آغاز ضیافت حقیقت

 

تماشای آثار در چارسو و موزه سینما
تهیه بلیت این دوره از جشنواره ازطریق دو سایت آی تیکت وسینماتیکت امکان‌پذیر است. اهالی رسانه که دارای کارت جشنواره هستند، با ورود به این سایت‌ها و از طریق شماره همراه خود (که درسامانه ثبت نام جشنواره درج شده) می‌توانند بلیت رایگان دریافت کرده و با رزرو بلیت، به خانه جشنواره (پردیس سینمایی چارسو) بیایند.هنگام ورود به سالن، با شناسایی بلیت، امکان ورود به سالن و تماشای فیلم را دارند. هر فرد صاحب کارت، هر روز می‌تواند برای هر سئانس یک بلیت رزروکند. افرادی که کارت جشنواره سینماحقیقت را ندارند، در موزه سینما می‌توانند فیلم ببینند؛ آنها با مراجعه به دو سایت آی تیکت و سینماتیکت و خرید بلیت امکان تماشای آثار هفدهمین جشنواره سینماحقیقت را دارند.اگر به موزه سینما می‌روید، امروز و در نخستین روز جشنواره می‌توانید به تماشای فیلم‌های آدری عزیز (سئانس ۱۶ تا ۱۸)، رویای بزرگ به کارگردانی احسان مشکور (در سئانس ۱۸ تا ۲۰) و آوار به کارگردانی عبدالخالق طاهری (در سئانس ۲۰ تا ۲۲) بنشینید. اولی یک مستند پرتره به کارگردانی جرمیا هیز از کانادا است و دو فیلم دیگر از جمله آثار بخش مسابقه ملی بلند هستند؛ رویای بزرگ محصول سفیرفیلم روایتی از رشد والیبال ایران در سال‌های اخیر است و آوار هم فیلمی است که موضوعش با روزهای فینال لیگ قهرمانان آسیا بین تیم‌های پرسپولیس و اولسان هیوندای کره، گره خورده است. در پردیس چارسو و بعد از برگزاری مراسم افتتاحیه امسال حقیقت و نمایش فیلم تاراز، دو فیلم تکثیر در اسارت ساخته مهدی ایمانی شهمیری و ددرس ساخته صادق داوری‌فر و نفیسه ظهیری ثانی به نمایش درمی‌آیند که هر دو در بخش مسابقه ملی بلند حضور دارند. اولی مستندی درباره یوز ایرانی و دومی هم اثری درباره سبک زندگی یک خانواده است.
     
نمایش ویژه
جشنواره امسال سینماحقیقت به جز بخش رقابتی، ۸ مستند را هم در قالب نمایش ویژه، اکران می‌کند. فهرست مستندهای «نمایش ویژه» هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» به این شرح است: پندار به کارگردانی علی نیک‌بخت، تذکره به کارگردانی حامد سعادت، دختران باد به کارگردانی سپیده سپهی، در گرو عشق به کارگردانی مینا قاسمی زواره، طلا در مه به کارگردانی محسن جعفری‌راد، فرزند لیش به کارگردانی مصطفی فرد، محرمانه- دوحه به کارگردانی محمدحسن یادگاری، مشت در نمای درشت به کارگردانی محمدصالح حجت‌الاسلامی. 
     
