مطالبات صنفی نویسندگان و اخیرا بازیگران باعث شده تا صنعت سینمای آمریکا در برابر چالشی برای توجه حقوق جامعه صنفی هنرمندان سینما قرار بگیرد. این مطالبه صنفی که امروز در آمریکا شکل گرفته روندی است که میتواند شاهد مثالی برای اصلاح فعالیت صنفی سینمای ایران باشد.
خانهسینما، نهادی که باید در برای معیشت هنرمندان و احقاق حقوق سینماگران گام بردارد، امروزه به مکانی تبدیل شده که فقط بیانیههای سیاسی منتشر میکند و هیچ پیگیری حقوقی در برابر خواسته اعضایش ندارد.
این سیاسیکاری تا جایی پیش رفته که حتی آنها برخی از فعالیتهای صنفی انجمنها تحت پوشش خود را هم بر نمیتابند، سخنان پژمان بازغی در مورد بیانیه خانه سینما در ماجرای مصوبه ساترا شاهدی بر این مثال است که با واکنش برخی اعضای خانه سینما روبهرو شد.
خانه سینما و برخی از انجمنهای آن در حالی این روزها بیانیهنویسی را پیشه خود کردهاند که شاهدیم حتی برخی از اعضای آنها در پیچ و خم مشکلات معیشتی از بین میروند، ولی این انجمنهای خانه سینما بیانیهای درباره حکم قضایی یک چهره سینمایی میدهند.همین دیروز بیانیه کانون کارگردانان سینمای ایران و اتحادیه تهیهکنندگان سینمای ایران در مورد حکم قانونی آزاده صمدی بیانیه دادند. مرور اعتصابات هالیوود میتواند وظایف صنفی را برایمان یادآوری کند.
اعتصاب ۱۶۰ هزار نفری
اتحادیه بازیگران هالیوود که بیش از ۱۶۰هزار بازیگر سینما و تلویزیون را در آمریکا نمایندگی میکند، در پی شکست مذاکراتی که در یک ماهه اخیر با استودیوها داشت، دست به اعتصاب زدند و بسیاری از پروژههای هالیوودی را متوقف کردند.اتحادیه بازیگران هالیوود پس از آنکه صنف نویسندگان سینما و تلویزیون آمریکا از ماه می اعتراض و اعتصاب خود را شروع کردند، باب مذاکرات خود در خصوص تغییر دستمزد و بیمه خود را با استودیوهای هالیوودی باز کردند و پس از آنکه به نتیجه نرسیدند مذاکرات از پنجشنبه شب ۱۳جولای(۲۲تیر) با برپایی نشستی مطبوعاتی به صورت رسمی دست به اعتصاب زدند.این برای اولین بار در ۶۳ سال گذشته است که استودیوها با اعتصاب دوگانه انجمن نویسندگان (WGA) و همچنین اتحادیه بازیگران (SAG-AFTR) روبهرو هستند. امری که آنها را مجبور به تعطیلی موقت بسیاری از تولیدات خود در سراسر آمریکا و خارج از این کشور خواهد کرد.
ردپای شبکههای خانگی
در حقیقت بازیگران، فیلمنامهنویسان و نویسندگان فیلمها و سریالهای آمریکایی در اعتصاب خود خواهان افزایش حقوق و دستمزدهای خود هستند. آنها میگویند با وجود گسترش شبکههای نمایش خانگی و سودآوری کلان آنها، دستمزد آنها همچنان در سطح پیشین مانده است.
از سوی دیگر با گستردهشدن هوش مصنوعی، استودیوداران هالیوودی از این موضوع برای کاهش هزینههای تولید نام میبرند و همین موضوع نیز به مسالهای بحرانی برای بازیگران هالیوود بدل شده است. ازدیاد شبکههای مختلف تلویزیونی پس از همهگیری کرونا و پیشرفت گسترده شبکههای نمایش خانگی، باعث شده تولیدات در این رسانهها بیشتر شود و بر همین اساس نویسندگان و بازیگران به دنبال افزایش دستمزدهای خود هستند. همین گستردگی نمایش خانگی و پیچیدگی استفاده از هوش مصنوعی نیز مالکان استودیوهای هالیوودی را به صرافت انداخته تا برای کاهش هزینههای تولید به این صنعت روی خوش نشان دهند تا هوش مصنوعی را جایگزین کمهزینه بازیگران در هالیوود کنند. این مساله انجمن بازیگران را در برابر تهدیدی جدی قرار داده و آنها در تلاش هستند تا با افزایش دستمزد و ارتقای حقوق مولف خود از احتمالاتی که برای آینده پیشبینی میشودجلوگیری کنند.
