زیر یک میلیون برای سریال‌هایی به‌جز پایتخت مواجه می‌شدیم، در حالی که به‌عنوان مثال سریال «طوبی» رقم ۱۰ میلیون بازدید را برای خود ثبت کرد و سریال «سوجان» نیز فراتر از آن رفت و ۱۵میلیون بازدید را برای خود به ثبت رساند. با این حال، تداوم برند پایتخت و جا افتادن کاراکترهای آن سبب شد تا ارقام بازدید آن طیف گسترده‌تری از مخاطبان را در بربگیرد.
یک خانواده کاملا معمولی
یکی از نکات مهم پایتخت، توجه به خانواده و محور قرار دادن آن است. خانواده نقی معمولی اغلب با هم همراه هستند و چالش‌های‌شان، چالش تک‌تک خانواده تلقی می‌شود. درست مثل وقتی خودکار آغشته به مواد مخدر در مدرسه سالار معمولی پیدا می‌شود و اعضای خانواده یک به یک گزینه‌ها را بررسی می‌کنند تا ببینند چطور می‌توان از این بحران خارج شوند. هرچند که کنایه‌های پایتخت به برخی بحران‌های درون خانواده نیز با بازی مافیا مشهود بود. این‌که برخی نمی‌توانند به شکل صریح نظرشان را بیان کنند و به‌عنوان مثال، هما به‌دلیل پرحرف بودن نقی او را از بازی حذف می‌کند، همه نشان از آن دارد که خانواده معمولی واقعی است و با بحران خانواده‌های معمولی روبه‌روست.
از مجازی تا بلاگری
نکته دیگر پایتخت، اشاره به برخی مسائل آشنا برای مخاطبان است.سابقه چنین اشاراتی رامی‌توان دربرخی ویژه‌برنامه‌های شبکه‌های مختلف تلویزیون جست‌وجو کرد که چهره‌های مجازی روی آنتن دعوت شدند و ملاحظاتی هم برای آن در نظر گرفته شد. کما این‌که در یکی از ویژه‌برنامه‌های شبکه سه، پسربچه‌ای آمده بود که با جمله «واگعی یا کیک» معروف شده بود. همه اینها نشان از هوشمندی تولیدکنندگان برنامه‌های تلویزیونی دارد که مخاطب را با لحظه آشنا همراه کرده و تلاش می‌کند اتصال برادبند و برادکست را برقرار کند. در مورد پایتخت نیز، همین اتفاق افتاد. برجسته‌ترین نمونه آن استفاده از نام قاتل زنجیره‌ای یعنی کلثوم‌اکبری بود که در فصل جدید پایتخت در قامت معامله‌کننده شهاب‌سنگ ظاهر شد. می‌توان تصور کرد که با آوردن نام این زن، مخاطب چطور با قهقهه‌ای پاسخ درایت تولیدکنندگان پایتخت را داده است. مثال دیگر، استفاده از بازیگری است که نقش سالار معمولی را ایفا می‌کند و پیش از این به‌واسطه ویدئوهایی شناخته‌شده بود. البته عوامل پایتخت پیش از این هم دست به چنین اقداماتی زده بودند و پسر جوانی را به‌عنوان بازیگر اضافه کردند که با جمله «شیب، بام؟» به شهرت رسیده بود. انتخاب او به‌عنوان بازیگر، توانست تمام واکنش‌های منفی به جملات پیشین او را بشوید و او را دوباره به فضای مجازی معرفی کند. بخش دیگری از این هوشمندی پایتخت، معطوف به نقدهای به‌جایی است که به برخی مسائل مرتبط با فضای مجازی صورت گرفته است. به‌عنوان مثال، عمل‌های زیبایی و چالش‌های بلاگرهای امروزی که با دیالوگ‌های نمکین بهتاش، قلاب خود را برای مخاطب انداخت. نقدهای پایتخت به کتاب‌خوان‌های ظاهری و قرار دادن پیانو برای بالا بردن سطح ظاهری خانواده هم از دیگر کنایه‌هایی است که توانسته در کنار مطرح‌شدن در پیام طنز، نقد خود را به مخاطب منتقل کند.