پرتره اسدآبادی 
یکی از مستندهای خوب نیمه‌بلند در هفدهمین جشنواره سینماحقیقت، «جمال‌الدین» به کارگردانی امیر روئینی است که به شخصیت سیدجمال‌الدین اسدآبادی می‌پردازد.امیر روئینی درباره شکل‌گیری ایده این مستند بیان کرد: سوژه فیلم جمال‌الدین از دل یک طرح دیگر که درباره تاریخ مطبوعات انجام می‌دادم، پیدا شد و وقتی با شخصیت جمال‌الدین مواجه شدم به‌کل توجهم روی قصه سیدجمال‌الدین اسدآبادی رفت.او درباره پروسه تولید این مستند توضیح داد: فیلم مستند جمال‌الدین به دو بخش تقسیم می‌شود که یک بخش آن آرشیوی و بخش دیگری از آن بازسازی بود. به طبع دو سمت ماجرا سخت بود. در بحث آرشیوی تمام تلاش من این بود تا نسبت به فیلم‌های آرشیوی که تا الان ساخته شده، چند قدم موفق‌تر عمل کنم و حساسیتم روی میزان راش جدید و کیفیت راش زیاد بود. به همین دلیل کار ما سخت‌تر اما موفقیت‌آمیز شده بود.روئینی افزود: از سوی دیگر چند فقره عکس از سیدجمال که از روی کاغذ اسکن شده، موجود بود و این خودش ما را وارد چالشی کرد تا بازسازی به کمک آرشیو بیاید و جای خالی راش‌های نداشته را پر کند. حالا ما باید با یک پروداکشن قوی چه به لحاظ فنی و چه به لحاظ مالی، وارد بازسازی می‌شدیم. اولین جایی که به عنوان کارگردان روی آن حساس بودم، بحث گریم و بعد صحنه بود. خب این دو مورد بخش اعظمی از هزینه‌های تولید ما را دربر می‌گرفت اما تصمیمم این بود تا گریم و صحنه به بهترین حالت برگزار شود. از سوی دیگر بحث سیاهی‌لشکر و ... نیز وجود داشت. درکل پروسه بازسازی خودش به اندازه یک فیلم کامل، چه مالی و چه زمانی هزینه دربر داشت.این مستندساز ادامه داد: تلاش من و تیمم بر این بود تا ما یک فیلم مستند با چارت سینمای جریان اصلی بسازیم، با‌لطبع روی تمام بخش‌ها ازجمله قصه‌گو بودن ماجرا و نه این‌که صرفا استناد به واقعه‌ای باشد، توجه داشتیم. امیدوارم تلاش ما برای مخاطب نیز جذاب بوده باشد.
     
