نوک پیکان توسعه کشور
مهدی قزلی، نویسنده درباره ایده کتاب شریان مکران گفت:دوست داشتم درباره هزار کیلومتر سواحل مکران تابندرعباس تا پسابندر پیمایش کنم و بود و نبود این منطقه را بنویسم؛ منطقه بکری که میتواند با تکیه به عمق استراتژیک ایران، نوک پیکان توسعه کشور باشد. بههرحال بیش از۱۰سال دغدغه نوشتن از سواحل مکران را داشتم. کرانه دریای آزادی که در دنیا برای ۱۰کیلومتر آن و رسیدن به آب گرم چه کارها که نمیکنند و ما هزار کیلومتر آن را داریم، اما انگار نه انگار! شبیه شوخی است، چرا؟ برای اینکه در این کرانه هزارکیلومتری ۴۰۰هزار نفر زندگی میکنند، درحالیکه در کرانه شمالی کشور تقریبا۸ ــ ۷میلیون نفر سکونت دارند. این دو عدد نشاندهنده آن است که در کرانه شمالی توجه به لحاظ جغرافیای اقلیمی روی داده است اما در کرانه مکران نه!
او افزود: این دغدغه که ناشی از توسعه است همیشه در ذهنم بود که تکنگاری خوبی از مکران داشته باشم. هرچند در این اواخر جرقههایی درباره حرکتهایی در این کرانه زده شد ازجمله حرف انتقال پایتخت به مکران. همچنین در دیدار شهید رئیسی و پوتین، مدیرعامل راهآهن ایران هم حضور داشت، چون قرار بود راهآهن چابهار-زاهدان راهاندازی و به بندرانزلی یا جلفا وصل شود برای دسترسی روسیه به چین و هند که حلقه مفقوده آن فاصله بین چابهار تا زاهدان است!
سابقه کار با شرکت نفت را داشتم
قزلی در ادامه بیان کرد: در کرانه مکران امکاناتی وجود دارد که بهرهبرداری از آن باعث میشود این کرانه بهسرعت پیشرفت کند، درحالیکه سواحل کشورهای همسایه از مساحت کرانه ساحلی مکران برخوردار نیستند، اما وضعیت خیلی بهتری به لحاظ توسعه دارند. خلاصه سخن اینکه در این کرانه امکاناتی وجود دارد که میتواند شرایط امروز ما را تغییر دهد.این مؤلف درباره دلایل نوشتن از شریان مکران گفت: برای نوشتن از مکران تلاش زیادی کردم تا عاقبت سراغ وزارت نفت رفتم. چون میدانستم قرار است که در غرب مکران (جاسک) پروژههای نفتی آن شروع شود. بعد از اینکه پیشنهاد تکنگاری را دادم، آنها گفتند بهجای ایده خودت، روایت خط لوله مکران را بنویس. چندان علاقهای به انجام این کار نداشتم، اما بهدلیل اینکه خط لوله مکران به جاسک میخورد و موضوع توسعه جاسک در غرب این خط ساحلی در سند بالادستی نفت مطرح بود، از طرفی سابقه کار با شرکت نفت را در پروژه کتاب «جای پای جلال» را هم داشتم، نوشتن درباره سیر احداث خط لوله از گوره به جاسک را پذیرفتم.
قزلی در ادامه گفت: بنابراین دغدغه اول من سواحل مکران در موضوع توسعه بود که برای همین چند سفر رفتم از گوره تا وسط خط، جاسک و بندرعباس. سابقه تحصیل در دانشگاه امیرکبیر هم به کار آمد و درمجموع کتاب نحیف شریان مکران نوشته شد که البته پروژه توسعه مکران، پروژه بزرگی است که ربطی به هیچ گروه یا جناح سیاسی ندارد، ایده آن هم در اوایل دهه ۶۰ و در زمان جنگ ایران و عراق از سوی مهندس اکبر ترکان مطرح شد تا در دولت حسن روحانی این پروژه به ثمر رسید. هرچند تا به امروز این خط لوله به ظرفیت نهایی خودش نرسیده است.
موضوع برایم ملموس بود
نویسنده کتاب شریان مکران درباره سرعت در نوشتن و چاپ کتاب عنوان کرد: زمانی که ایده نوشتن احداث انتقال نفت از گوره به جاسک مطرح شد تا منتهی به چاپ کتاب شود، یکسال بیشتر طول نکشید. چون من به منطقه آشنا بودم و موضوع برایم ملموس بود و ارتباط با نفر اول پروژه هم مقدور. مهندس جعفرزاده، قائممقام پروژه در دسترس بود و همهکاره. اگرچه اصرار بر این بود که پروژه خط لوله تا پایان دولت روحانی بهصورت کتاب دربیاید. برای همین ویرایش نخست کتاب آماده شد و در انتشارات جامجام به چاپ رسید. پس از آن چاپ دوم در سوره مهر منتشر شد.
قزلی گفت: زمانی که روایت را نوشتم، بازه زمانی موردنظر بودکه باعث شد در نوشتن از بعضی اطلاعات و افزودهها صرفنظر کنم. ضمن اینکه اشاره کردم کتاب باید در زمان دولت روحانی منتشر میشد. در همان زمان یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی از منتقدان جدی پروژه خط لوله بود. او معتقد بود چرا یکمیلیارد دلار در این زمان باید صرف این پروژه شود؟ مهندس جعفرزاده برای قانعکردن کمیسیون اصل ۹۰ باید به آنها توضیح میداد، اما توضیحات آنقدر تخصصی بود که متوجه نمیشدند. پس از آنکه کتاب شریان مکران روایت خط لوله نوشته شد، به اعضای کمیسیون اصل ۹۰ داده شد تا آنها در جریان پروژه قرار بگیرند. پس از خواندن گزارش توانستند موضوع را دریابند.