اضافه بار سلامت!

حداقل نمودارهای رسمی منتشرشده دو دهه اخیر، از افزایش اضافه‌وزن در میان شهروندان و به‌ویژه کودکان ایرانی خبر می‌دهد، اتفاقی که البته دلایل روشنی هم دارد و باید برای این حوزه هم چاره‌ای اندیشید چراکه بار اضافه‌وزن افراد پس از تهدید سلامت خود افراد، روی دوش نظام سلامت ایران است و هزینه بسیاری را در این میان به این حوزه وارد می‌کند. قصه اضافه وزن اگرچه محدود به جامعه ایرانی نیست و آمارهای جهانی هم نشان می‌دهد جمعیت جهان هم دچار این چالش است. در سال ۲۰۱۹ بیش از ۱.۹میلیارد بزرگسال ۱۸ساله و بالاتر دچار اضافه‌وزن شدند که از این تعداد بیش از ۶۵۰ میلیون بزرگسال چاق بودند. به‌طورکلی حدود ۳۰درصد از جمعیت بالغ جهان در سال ۲۰۱۹ چاق بودند. چاقی در سراسر جهان بین سال‌های ۱۹۷۵ تا ۲۰۱۶ تقریبا سه برابر شده است. گفتن از پیامدهای سوء این موضوع بر کمتر کسی پوشیده است و تکرار آن در این مطلب کوتاه به نوعی اضافه به نظر می‌رسد اما آنچه تازگی دارد، این گزاره عجیب است که بدانیم پدیده چاقی در ایران در نیم‌قرن گذشته ۵.۵ برابر شده است. اشتباه مصطلح در این میانه این است که اضافه‌وزن مستقیما به غذا خوردن ارتباط دارد، اگرچه این موضوع در افزایش چاقی بی‌تاثیر نیست اما آنچه در این میان مهم‌تر است، نوع سبک زندگی کنونی است که بلای اضافه‌وزن جمعیت جهانی شده است. افزایش غذاهای فست‌فودی و البته ناسالم و مهم‌تر از آن، کاهش چشمگیر فعالیت بدنی، افزایش اضطراب و استرس و اختلال‌های روانی همه و همه باعث شده به وزن جامعه ایرانی اضافه شود و در کنار آن، بیماری‌های معطوف به آن هم شدت بگیرد. البته که باید بدانیم میزان مصرف کالری روزانه ایرانی‌ها در دو دهه گذشته از ۲۰۰۰ به ۳۰۰۰ کالری رسیده و این درحالی است که ۹۰ درصد ایرانیان (هر دو جنس) فعالیت فیزیکی کافی ندارند. آنچه در این میان کارشناسان حوزه سلامت را کمی بیشتر نگران کرده، شتاب این پدیده میان نوجوانان ایرانی است. در حال حاضر شاهد افزایش بیش از ۲۰درصدی شیوع «اضافه‌وزن» در بین نوجوانان ایرانی نسبت به چهار دهه گذشته هستیم. رتبه اضافه‌وزن دختران و پسران ۱۹ساله ایرانی با صعود ۲۸ و ۲۴پله‌ای، از رتبه ۹۶ و ۱۰۵ به رتبه‌های ۶۸ و ۸۱ رسیده است.