برنامه بهدنبال آموزش، پیشگیری و درمان بیماریها و افزایش سواد سلامت بینندگان است. از سوی دیگر برنامه تخصصی دکتر سلام نقش موثر خودمراقبتی در سلامتی، کاهش هزینههای بهداشتی و درمانی خانوادهها، نظام سلامت و ارتقای دانش سلامت و درمان تاکید دارد؛ امری مهم در تکثیر و توسعه سلامتی از دریچه رسانه که این برنامه به آن پرداخته است. بسیاری از متخصصان رشتههای مختلف پزشکی و کادر درمان و بهداشت بهواسطه حرفهای که دارند از مخاطبان ویژه این برنامه تخصصیاند، از طرفی هم مردمی که درگیر بیماری یا راغب به کسب اطلاع در این خصوص هستند نیز به تماشای برنامه مینشینند. دکتر سلام هرروز و از ساعت ۱۳ الی ۱۴ بهمدت تقریبی یک ساعت روی آنتن شبکه آموزش سیما میرود. این برنامه در فصل جدید با حالوهوایی تازه روی آنتن رفته است که درباره همین تفاوتها با سیدمحمدرضا ضرغامی، تهیهکننده برنامه گفتوگو داشتیم.
طبق تحقیقات رسانه میتوادند یک منبع مهم جهت انتقال پیام سلامت به همه مردم باشد. بخشی از رسالت رسانهها، آگاهیبخشی عمومی و بالا بردن کیفیت سلامت زندگی در شهروندان است. شعار برنامه هم این است که جهت آموزش و آگاهی نحوه برخورد و شناسایی و پیشگیری از بیماریها با دکتر سلام همراه باشید. سیدمحمدرضا ضرغامی، تهیهکننده در اینباره به جامجم میگوید: بیشتر کشورهای توسعهیافته در سیاستهای ملی خود بر سواد سلامت جامعه، خودمراقبتی افراد، بهبود شاخصهای سلامت، کاهش هزینههای بهداشتی و درمانی خانوادهها و نظام سلامت تاکید دارند و برنامههای لازم را برای ارتقای آن طراحی و اجرا میکنند که آموزش یکی از عناصر کلیدی رشد و توسعه و یکی از مهمترین راهبردهای تضمین موفقیتهای خدماتی در تمامی ابعاد مختلف اجتماعی است.
آموزش موثر برای سلامتی
آموزش موثر یکی از ابزارهای مهم در توانمندسازی برای رسیدن به اهداف است. ضرغامی با اشاره به این موضوع بیان میکند: اینکه مردم چگونه ترغیب شوند که سالم بمانند و برای حفظ سلامت فردی و اجتماعی خود چگونه آمادگی لازم را کسب کنند و این موارد از اهداف آموزشی برنامه دکتر سلام است.
تلاش برای پیشگیری از بیماریها
امروزه الگوی بیماریها تغییر کرده است و بیماریهای غیرواگیر بیشترین عامل مرگومیر را تشکیل میدهند و بررسی این بیماریها نشان میدهد که عوامل ایجادکننده بسیاری از این بیماریها مرتبط با رفتار انسانهاست. تهیهکننده دکتر سلام میگوید: بار بیماریهایی که به جامعه بشری تحمیل میشود توسط خود بشر ایجاد میشود مثلا بیشترین عامل مرگومیر در جهان ناشی از بیماریهای قلبی و عروقی است که عوامل خطرساز این بیماریها تا حدود زیادی در رفتارهای انسانها ریشه دارد. اگر بخواهیم جامعه سالمی داشته باشیم باید فعالیتهای سلامت را بهطور مستمر و برنامهریزی شده در جهت ارتقای سلامت جامعه پیش ببریم. ارتقای سلامت دربرگیرنده سه فاکتور آموزش سلامت، حفاظت از سلامت و پیشگیری از بیماری است. لذا برنامه دکتر سلام با محوریت آموزش و نگاه فردمحور و فراهمکردن امکان آشنایی با بیماریهای مختلف و پیشگیری از ابتلا به آنها سعی در آگاهیبخشی به جامعه دارد. درصورتیکه فردی مبتلا به بیماری باشد با ایجاد فضای مناسب آموزشی در جهت حفظ و بهبود بیماران، رهنمودهای علمی و آموزشهای بهروز را خواهد داشت.
پرمخاطبترین برنامه در حوزه پزشکی
دکتر سلام از برنامههای باسابقه در حوزه آگاهیبخشی سلامت است که به این واسطه مخاطبان بسیاری را با خود همراه کرده. ضرغامی توضیح میدهد: برنامه با توجه به پرمخاطببودن به چند بخش تقسیم میشود. گفتوگوی مجری ــ کارشناس برنامه با مهمانان که در این بخش در خصوص موضوعی از پیش تعیینشده، متخصصان ذیربط به بحث و گفتوگو میپردازند. هدایت جلسه برعهده مجری است. بهعنوانمثال درخصوص مبحث چاقی از کارشناسان مرتبط با این موضوع همچون متخصص غدد، متخصص تغذیه، متخصصان حیطه روانشناسی، متخصصان جراحی و متخصصان طبورزشی بنا به فراخور برنامه دعوت میشود. ممکن است یک موضوع در چند جلسه طول بکشد و بعد از چند جلسه نتیجهگیری شود. در کل موضوع برنامه معمولا براساس نتایج نظرسنجی پیامکی که در برنامه انجام میگیرد انتخاب میشود. همچنین مبحث متخصصان میتواند براساس سؤالات پیامکشده مخاطبان برنامه، متخصصان یا براساس گزارشی که قبلا در خصوص برنامه تهیه شده باشد صورت پذیرد. گزارشهایی از بیماران مراجعهکننده به درمانگاهها، بیمارستانهای مرجع یا کلینیکها یا حتی در سطح شهر در بخش میانبرنامه و ولههای گرافیکی پخش میشود که به موضوع برنامه مرتبط است. این بخشها به برنامه ریتم و ضرباهنگ مناسب میدهد تا مخاطب برای بازگشت به استودیو ترغیب شود. در بخش نتیجهگیری هم سعی میکنیم تا در هر قسمت گزارشی به مخاطبان ارائه دهیم. به این ترتیب مخاطبانی را که در لحظات آخر به ما اضافه شدند، در جریان ماحصل گفتوگو قرار میدهیم و از آنان میخواهیم تا بازپخش برنامه را از طریق خود شبکه یا تلوبیون و فضای مجازی دنبال کنند. این امر به ایجاد فضای تعاملی بین مخاطب و گروه برنامهساز بسیار کمک میکند.
