حضور رييس جمهور در کرمان، خوشحالی ساکنان این منطقه که سالها از مشکل کم آبی رنج می بردند را به همراه داشت. مردمی که 12سال برای نوشیدن آبی که از کوه های جبالبارز جاری و در پشت سد نساء بم ذخیره می شد انتظار کشیدند تا بالاخره پس از وعده های بی سرانجام در دولت هاي قبلی، اینبار قولي که یک سال قبل ابراهیم رئیسی در سفر استانی به آنها داده بود بعد از 11ماه عملی شود .
سد مخزنی نساء بم که در فاصله 280 کیلومتری شهر کرمان و 80 کیلومتری جنوب شرقی شهر بم در روستای انجیرک روی رودخانه نساء واقع شده، نخستین سد سنگریزهای با رویه بتونی در کشور است که با هدف کنترل سیلابهای منطقه، عملیات احداث آن در سال 1375 شروع و پس از 14 سال با صرف هزینهای بالغ بر یکهزار میلیارد ریال ، هفته اول خردادماه سال 1389 در سومین دور از سفر هیاتدولت به استان کرمان توسط وزیر نیرو در دولت محمود احمدی نژاد افتتاح شد تا از آن به عنوان گامی بزرگ در نهضت سدسازی کشورنام برده شود. اصلیترین پیامد مثبت احداث این سد،کنترل سیلابها و خسارات ناشی از آنها در منطقه است. مردم شهرستانهای بم، بروات و مناطق اطراف هیچگاه طغیانهای رودخانه نساء بم و سیلابهای وحشتناک آن را فراموش نمیکنند.
در آن زمان نخستین سد سنگریزهای با رویه بتونی کشور روی این رودخانه احداث شد تا از آسیبهای فراوانی که طغیان رودخانه نساء به همراه داشت،جلوگیری شود. طبق پیشبینیهای به عمل آمده در زمان افتتاح سد نساء بم در سال 1389 ،قرار بود با تامین اعتبارات لازم،خطوط انتقال آب این سد به شهرهای بم و بروات طی یکسال اجرا شودتا آب مورد نیاز بخش کشاورزی، آب شرب بلندمدت اين شهرها و روستاهای پایین دست به همراه آب صنايع تامين شود.
همچنين تغذیه قنوات پاییندست، احداث 2 واحد نیروگاه، ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم برای 10 هزار نفر و کاهش پدیده مهاجرت از روستا به شهرها از ديگر اهداف ساخت اين سد بود.
اما عملیات اجرایی خطوط انتقال آب به بم و بروات نه تنها طی یکسال اجرا نشد، بلکه بیش از11سال متوقف ماند تا با خشک شدن چشمه ها ،پایین رفتن سطح آبهای زیرزمینی و از بین رفتن کشاورزی و مهاجرت مردم ناامید از روستاهای منطقه به سمت شهرها را به همراه داشته باشد. مردمی که در روستاها هر روز برای رسیدن تانکر های آبرسانی ساعت ها انتظار می کشیدند.
روزهای سخت بی آبی
اینک با رسیدن آب با کیفیت سد نساء به شهر بم مردم این شهر لبخند رضایت بر لب دارند و از روزهای سخت کم آبی می گویند.
زهرا دهقان،یکی ازشهروندان بمی درگفتگو با جام جم با اشاره به اینکه روزهای دشواري را تجربه کرده اند، می گوید: «ما سالهای سختی را سپری کردیم،کم آبی در روزهای گرم بم غیر قابل تحمل بود و آبی که از چاها استخراج می شد به دلیل پایین رفتن سطح آبهای زیرزمینی مزه اش تغییر کرده و شور شده بود.»
وی می افزاید: «در طی این سالها مسئولان درگرمای طاقت فرسای تابستان شهرستان بم بارها وعده رسیدن آب سد نساء به شهر را می دادند و بعد از تمام شدن تابستان همه چیز تا سال بعد فراموش میشد و مردم میمانند و مشکلات فراوانی که در زمینه تأمین آب داشتند.»
رستمی دیگر شهروند بمی نیز که در شهر بروات به کار کشاورزی مشغول است می گوید: «خشکسالی در طی سالهای گذشته نه تنها تامین آب شرب سالم را سخت کرده بود ،بلکه کشاورزی منطقه را نیز تهدید جدی می کرد.تنها منبع تامین آب شهرهای بم و بروات چاه های آبی بودندکه در این منطقه حفر شده اند و این چاها دیگر توان تامین آب مورد نیاز مردم را نداشتند و اگر خط انتقال آب از سد نساء اجرا نمی شد مشخص نبود چه آینده ای در انتظار مردم این منطقه بود.»