یک ایران بزرگ فرهنگی
اما پایتخت علاوه بر توجه به سرگرمی برای انتقال پیام خود به مخاطب، به سمت تمدن و ایران فرهنگی هم رفته و این‌بار مهمانانی از تاجیکستان را برای پیشبرد قصه خود انتخاب کرده است. پیوند قصه داماد تاجیکی نقی‌معمولی با خرده‌روایت‌های دیگر هرطور که باشد، قطعا توانسته بار دیگر نزدیک بودن فرهنگ ایران و تاجیکستان را به یکدیگر یادآور شود. کما این‌که ارسطو هم در یکی از دیالوگ‌های خود به طنز می‌گوید که تاجیکی خارجی نیست، چون تاجیکستان پیش از این بخشی از ایران بوده است. با این حساب، باید این‌طور گفت که پایتخت ۷ تبدیل به یک هزارتو شده تا بتواند در هر بخش خود، پیام متفاوتی را به مخاطب منتقل کند؛ پیامی که گاهی نقدی است به فضای مجازی و گاهی یک مسأله مهم را گوشزد می‌کند. حالا دیگر به قطع می‌توان گفت که نقل محافل منتقدان و موافقان سیاست‌های رسانه‌ملی، به سمت «پایتخت» کشیده شده و هر کدام از زاویه دید خود به فصل هفتم این سریال ماندگار نگاه می‌کنند. برخی آن را محملی برای تداوم نقد خود به رسانه‌ملی قرار داده‌اند و معتقدند که پایتخت ثابت کرد تلویزیون می‌تواند همچنان تماشاگر داشته باشد و برخی دیگر هم، زوایای آن را مورد بررسی قرار داده‌اند. در این میان نگاهی به برخی نظرات مردمی و مقایسه سریال‌های سال گذشته نشان از آن دارد که پایتخت تنها قبح صحبت از مخاطب‌بودن رسانه‌ملی را شکسته و قیاس مخاطبان بین این مجموعه و سریال‌های سال قبل، دال بر تداوم مخاطب رسانه‌ملی در چند سال گذشته است.
«پایتخت» درمان غم‌های مردم
محمد فیلی در تحلیل موفقیت سریال پایتخت به نقش درمانگر طنز در زندگی مردم اشاره کرد و گفت: در شرایط سخت اقتصادی، آثاری مثل پایتخت به مردم انرژی می‌دهند. مردم امروز به کارهای طنز نیاز دارند که آنان را از فضای غصه و مشکلات اقتصادی و... دور کند. همه ما امروز مشکلات اقتصادی داریم همچنان که خود من هنوز در این سن کار می‌کنم و در ایام عید سر پروژه خارج از تهران هستم، درحالی که باید بازنشسته می‌شدم. وی ادامه داد: وقتی سریالی مانند پایتخت پخش می‌شود مردم لذت می‌برند و کیف می‌کنند و کوتاه زمانی از فضای ذهنی‌شان دور می‌شوند. مردم این قصه و سریال را دوست دارند و آن را دنبال می‌کنند. سریال پایتخت مشکلات مردم را در قالب طنز بیان می‌کند و رسالت هنر همین است که مشکلات را این‌گونه منعکس کند. فیلی درباره توانمندی بازیگران سریال پایتخت گفت: زمانی که بازیگر بر نقش خود تسلط داشته باشد، اجرای او بسیار طبیعی و راحت به نظر می‌رسد و بیننده از تماشای کار لذت بیشتری می‌برد و با شخصیتها همذات‌پنداری می‌کند.