رفتارهای توهینآمیز نظام سرمایهداری
فرن درشر، رئیس اتحادیه بازیگران پس از به نتیجه نرسیدن مذاکرات با نمایندگان کمپانیهای هالیوودی، پاسخ آنها به نگرانی و احقاق حقوق مادی بازیگران را «توهینآمیز» و «غیرمحترمانه» دانست و گفت: «من از رفتار افرادی که با آنها سالها داد و ستد داشتهایم شوکه شدهام. نمیتوانم باور کنم که ما چقدر در بسیاری از مسائل با هم فاصله داریم. چگونه آنها ادعای فقر میکنند ولی همزمان صدها میلیون دلار پول به مدیران اجرایی خود میدهند تا هزینههای تولید را کاهش دهند؛ این منزجرکننده است.»
از سوی دیگر اتحادیه تهیهکنندگان فیلم و تلویزیون (AMPTP) که نمایندگی شرکتهایی نظیر نتفلیکس و والت دیزنی را در مذاکرات برعهده دارد، در سوی مقابل اعلام کرد که عمیقا از اتحادیه بازیگران «مایوس» شده و تصمیم گرفتهاند از مذاکرات کنارهگیری کنند.این گروه اعلام کرد که بالاترین درصد افزایش سطح حداقل دستمزد را در ۳۵ سال گذشته را به انجمن بازیگران پیشنهاد داده و همزمان «افزایش قابل توجه» در بیمه بازنشستگی، مراقبتهای بهداشتی و مزایای دیگر را به اتحادیه بازیگران ارائه کردهاند ولی آنها این پیشنهادها را رد کردهاند.
باب ایگر، مدیرعامل شرکت دیزنی هم روز پنجشنبه گفت که اتحادیه نویسندگان و بازیگران «انتظارات غیرواقعی» دارند. در مقابل بازیگران میگویند ظهور پلتفرمهای پخش آنلاین کسب درآمد را به ویژه برای هزاران بازیگر عضو اتحادیه که نامآشنا نیستند، دشوارتر کرده است.
از سوی دیگر اتحادیه تهیهکنندگان فیلم و تلویزیون برای احساس خطر بازیگران برای استفاده از هوش مصنوعی در آثار سینمایی و تلویزیونی در بیانیهای اعلام کردند: «پیشنهاد هوش مصنوعی پیشگامانهای را ارائه کردند که از نسخههای دیجیتالی کار بازیگران محافظت میکند.»
در حقیقت بازیگران هالیوودی نگران هستند تصاویر دیجیتالی آنها بدون اجازه یا هزینه مناسب مورد استفاده قرار گیرد. در واقع آنها بیم دارند با گسترش فناوریهای هوش مصنوعی شرکتهای فیلمسازی بتوانند «ربات را جایگزین انسان کرده و باعث بیکاری بخش بزرگی از نویسندگان شوند.»
ورشکستگی تفکر هالیوودی
اما اعتراضات دو ماه گذشته نویسندگان هالیوود و پیوستن بازیگران به این اعتصابات، صنعت صوت و تصویر هالیوود را در آستانه ورشکستگی قرار داده است. اعتصاب تقریبا ۱۱ هزار و ۵۰۰ نویسنده و پیوستن ۱۶۰ هزار بازیگر به این جمع، اکثر تولیدات فصل تلویزیون در پاییز را مختل کرده و کار روی فیلمهای پرهزینه هالیوودی هم متوقف شده است.
بر همین اساس شبکههای تلویزیونی مجبور شدهاند به بازپخش چندباره برنامههای قبلی خود رو بیاورند. این در حالی است که کارشناسان معتقدند اگر بحران به وجود آمده توسط بازیگران بخواهد مثل اعتصاب فیلمنامهنویسان مدت زمان بیشتری طول بکشد، صنعت سینما و هالیوود پاییز و زمستان سختی را پیش رو خواهد داشت و ادامهدار شدن این روند تمام دستاوردهای هالیوود برای حضور در سال سینمایی آینده را نابود خواهد کرد.
اعتصاب اتحادیه بازیگران که از هنرپیشگان کوچک تا ستارههای بزرگ سینمای هالیوود را نمایندگی میکند، تولید فیلم و سریال در استودیوهای مستقر در آمریکا و خارج از آن را عملا متوقف کرده است. کمپانیهای بزرگ فیلمسازی نظیر دیزنی و پارامونت میگویند که به دلیل کاهش درآمد ناچار به کاهش حقوق و دستمزدها شدهاند.
آنها ادعا میکنند که با ظهور پلتفرمهای آنلاین، مخاطبان سنتی و به تبع آن درآمد حاصل از تبلیغات تلویزیونی کاهش یافته و فروش بلیتهای سینما نیز همچنان از قبل از همهگیری کرونا کمتر است. این گونه اظهارنظرها گویای بحرانی واقعی است که هالیوود در پیش دارد و هیچ کدام از طرفها نمیخواهند از مواضع خود کوتاه بیایند.