کارگاه‌های جشنواره
به‌جز بخش رقابتی ملی و بین‌الملل که تنور جشنواره سینماحقیقت را داغ می‌کند، کارگاه‌های این رویداد هم همیشه مخاطبانی جدی و پیگیر دارد. در این دوره هم کارگاه‌های سینماحقیقت با استقبال فعالان و مخاطبان سینمای مستند روبه‌رو شده است. 
برنامه کارگاه‌های این دوره از جشنواره به این شرح است: 
امروز، دوشنبه ۲۷ آذر و روز اول جشنواره، پنل «سینمای مستند در قاب حقوق ایران»، مدرس وحید آگاه، ساعت ۱۸ تا ۲۰، مدیر پنل: علیرضا حسینی (کارگاه انجمن صنفی تهیه‌کنندگان سینمای مستند)
فردا، سه‌شنبه ۲۸ آذر، روز دوم جشنواره، کارگاه «مستند انیمیشن» مدرس اینا ساهاکیان، ساعت ۱۰ تا ۱۲، کارگاه «خلاقیت و نوآوری در مستند حیات وحش» مدرس مهدی نورمحمدی، ساعت ۱۳ تا ۱۵، کارگاه «پژوهش تصویری و پژوهش برای تصویر» مدرس شهاب‌الدین عادل، ساعت ۱۵ تا ۱۷ چهارشنبه ۲۹ آذرماه، روز سوم جشنواره، کارگاه «فرآیند ساخت مستند کوتاه» مدرس لقمان خالدی، ساعت ۱۰ تا ۱۲، کارگاه «روایت مستند» ساعت ۱۳ تا ۱۵، کارگاه «سمینار کارگاهی: تک‌نگاری در سینمای مستند» مدرس فرهاد ورهرام، ساعت ۱۵ تا ۱۷‌.
پنجشنبه ۳۰ آذرماه، روز چهارم جشنواره، کارگاه «تجربه‌های جدید من در فیلمسازی مستند» با حضور مهرداد اسکویی، ساعت ۱۵ تا ۱۷‌.
اطلاعات کارگاه‌های این روز که ساعت ۱۰ تا ۱۲ و ۱۳ تا ۱۵ برگزار می‌شود به‌زودی اعلام می‌شود.
جمعه اول دی‌ماه، روز پنجم جشنواره، کارگاه غیرحضوری «مستند علمی» مدرس پائو فاوس، ساعت ۱۰ تا ۱۲، کارگاه «اخلاق در سینمای مستند» مدرس هانا پولاک، ساعت ۱۳ تا ۱۵. 
سید‌علیرضا حسینی، مدیر نخستین کارگاه هفدهمین دوره سینماحقیقت درباره موضوع این کارگاه «سینمای مستند در قاب حقوق ایران» گفت: مستندسازان از آغاز کار یعنی شکل‌گیری ایده طرح و پژوهش تا پیش‌تولید، مرحله تولید، پخش داخلی و بین‌المللی فیلم مستندی که می‌سازند نیازمند شناخت حقوق حرفه‌ای خود و رعایت حقوق سفارش‌دهنده، مخاطب، سوژه انسانی و هر موضوعی هستند که در مقابل دوربین آنها قرار می‌گیرد.او ادامه داد: این‌که آشنایی با این حقوق هنری در قانون اساسی ایران تا چه میزان مشخص شده است و چه محدودیت‌ها و فرصت‌هایی برای مستندسازان ایجاد می‌کند، بخشی از نکاتی است که وحید آگاه، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه‌طباطبایی در این کارگاه بیان خواهد کرد.نایب‌رئیس انجمن تهیه‌کنندگان سینمای مستند درباره سرفصل‌های کارگاه آموزشی «سینمای مستند در قاب حقوق ایران» عنوان کرد: در این کارگاه بنا به نیاز تهیه‌کنندگان و کارگردانان سینمای مستند، در ابتدا حدود حقوق هنری در قانون اساسی مطرح می‌شود سپس مجوزهایی که برای مستندسازی وجود دارد و جرایمی که برای یک مستندساز قرار داده شده است، مطرح می‌شود و درنهایت بحث مالکیت فکری در سینمای مستند مورد مداقه قرار خواهد گرفت.
     
تقدیر از یک مستندساز شهری
یکی از مستندسازانی که در این دوره سینماحقیقت تقدیر می‌شوند، مهرداد زاهدیان است. این فیلمساز همواره به ساخت مستند براساس فضای شهری علاقه دارد و با پژوهش‌های دقیق و متفاوت، المان‌های شهری مانند میدان‌ها یا خیابان‌ها را در آثارش به نمایش می‌گذارد. مهرداد زاهدیان معتقد است اگر سینمای قصه‌گوی ما اعتباری دارد، این اعتبار را مدیون سینمای مستند است، به این دلیل که همه این‌ قصه‌ها از یک میل مستندگونه یا توجه به مستند ناشی شده و شکل‌گرفته ‌است. او سینمای مستند ایران را الهام‌بخش دیگر ژانرهای سینمایی می‌داند و به‌طور جدی معتقد است که مسیر حرکت برای سینمای ایران سال‌هاست که گشوده شده است.یکی از معروف‌ترین مستندهایی که زاهدیان در این سال‌ها ساخته، مستند «میدان بی‌حصار» است؛ مستندی درباره میدان امام خمینی که در دومین دوره جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت همه جایزه‌ها را تصاحب کرد و موفق به دریافت پنج تندیس طلایی شد. او در این جشنواره تندیس طلایی بخش‌های بهترین مستند کوتاه، بهترین پژوهشگر، بهترین نگارش گفتار متن، بهترین فیلم از نگاه تماشاگران و تندیس هیات داوری انجمن منتقدان و نویسندگان سینما را به خانه برد و یکی از درخشان‌ترین نتایج را در ادوار جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران به‌دست آورد.اما همه دستاوردهای زاهدیان در نویسندگی و کارگردانی فیلم مستند نبوده است. زاهدیان به‌عنوان یک طراح صحنه حرفه‌ای هم در سینمای ایران شناخته می‌شود و یکی از ویژگی‌هایش این است که توانست سال ۱۳۸۵ برای فیلم مینای شهر خاموش به کارگردانی امیرشهاب رضویان در بیست‌وپنجمین دوره جشنواره فیلم فجر در بخش سودای سیمرغ برای جایزه سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه و لباس نامزد دریافت جایزه شود.حلقه‌های گمشده، میدان نقش جهان، مسیح در جلفا، پاسارگاد، نقش رستم، تخت‌جمشید، خاطرات روی شیشه، ارگ بم، آسمان باران و سپیده ازجمله مستندهای مهرداد زاهدیان است.