طنزی ماندگار که نسل‌ها را همراه کرد
علیرضا استادی، بازیگر سینما و تلویزیون از موفقیت بی‌نظیر سریال پایتخت گفت: این مجموعه با ترکیبی از نویسندگی، بازیگری وکارگردانی درخشان، توانسته طی ۱۰سال مخاطبان عام و خاص را پای تلویزیون نگه دارد و به الگویی کم‌نظیر در تولیدات طنز تبدیل شود. وی تاکید کرد: این سریال آن‌قدر پتانسیل داشته که تا به امروز چیزی بیش از ۱۰سال مخاطب خاص و عام را جذب کرده و تماشاگر را پای تلویزیون نشانده است. پایتخت با تمام قوا و با فاصله بسیار زیاد در قیاس با سایر تولیدات طنز جای خودش را حفظ کرده و تا به امروز هم از منظر کمی و کیفی خروجی قابل‌قبولی داشته و موفق شده تا نسل‌های مختلفی را با خود همراه سازد. این نشان می‌دهد وقتی عوامل خوبی در کنار هم جمع شوند (نویسنده خوب، بازیگران خوب، کارگردانی خوب) کار دیده شده و تاکنون ادامه می‌یابد. بسیاری از همکاران ما و هنرمندانی که در این پروژه حضور ندارند هم آن را دوست دارند و دنبال می‌کنند وحتی اگر در ایران هم نیستند،تلاش می‌کنند در ایام نوروز این سریال را دنبال کنند.وی ادامه داد: این کار کمی نیست که هر مجموعه تلویزیونی از پس آن بربیاید، چون در شرایط امروز مجموعه‌ها نهایت در سه فصل تولید می‌شوند اما این که پایتخت به ۷ فصل رسیده هم به تولیدکنندگان آن و هم به سیاست‌گذارانی که حامی تولید این دست آثاربا زمان مشخص،بودجه خوب و متناسب و صعه‌سدر هستند جای تبریک دارد.
آدم‌‌های کاملا ایرانی
مهدی کریمی، تهیه‌کننده سریال سوجان، موفقیت مجموعه پرمخاطب پایتخت را حاصل ترکیب هوشمندانه عناصری مانند قصه‌پردازی مبتنی بر ارزش‌های اخلاقی ایرانی، جذابیت‌های بصری، بازی‌های هماهنگ و طنز اصیل دانست و تأکید کرد: این سریال با نمایش مفاهیمی مانند قناعت، احترام به خانواده و همبستگی اجتماعی، توانسته اثری جذاب و آموزنده خلق کند. تهیه‌کننده سریال سوجان اظهار کرد: قناعت، احترام به والدین، عشق به خانواده و احترام به همسر، حفظ حرمت و همبستگی خانوادگی برای حل مشکل، دستگیری و همراهی جمعی مواردی است که در سریال برجسته شده و خط داستان روی این ریل جلو می‌رود. کریمی یادآور شد: بازی‌های خوب و هماهنگ بازیگران هم از نقاط قوت سریال است که توانست هم طنز ماجرا را به اندازه درآورد و هم موقعیتهای داستانی درستی را پیش‌روی مخاطب بگذارد. وی ادامه داد: قصه و لحن شخصیتها هم به فضای کمدی و طنز سریال کمککرده‌است.
استفاده درست از گویش و ظرفیت‌های بومی
جواد انصافی، بازیگر و پژوهشگر تئاتر سریال پایتخت را به‌دلیل ترکیب هوشمندانه طنز اجتماعی با عناصر بومی شمال ایران تحسین کرد. انصافی با اشاره به استفاده این مجموعه از گویش مازندرانی و پرداخت جزئیات فرهنگی، آن را نمونه‌ای از طنز «آموزنده و دور از لوده‌بازی» دانست که توانسته زندگی خانواده‌ای متوسط را با صداقت روایت کند. وی مجموعه پایتخت را به‌دلیل توجه به فرهنگ بومی و استفاده از گویش منطقه شمال ایران موفق دانست و گفت: این مجموعه با استفاده از ظرفیت‌های بومی و فیلمنامه‌ای که به جزئیات منطقه شمال ایران اهمیت داده، مورد توجه مردم قرار گرفته‌است. وی افزود: خلق موقعیتهای کمیک در کنار طنازی‌های چند شخصیت ثابت که در همه فصول هستند، یک طنز تلویزیونی جذابی خلق کرده که از لوده‌بازی‌های متعارف به دور بوده و درعین سرگرم‌کردن و خنداندن مخاطب، درس زندگی و چگونه زیستن را نیز به آنها آموزش دهد.
