شبه‌قاره تشنه قند پارسی

دیروز خبری منتشر شد درباره برگزاری مراسم جشن فارغ‌التحصیلی دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و ورودی‌های جدید رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه داکا با مشارکت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بنگلادش و با برنامه‌ریزی و اجرای دپارتمان زبان و ادبیات فارسی این دانشگاه.  
     
۶۰۰ سال قدمت زبان فارسی در بنگلادش
ایسنا گزارش داده که در این برنامه، استادان و دانشجویان دوره‌ها و ورودی‌های مختلف رشته زبان و ادبیات فارسی در‌محل سالن تی‌اس‌سی دانشگاه داکا گرد هم آمده‌اند و به سخنان احمد‌خان، رئیس دانشگاه داکا، منصور چاوشی، سفیر ایران، سیدرضا میرمحمدی، رایزن فرهنگی ایران، صدیق ‌الرحمان، رئیس دانشکده علوم انسانی و صائمه حق، معاون رئیس دانشگاه گوش فراداده‌اند و از نفرات برتر مقطع کارشناسی ارشد با اهدای لوح یادبود، تقدیر شده است. نیاز احمد‌خان، رئیس دانشگاه داکا در این مراسم به رواج و رسمیت ۶۰۰ ساله زبان فارسی در بنگلادش و شبه‌قاره هند اشاره کرد و این پیشینه را بخشی از تاریخ و فرهنگ بنگلادش برشمرد. او در ادامه روابط فرهنگی ایران و بنگلادش را دارای ریشه‌های تاریخی، با اشتراکات فراوان فرهنگی دانست و گسترش زبان فارسی را زمینه‌ساز توسعه هرچه‌بیشتر روابط و مناسبات فرهنگی میان دو کشور قلمداد کرد. 
     
همکاری با دپارتمان‌های زبان فارسی
سیدرضا میرمحمدی، رایزن فرهنگی ایران در بنگلادش هم در این مراسم، دانشجویان را خطاب قرار داد و به آنها توصیه کرد از یادگیری و مطالعه بیشتر و مستمر زبان و ادبیات فارسی در ادامه زندگی،حتی اگردر کار وحرفه‌ای نامرتبط با زبان و ادبیات فارسی مشغول شدند، دست بر‌ندارند و به تقویت زبان و مطالعه ادبیات فارسی ادامه دهند.میرمحمدی افزود: آثار ماندگار ادب فارسی هم‌چون شاهنامه فردوسی، خمسه نظامی، گلستان و بوستان سعدی، مثنوی مولوی، دیوان حافظ، منطق‌الطیر عطار و... سرشار از معارف قرآنی، اسلامی و عرفانی است و هرکس با یادگیری زبان فارسی به محتوای این آثار و منابع دست پیدا کند، در مسیر زندگی خود به خداشناسی و انسان‌شناسی نائل خواهد شد.اودر این مراسم،به نکته مهمی هم اشاره کرده وگفته است: رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد با دپارتمان‌های زبان فارسی و سایر دستگاه‌های فرهنگی، علمی و آموزشی این کشور همکاری‌ها و تعاملات لازم را داشته باشد. این تاکید وی، با سخنان منصور چاوشی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در داکا کامل شده که گفته است: جمهوری اسلامی ایران با توجه به اشتراکات تاریخی و فرهنگی میان دو کشور که یکی از ارکان آن زبان فارسی است، آمادگی دارد هر اقدام و فعالیتی را که می‌تواند به گسترش زبان فارسی در بنگلادش کمک کند، انجام دهد. سفیر ایران در داکا تاکید کرد: یکی از این اقدامات، اعطای بورسیه تحصیلی به متقاضیان ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری این رشته در دانشگاه‌های ایران است و در این زمینه سفارت و رایزنی فرهنگی آماده همکاری هستند. اعزام استاد مدعو از ایران به دپارتمان‌های سه‌گانه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه‌های داکا، راجشاهی و چیتاگنگ هم از دیگر گام‌هایی است که در دست پیگیری است و به‌زودی سه استاد زبان فارسی اعزامی از ایران که تعیین و معرفی شده‌اند، در این سه دپارتمان مشغول تدریس خواهند شد. 
     
دانشگاه کافی نیست
این تاکیدها و سخنان امیدبخش است و نشان می‌دهد مسئولان سیاسی کشور در گسترش زبان فارسی به‌عنوان یکی از عوامل قدرت‌ساز برای ایران، در‌کنار برنامه‌ریزان فرهنگی قرار دارند و به اهمیت این عامل در پی‌ریزی تمدن ایرانی و اسلامی آگاهند.افزایش تعداد گویشوران، دانش‌آموختگان و پژوهشگرانی که به زبان فارسی می‌پردازند، اقدامی پسندیده و درست است که باید با برنامه‌ریزی و اختصاص بودجه مناسب، نسبت به آن اقدام کرد؛ اما باید به این مساله توجه کرد که تنها با همکاری‌های دانشگاهی و آکادمیک نمی‌توان گسست‌های تاریخی را که با توطئه‌های انگلیس ایجاد شده و زبان فارسی را در شبه‌قاره به زبانی بیگانه تبدیل کرده، جبران کرد زیرا  زبان فارسی در این منطقه، روزگاری زبان رسمی و زبان مردم کوچه‌و‌بازار بوده است. شاهان هند، دوستداران و عاشقان حقیقی این زبان بوده‌اند و دربارهایشان به‌روی شاعران ایرانی باز بوده و بسیاری از آنان برای میزبانی از شاعران بزرگی چون حافظ و صائب با هم رقابت می‌کرده‌اند. این زبان هنوز‌هم در دل و جان مردمان شبه‌قاره ریشه‌ دارد و در راستای برنامه‌ریزی برای احیای آن، باید به گسترش زبان در‌میان عموم مردم شبه‌قاره و کشورهای هند، پاکستان، بنگلادش، نپال، مالدیو و بوتان چشم داشت. 

جادوی هنر را فراموش نکنیم
شاید این سؤال مطرح شود که چگونه می‌توان زبانی را در‌میان مردم کشوری دیگر رواج داد؟ نمونه روشن کره در برابر چشم ماست. کره جنوبی در سال‌های اخیر با کمک‌گرفتن از تولیدات هنری و ادبی در رشته‌های مختلف از سینما و سریال‌سازی گرفته تا موسیقی و ادبیات، سعی کرده شوق به فرهنگ و زبان خود رادرسراسرجهان به‌وجودآورد.ظرفیت زبان فارسی برای گسترش درسطح جهان به صورت اعم و ایران فرهنگی به صورت اخص، بسیار بیشتر از زبان‌های کم‌بنیه‌ای مانند زبان کره‌ای است. زبان فارسی دراین منطقه ریشه‌ای چندصد ساله دارد،ضمن این‌که فرهنگ ایران وشبه‌قاره به‌دلیل پیوندهای بیش ازسه هزارساله، چنان درهم‌آمیخته است که با برنامه‌ریزی درست و سنجیده و سرمایه‌گذاری نه‌چندان سنگین، می‌تواند دوباره به زبانی محبوب و جاری در این سرزمین تاریخی تبدیل شود.