دومینوی تعطیلیها
از ماه می (اردیبهشت) ماه که اعتصاب نویسندگان هالیوودی آغاز شد بسیاری از پروژهها و آثار تلویزیونی در کشور آمریکا به حال تعلیق درآمد. حتی برنامههای گفتوگو محور شبانه آمریکا از جمله برنامههای «استیون کولبر»، «جیمی کیمل» و «جیمی فالن» مدتهاست تعطیل شده است. این اعتصابات روی برنامههای دیگری چون «بیدرنگ با بیل مار» و «هفته پیش امشب با جان الیور» که مخاطبان بسیاری در آمریکا دارد را هم به تعطیلی کشانده است.
حالا بسیاری از این برنامه که برای جذب مخاطب میزبان ستارههای هالیوودی میشدند، به دلیل اعتصاب صنف بازیگران و عدم حضور آنها رو به تعطیلی رفتهاند زیرا صنف بازیگران هالیوودی حضور بازیگران در برنامههای گفتوگو محور و تاکشوها در تلویزیون و شبکههای نمایش خانگی را منع کرده است. از سوی دیگر بسیاری از پروژههای سینمایی در هالیوود هم پس از اعلام اعتصاب از سوی بازیگران تعطیل شدهاند که شاید مهمترین آنها فیلم «هیات منصفه شماره ۲» باشد که کلینت استوود ۹۳ ساله هفته پیش فیلمبرداری آن را آغاز کرده بود و بسیاری از رسانهها فیلمسازی او در این سن را به عنوان یک شگفتی نشر دادند. حالا پس از یک هفته فیلمبرداری، این پروژه که امید میرفت در فصل جوایز سال آینده یکی از شانسهای سینمایی باشد، تعطیل شده است.
مهمترین فرش قرمز هالیوودی لغو شد
اعتصاب انجمن بازیگران باعث شد مراسم افتتاحیه فیلم «اوپنهایمر» ساخته جدید کریستوفر نولان لغو شود. پس از اعلام رسمی اعتصاب بازیگران، استودیو یونیورسال پیکچرز اعلام کرد: فرش قرمز اولین نمایش «اوپنهایمر» در آمریکا لغو شده اما با این حال این فیلم همچنان در زمان تعیین شده راهی سینماها میشود. اولین نمایش «اوپنهایمر» قرار است دوشنبه ۱۷جولای ساعت ۷ بعد از ظهر در شهر نیویورک برگزار شود و انجمن بازیگران که به دنبال فراخوان کمیته رهبری خود از ۱۴جولای (جمعه) اعتصاب خود را آغاز کردهاند از حضور در برنامههای استودیوهای فیلمسازی امتناع کردهاند.
در بیانیه یونیورسال آمده است: سازندگان فیلم «اوپنهایمر» طبق برنامهریزی اولیه در نیویورک حضور نخواهند یافت اما برای تجلیل از همه افرادی که در ساخت این فیلم برجسته سهیم بودند، فیلم نمایش داده خواهد شد.البته اکران این فیلم در بریتانیا از پنجشنبه آغاز شد و برخی از بازیگران این فیلم هم به دلیل همبستگی با اعتصاب، که آن زمان هنوز به صورت رسمی اعلام نشده بود، در نمایش عمومی این فیلم حضور نیافتند. گرچه ستارگان هالیوودی مثل کیلیان مورفی، مت دیمون و امیلی بلانت در بریتانیا روی فرش قرمز این فیلم رفتند اما در نمایش فیلم شرکت نکردند. در این مراسم نولان به حضار اطلاع داد که بازیگرانش نمایش را ترک کردند تا شروع به ساخت تابلوهای اعتصاب کنند. فرش قرمز اولین نمایش حتی یک ساعت زودتر برگزار شد تا اعضای بازیگر بتوانند بدون شکستن اعتصاب، به تبلیغ فیلم بپردازند.
مت دیمون در فرش قرمز فیلم در بریتانیا به ورایتی گفت: ما در این مورد صحبت کردیم. اگر اکنون فراخوانی داده شود، همه آشکارا راه همبستگی را در پیش میگیرند و وقتی اعتصاب به طور رسمی اعلام شد آن وقت ما در حال رفتن روی فرش قرمز بودیم، برای همین ساعتش را جلو کشیدیم زیرا میدانیم در ثانیهای که اعتصاب اعلام شود ما به خانه میرویم.
دیمون افزود: مجوز اعتصاب داده شده و ۹۸درصد بازیگران عضو انجمن در برابر ۲درصد به این کار رای دادیم چون میدانیم رهبری انجمن ما بهترین منافع ما را درنظر دارند.امیلی بلانت، بازیگر بریتانیایی هم همین حرفها را تایید کرد و گفت: بدیهی است که ما در کنار همه بازیگران ایستادهایم و در هر لحظهای که تایید شود به خانه میرویم و در کنار هم میایستیم تا همه به یک نتیجه منصفانه دست یابند.
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت و درمان در گفتگو با جام جم آنلاین:
گفتوگوی جامجم با هاشم بیگزاده و مجید یحیایی، مجریان برنامه «صبحانه ایرانی »شبکه دو