نوشداروی نمایش

این زمینههای آیینی ــ سنتی به صورتها و از دیدگاههای متعدد و بسیار متفاوتی تعریف شدهاند اما با رویکردی اجتماعی، میتوان آنها را به مجموعهای از کنشها، حرکات، ابزارها و اشیا، مهارتها و شیوههای هماهنگی و با هم بودن، دعاها و اوراد و روابط حسی و عاطفی تعریف کرد که در یک نظم معنایی خاص قرار گرفته و نوعی تعلق به یک یا چند باور یا آیین دینی، عقیدتی، سیاسی، اجتماعی، قومی و...(فرهنگ) را نشان داده و میان گروههای اجتماعی مبادله یا منتقل میشوند. بنابراین میتوان دو مؤلفه: رسانهای و هویت محوری را بارزترین ویژگیهای ذاتی این عرصه دانست. هنر نمایش گرچه در کالبد مدرنیته و فرهنگ لیبرالیسم بیشتر با بارزه سرگرم کنندگی و لذتجویی نمایان شده اما نظر به ریشههای کهن، جنبههای کاربردی فوقالعادهای دارد که میتوان ضمن بهرهگیری از آنها در تولیدات رسانهای به افقهای توسعه گفتمانی و بازنمایی سبک زندگی ایرانی ـــ اسلامی دست یافت. کما این که یکی از اصلیترین دغدغههای فیلسوفان یونان باستان(بهویژه ارسطو در رساله بوطیقا) برای سنگ بنا و توسعه تئاتر یا نمایش به معنای مدرن و امروزین آن که بنیان هنرهای نوظهورتری چون هنر هفتم و فیلم و سریال به شمار میرود، ترویج اخلاق برای تحقق اتوپیا یا آرمانشهر بود و اصلا کلیدواژه یونانی سانسور یا ممیزی نیز از همین جا پدید آمد تا محتوای نمایشها ضدیتی با اصول و موازین اخلاقی نداشته باشد.از سوی دیگر تئاتر در سیر تکاملی خود طی هم افزایی با حوزههای مختلف، جنبههای کابردی گوناگونی را به عرصه ظهور رسانیده است که میانژانرهایی چون تئاتر در آموزش، تئاتر تعاملی، تئاترمردم ستمدیده، تئاتردرمانی و... از این زمرهاند. به قول آندره ژید«برای من خواندن این که شن ساحلها نرم است کافی نیست، بلکه میخواهم پای برهنهام این نرمی را احساس کند.» بر این اساس و در مجموع، تئاتر کاربردی نوعی نمایش برای مواجهه بیواسطه و کشف و شهود است که برخلاف جریان متداول و سنتی بر پایه زیباییشناسی شکل نمیگیرد، بلکه با خلق موقعیت و قراردادن شرکتکنندگانش در وضعیتهای متفاوت و مختلف میکوشد به آنها در مسیر کسب تجربه کمک کند. در این عرصه انواع هنرهای نمایشی از تئاتر گرفته تا فیلم و سریال، نه فقط عنصری سرگرم کننده، تزئینی و انتزاعی، بلکه کنشگری در دل واقعیت اجتماعی و جریان زندگی و به مثابه نوشدارویی برای رفع آلام، اختلالات شخصی، رفع آفتها و بحرانهای اجتماعی است. طی دور جدید مدیریت رادیو نمایش برآن شدیم تا از جنبههای کاربردی هنرهای نمایشی در رسانه بیشتر بهره ببریم. تجربههای نویی که افقهای بلندی برای آن متصوریم و بازخورد خوب مخاطب توشه راهمان برای ادامه مسیر است.