رونمایی از پوستر ۲ فیلم
خانواده خلج و چه کسی پنیر مرا جابه‌جا کرد؟ دو مستندی هستند که به‌تازگی از پوستر آنها رونمایی شد.طراحی پوستر خانواده خلج به کارگردانی مشترک مریم الهامیان و مصطفی حاجی قاسمی را حمیدرضا بیدقی به‌عهده داشته که پیشتر طراحی پوستر جشنواره هفدهم سینماحقیقت را انجام داد. آن‌طور که از شنیده‌ها حاکی ‌است، خانواده خلج یکی از بهترین فیلم‌های این دوره سینماحقیقت و ازشانس‌های دریافت جایزه است. خانواده خلج اواخر دهه۷۰ با رویای احداث یک واحد مرغداری از تهران راهی گلپایگان می‌شوند، آنها با شور اشتیاق مرغداری‌شان را راه‌اندازی می‌کنند اما مشکلات زیادی سد راه‌شان می‌شود که بنیان خانواده را تهدید می‌کند. تولید این فیلم مستند چهار سال زمان برده و در شهرهای اصفهان، گلپایگان، رودهن و تهران فیلمبرداری شده است. مستند خانواده‌خلج به‌صورت مشترک توسط مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی، پویانمایی و اتاق بازرگانی تهران تولید شده است. پوستر «چه کسی پنیر مرا جابه‌جا کرد؟» را هم عزت‌ا...پروازه طراحی کرده‌است. پروازه به جزاین، نویسندگی، کارگردانی و تهیه‌کنندگی این فیلم را هم به‌عهده داشت. این مستند نیمه بلند درباره چالش‌های صاحب یک کارگاه سنتی تولید پنیر قرمز هلندی است. 

رقابت جهانی در ایران 
گرچه بخش مسابقه ملی همیشه بیشترین توجهات را در جشنواره سینماحقیقت به خود جلب می‌کند اما بخش بین‌الملل این رویداد هم غافلگیری‌های خوبی برای مخاطبان دارد و باعث آشنایی هرچه بیشتر و بهتر تماشاگران و مستندسازان داخلی با فرهنگ مردم مناطق مختلف دنیا می‌شود. هفدهمین دوره سینماحقیقت در این سری هم مستندهایی از جهان را به نمایش می‌گذارد که تنوع موضوعی و اقلیمی در آنها برجسته است. به جز ۱۵مستند کوتاه و هشت مستند نیمه بلند، ۱۵مستند بلند بخش بین‌الملل از این قرار است: تمام ما از ستارگانیم (سوئد)، نخ طلایی (هند، بوسنی و هرزگوین، هلند، نروژ، انگلیس)، زندان مرکزی ولادیمیر (روسیه)، تصرف فراموش شده: جیم کرو به هائیتی می‌رود (آمریکا)، صدای پهنه‌ یخی (قزاقستان)، سه جرقه (مکزیک و آلبانی) برای دیدن پلنگ برفی (روسیه)، Guapo’y (آرژانتین، پاراگوئه)، در رکاب حضرت عشق (آمریکا‌)، مکان‌های روح (قطر)، من به امواج می‌خندم (مکزیک)، اتاق عشق (مقدونیه شمالی)، ۱۳قاف (لبنان، آمریکا)، ماجرای سباستین بلین: ریباند (بلژیک)، زمزمه‌ درون (آمریکا).