وی ادامه می دهد: «در سال 1389 که پروژه انتقال آب کلنگ زنی شد قرار بود ظرف چندسال،تصفیهخانه آب درمجاور شهر احداث وآب به بم برسد،اما نهتنها این اتفاق روی نداد،بلکه کیفیت آب موجود هم کاهش يافته و شور شدو اکنون بسیاری از مردم با مشکلات مختلفی ازجمله عوارض کلیوی مواجه شدهاند. در چنین شرایطی درحالی به روستاها با تانکر آبرسانی میشد و در محلات مختلف بم قطعی آب داشتیم که میلیونها مترمکعب آب در سد نساء که فقط چند کیلومتر با بم فاصله دارد ذخیره می شد.»
امام جمعه شهر بم هم با اشاره به اینکه حل مشکلات آب و رفع تنش آبی از برکات افتتاح پروژه آبرسانی از سد نساء است، می گوید: «این طرح که سالها قبل آغاز شده بود دردولت سیزدهم به سرانجام رسیدو نقش بسیار مهمی در امیدواری مردم خواهد داشت.»
حجت الاسلام دانشی،می افزاید: «با وجود اینکه در شهرهای بم و بروات چندین قنات ثبت جهانی داریم، اما به دلیل کمبود نزولات جوی مردم این مناطق با مشکلات شدید آب مواجه هستند، ضمن اینکه سلامت آب این قنوات هم مورد سوال و به گفته کارشناسان آرسنیک آنها بسیار بالاست.»
تشکر مردم از رییس جمهور
اکنون پس از سالها انتظار سرانجام با تحقق وعده یک سال پیش رییس جمهور، پروژه خط انتقال آب شرب به طول ۵۷ کیلومتر،ایستگاه پمپاژ به ظرفیت 970ليتر درثانیه، دو مخزن ۱۰هزار و ۵هزار مترمکعبی و ۴۰ کیلومتر خط برق،فاز اول تصفیهخانه سد نساء به ظرفیت ۲۵۰ لیتر در ثانیه از مجموع ۱۵۰۰ لیتر بر ثانیه افتتاح شده تا آب شرب ۴۸ هزار خانوار یعنی حدود ۲۴۰ هزار نفر از مردم ساکن شهرهای بم و بروات تامین شود.
مردم بم و بروات که از تحقق وعده رییس جمهور بسیار خوشحال هستند در بدو ورود حجت الاسلام ابراهیم رییسی به شهرستان در مسیر خروجی فرودگاه اجتماع کردند تا ضمن استقبال از وی ،تشکر خود را اعلام کنند.
رييس جمهور نیز که خودروی وی در حلقه استقبال مردم گیر کرده بود به میان مردم رفت و با تشکر از انها گفت : «در سفر استانی دولت مردمی به استان کرمان در سال گذشته، حضور کوتاهی هم در شهرستان بم داشتیم و به مردم قول دادیم که طرح آبرسانی به این شهرستان که از حدود ۱۰ سال قبل نیمهکاره رها شده بود، به سرعت تکمیل و به بهرهبرداری خواهد رسید و امروز بعد از گذشت کمتر از یکسال به مدد الهی و با همت و تلاش مسئولان وزارت نیرو این طرح به سرانجام رسیده است.»
پیامدهای مثبت انتقال آب
تحقق وعده رییس جمهوری برای انتقال آب سد نساء به شهرهای بم و بروات علاوه بر شیرین شدن کام مردمی که سالها از کم آبی رنج می بردند امید به آینده را در بین ساکنان این مناطق افزایش داده است. مردمی که دیگر مجبور نیستند به دلیل نبود آب آشامیدنی سالم خانه وزندگی و کار کشاورزی خود را رها و از روستاهای بم و بروات به شهرهای دیگر و یا مرکز استان مهاجرت کنند و یا دچار بیماری های مختلف گوارشی و کلیوی ناشی از خوردن آب آشامیدنی ناسالم شوند. از جمله مزایای این طرح خارج شدن ۲۷ حلقه چاه (۲۲ حلقه در بم و ۵ حلقه در بروات) از مدار بهره برداری است و با این اقدام پروژه حفاظت از آبهای زیرزمینی شهرستان کم آب بم نیز تقویت خواهد شد. با اجرای این پروژه فشار بر منابع آب زیرزمینی در شهرستانهای شرقی استان کرمان کاهش می یابد و به جای استفاده از چاه ها،آب آشامیدنی مردم شرق استان کرمان از آب با کیفیت سد نساء تامین خواهد شد. مردم بصیری که قدردان مسئولین خدمتگذار هستند و شیرینی تحقق وعده های آنها را هرگز فراموش نمی کنند. این روزها صدای آب سالم ،جریان زندگی و امید است که از سد نساء جاری وبا طی کردن مسیرحدود 60 کیلومتری به کالبد شهرهای بم و بروات جانی دوباره می دهد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد