هر لوکیشن، یک موسیقی

آهنگسازی این مجموعه تلویزیونی را آرش بادپا به عهده دارد. بادپا که قهرمانان کوچک، دیوار شیشه‌ای، ترانه، شام عروسی، زندگی خصوصی آقا و خانم میم، پل چوبی، گل و بلبل، همه چیز برای فروش و ... را در همکاری با برخی موزیسین‌ها و در جایگاه‌های مختلف در کارنامه هنری خود دارد، در ساخت موسیقی «محرمانه» تجربه جدیدی از خود در اختیار مخاطب می‌گذارد. او که در زمینه آهنگسازی، دستیار صداگذاری، میکس و مسترینگ در حوزه موسیقی فعال است، با ساخت موسیقی این سریال فصل جدیدی از فعالیت‌های خود باز کرد. سریال ۲۴ قسمتی محرمانه در ژانر جنایی ــ علمی تولید مشترک صداوسیما و موسسه فرهنگی ــ هنری اندیشه شهید آوینی است. بادپا درباره همکاری قبلی با محمود معظمی، کارگردان سریال محرمانه به جام‌جم می‌گوید: من و آقای محمود معظمی پیش از این نیز در سریال «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد» همکاری‌مان شروع شد و ده‌ها تله‌فیلم و سریال ازجمله «فاخته» را در کارنامه مشترک‌مان داریم.

وی در مورد تعامل با این کارگردان برای ساختن آهنگ سریال عنوان می‌کند: معمولا گپ‌وگفت‌هایی قبل از شروع ساخت موسیقی شکل می‌گیرد که آهنگساز را زودتر به آن نتیجه دلخواه که مد نظر است برساند و البته در این مورد به‌دلیل سابقه همکاری و شناخت قبلی از سلیقه کارگردان، مسیر هموارتر هم بود و به بهترین شکل خواسته‌های ایشان و خودم برآورده شد، چراکه حالا می‌دانیم سلیقه دیگری چیست و چه خواسته‌ای از موسیقی و کلیت مجموعه داریم. به این ترتیب کار‌ها بهتر از قبل پیش می‌رود.

بادپا درباره ایده‌های نو برای ساخت موسیقی متناسب با قصه بیان می‌کند: سعی کردم برای خلق فضا‌های تازه‌تر، ارتباط بیشتر و بهتری با داستان، شخصیت‌ها و همین‌طور فضای داستانی مجموعه برقرار کنم. با شخصیت‌ها همذات‌پنداری کردم تا بتوانم موسیقی‌ای ارائه دهم که از جنس داستان و کلیت سریال باشد.

این آهنگساز درباره مبنای انتخاب ادوات و ساز‌های استفاده‌شده در موسیقی این سریال توضیح می‌دهد: یک‌سری المان‌هایی در سازبندی و انتخاب ساز‌ها می‌توانند دخیل باشند. به‌عنوان‌مثال جغرافیای قصه، کاراکتر‌ها و آن رنگ‌هایی که آهنگساز برای ارکستر خودش در نظر بگیرد که طبیعتا به انتخاب و ذوق و سلیقه شخصی‌اش هم مرتبط می‌شود که مجموع همه این‌ها ساز‌های مورد نیاز یک مجموعه را تشکیل می‌دهد. ساز‌ها و ترکیب‌بندی‌سازی باید براساس محتوا، تم و شخصیت‌پردازی انتخاب شود و موسیقی به خدمت داستان گرفته شود، نه این‌که ساز مخالف بزند.

وی ادامه می‌دهد: همان‌طور که پیش‌تر هم گفتم، بیشتر اطلاعات یک کار را معمولا کارگردان در اختیار آهنگساز قرار می‌دهد و همان گپ‌وگفتی که بین آن‌ها صورت می‌گیرد به شکل‌گیری فضای موسیقی کمک می‌کند. ولی معمولا سلیقه نهایی آهنگساز است که روی کار شکل می‌گیرد و البته ناگفته نماند معمولا کارگردانان، آهنگسازانی را انتخاب می‌کنند که به سلیقه موسیقیایی خودشان هم نزدیک باشند.

موضوع داستانی این سریال تک‌بعدی نیست و موسیقی باید با توجه به این ویژگی لحاظ شده باشد. بادپا درباره تمهیدات انجام‌شده در این خصوص می‌گوید: برای مجموعه‌ای این‌چنینی موسیقی با درک و دریافت موقعیت‌های مختلف، شخصیت‌پردازی‌ها و محل رویداد اتفاقات در قصه نوشته می‌شود. در قسمت اول همین مجموعه ما شاهد معرفی چهار لوکیشن مختلف همراه کاراکتر‌های جدا از هم هستیم که در امتداد داستان به هم گره می‌خورند. همه این ویژگی‌ها باعث می‌شود که موسیقی متنوعی هم از نظر ارکستراسیون، هارمونی، ریتم و سازبندی شکل بگیرد.

بادپا، آهنگساز سریال محرمانه درباره الگوگرفتن از نمونه‌های خارجی بیان می‌کند: این‌که از روی یک کار خاصی الگوبرداری بشود، خیر! ولی به‌دلیل استفاده از یک‌سری هارمونی‌ها یا حتی سازبندی‌هایی که در موسیقی فیلم‌هایی نزدیک به این ساختار هستند، می‌تواند غریبه نباشد. البته این اتفاق عجیبی برای هر ژانری که ساخته می‌شود نیست. ولی اگر دقیق‌تر بخواهم بگویم در بخش تم و ملودی بیشتر از موسیقی‌هایی که تا به این لحظه نوشته‌ام وام گرفتم.

جدای از موسیقی شخصیتی برای نقش‌های مختلف، به نظر می‌رسد ساخت موسیقی برای پروژه‌ای با این حجم از بازیگران چهره کار چندان راحتی نباشد. آهنگساز سریال درباره تاثیر این موضوع بر کارش شرح می‌دهد: وقتی برای یک سریال با مجموعه‌ای از بازیگرانی که در ادامه قصه می‌توانند تغییر کاراکتر داشته باشند روبه‌رو هستیم، ساختاری را در نوشتن موسیقی می‌طلبد که جوابگوی تمامی این شخصیت‌پردازی‌ها، احساسات‌شان و بعضا تغییر کاراکترهای‌شان باشد و البته در عین این تضاد‌ها باید با تم اصلی داستان هم در تقارن باشد که قطعا تمامی این موارد در شکل‌گیری موسیقی دخیل هستند.

این‌که در سازبندی‌ها و زمان استفاده از موسیقی و حتی ریتم آن معیار و استاندارد خاصی لحاظ شده است یا خیر؟ پرسش دیگری است که از بادپا می‌پرسیم. او پاسخ می‌دهد: همه چیز باید با هم هماهنگ و همسو باشد. موسیقی باید به موازات داستان پیش برود؛ بنابراین لازم است با معیار‌های روز و استاندارد‌های موجود پیش‌رفت. اگر موسیقی از داستان عقب بماند یا از آن جلو بزند، فاجعه اتفاق می‌افتد.