پایتخت بخشی از زندگی مردم است
کاظم نوربخش، بازیگر تلویزیون با اشاره به نقش کلیدی نویسنده و بازیگران در جذابیت این سریال، تاکید کرد: وقتی مخاطب خودش را در قصه می‌بیند، ادامه‌دار شدن آن حتمی است. وی گفت: خودم بازیگر هستم، می‌دانم تمام کارهایی که تولید می‌شوند چقدر زحمت دارند و هرکاری که می‌خواهد تا دل مردم ایران را شاد کند برای من قابل احترام است (فرقی ندارد پایتخت باشد یا نون خ یا چرخ گردون و هر اثر دیگری). پایتخت را دوست دارم، چون کار طنز است و همه بازیگرانی که در این مجموعه نقش‌آفرینی می‌کنند این کاره هستند و سختی‌های بسیاری می‌کشند که یک سکانس آماده شود تا مردم ببیند و در خانه‌های‌شان لذت ببرند.نوربخش ادامه داد: این کار موفق است و کاش خشایار الوند زنده بود و همچنان برای این سریال می‌نوشت، چون نویسنده است که کار را پیش می‌برد و قطعا بر موفقیت این اثر اضافه می‌کرد و اتفاقات بزرگ‌تری را رقم می‌زد. این بازیگر در توضیح استمرار تولید سریال پایتخت تاکید کرد: مردم این قصه را دوست دارند و خواهان تولید آن هستند چرا که کمدی است و درددل مردم را در قالب طنز بیان می‌کند؛ هرکسی خودش را جای هرکدام از این کاراکترها می‌گذارد در زندگی‌‌اش توان همذات‌پنداری با او را دارد و اتفاقات این سریال در زندگی روزمره مردم مابه‌ازای بسیاری دارد؛ در نون خ هم روال همین بود و وقتی ما از زیست بوم و جغرافیای ایران حرف می‌زنیم قصه جذاب می‌شود. ببینید در پایتخت چه تنوع رنگی در بازار و سبک زندگی مردم هست و اینها برای مردم جذاب است.
شناخت موقعیت طنز
رامین پورایمان، بازیگر پیشکسوت، با تأکید بر اهمیت طنز ارزشمند درتلویزیون، مجموعه پایتخت را یکی از خوشنام‌ترین سریال‌های دنباله‌دار ایران دانست. وی با بیان این‌که مخاطب به طنز نیاز دارد و باید اثری ارزشمند و محترم به او ارائه شود، گفت: مجموعه پایتخت تا امروز که به فصل هفتم رسیده یکی از خوشنام‌ترین سریال‌های تلویزیون است و ما از این دست سریال‌ها که دنباله‌دار باشد انگشت‌شمار داریم. وی افزود: تجربه نشان داده معمولاسریال‌های دنباله‌دار با افت کیفیت مواجه می‌شوند اما سیروس مقدم، کارگردان سریال با دقت و وسواس زیادی که در شخصیت‌پردازی هر سری داشته، توانسته در هر فصل بامزه‌تر و پرمحتواتر جلو برود.
کار گروهی موفق
کیانوش گرامی، بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون، موفقیت چشمگیر سریال پایتخت را مرهون سه عامل کلیدی دانست: نویسندگی قوی، کارگردانی متفاوت سیروس مقدم و بازی‌های حرفه‌ای بازیگران. وی حفظ انسجام گروه و خلاقیت در خلق موقعیتهای طنز اصیل ایرانی را راز ماندگاری این اثر در هفت فصل عنوان کرد.وی نویسندگی و بازی‌های خوب و کارگردانی متفاوت سیروس مقدم را از عوامل موفقیت این مجموعه دانست وگفت:من که درسریال «مأمور بدرقه» با محسن تنابنده همبازی بودم این فرصت را داشتم که در فصل اول پایتخت هم با سیروس مقدم کار کنم.وی بر این باور است که اگر سریال به فصل هفتم رسیده در گرو گروه خوب و منسجم آن بوده است. این بازیگر باسابقه اظهار کرد: نویسنده با ترسیم موقعیتهای طنز همیشه حرف اول را در این سریال می‌زند و مخاطب هم با شناختی که از شخصیت‌های ثابت سریال دارد دنبال یک قصه قرص و محکم بوده که شاهد آن است.