فصلی کاملا متفاوت و متنوع
فصل جدید برنامه دکتر سلام در استودیویی جدید با وال تیوی جدید اجرا میشود. تهیهکننده درباره این فصل تصریح میکند: برای یک موضوع دو مهمان دعوت میکنیم که در یک راستا صحبت میکنند. بهطورمثال یک پزشک متخصص قلب دعوت میکنیم تا در یک بخش صحبت کند، سپس یک میانبرنامه پخش میشود و بعد پزشک دیگری درباره جراحیهایی که به بیماریهای قلبی منجر میشود صحبت میکند. بینندگان میتوانند سؤالات خودرا بهصورت پیامکی بپرسند، منتها با این تفاوت که در این برنامه میزان پیامک مردم چندینبرابر میشود؛ زیرا در فصلهای قبلی این برنامه یک مهمان گفتوگو میکرد اما در فصل جدید حیطههای مختلف بیماری از جنبه راهکارهای پیشگیری به تفصیل مورد بحث قرار میگیرد.
از طرفی هم در این فصل برنامه از مردم نظرسنجی خواهیم کرد و پیشنهادهایشان را اعمال میکنیم. در فصل جدید برنامه دکتر سلام علاوه بر گفتوگوی مجری ــ کارشناس برنامه با مهمانان درخصوص موضوع برنامه و پخش میانبرنامه و وله، سعی خواهیم کرد بخشهایی را به آشنایی بینندگان با باورهای غلط منتشر شده در فضای مجازی اختصاص دهیم. همچنین مصاحبه با مخاطبان یا متخصصان خواهیم داشت و بخش جذابی هم به خاطره بیمارانی اختصاص دادیم که از بیماری مورد بحث در برنامه رهایی یافتند یا قادر به کنترل آن شدند. بخشی هم بهعنوان معرفی محصولات سلامتمحور و قرعهکشی و اهدای جوایز به برنامه دکتر سلام اضافه میشود. سعی میکنیم اتاق درمان را به استودیوی برنامه اضافه کنیم که اگر این موضوع با مساعدت مدیران شبکه آموزش همراه باشد، در استودیو اتاق درمان خواهیم داشت. از بینندگان علاقهمند برنامه دعوت میکنیم که شرکت کنند و بیماران حضوری به استودیو میآیند و ویزیت شوند. از دیگر مواردی که میتوانم اشاره کنم این است که برخلاف فصلهای قبلی در این فصل پزشکانی به برنامه دکتر سلام دعوت میشوند که جز اعضای هیات علمی دانشگاه هستند و علت این موضوع هم احاطه این پزشکان به موضوعات آموزش و بهروز بودن اطلاعاتشان درخصوص بیماریهاست .آمار پیامکها و بازخوردها نشان میدهد با ارتقای پویایی برنامه، خوشبختانه میزان رضایتمندی بینندگان عزیزمان افزایش یافته و خدا را شکر نسبت به گذشته افزایش تعداد مخاطبان چند برابر شده است.
بیماریهای فراگیر؛ اولویت برنامه
آنچنان که تهیهکننده میگوید اولویت اصلی برنامه به بیماریهای فراگیر یا بیماریهایی اختصاص دارد که در جامعه از اهمیت بیشتری برخوردار است، مثل تب دنگی که مردم بهدنبال رسیدن به پاسخ سؤالها و رفع نگرانیهایشانهستند .
وی با اشاره به این مورد درباره تعامل و همکاری نهادهای بهداشتی و درمانی کشور با دکتر سلام میگوید: خوشبختانه تعامل و همکاری نهادهای درمانی و بهداشتی کشور مثل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاههای علوم پزشکی، بیمارستانها و مراکز درمانی و پزشکی با برنامه دکتر سلام عالی است اما انتظار میرود در فصل جدید این برنامه این تعاملات در جهت آگاهسازی بینندگان با برنامههای کشوری پیشگیری از بیماریها و گایدلاینهای درمان بیماریها با حضور مسئولان محترم پررنگتر شود .خوشبختانه طی این مدت برنامه دکتر سلام توانسته دغدغههای مخاطبان را درخصوص بیماریها برطرف کند. مخاطبان معتقد بودند که با بهرهگیری از متخصصان این برنامه و آموزشهای لازم، بیماریشان تشخیص داده شد و کنترل و درمان و باعث دلگرمی ما شده است. همواره بینندگان دکتر سلام یاران وفادار این برنامه بهشمار میروند که با ارسال پیامک یا با شرکت در نظرسنجیها ما را به ادامه مسیر تشویق و ترغیب میکنند و به ما انرژی صدچندان میدهند.