دانش بنیان ها در خدمت تجهیزات پزشکی

مهندسان پزشکی و متخصصان حوزه سلامت در این سال‌ها با حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی تجهیزات پزشکی توانسته‌اند با شرکت‎‌های تولیدکننده خارجی ارتباط برقرار کنند و با تامین برخی قطعات و کسب مهارت و دانش لازم، به این حوزه وارد شوند. برگزاری نمایشگاه‎‌هایی مانند «ایران‌هلث» که امسال بیست‎‌و‎چهارمین دوره آن از ۶ تا ۹ خرداد در محل دائمی نمایشگاه بین‌‎المللی تهران برپا شد، به ارتقای سطح کیفی و افزایش شمار شرکت‎‌های دانش‎‌بنیان و تولید‎کننده تجهیزات پزشکی کمک کرده است. اگر می‎‌خواهید بدانید ایران در کدام تجهیزات پزشکی دانش‌ فنی و مهارت ساخت کسب کرده است با این گزارش همراه شوید.

مرهمی برای تمام زخم‌ها
بهداشت زخم‌‎ها از دغدغه‎‌های بیمارانی است که جراحت ناشی از عمل جراحی یا حادثه روی بدن‌شان ایجاد شده است. عفونت‌نکردن، ترمیم به‌موقع و کنترل التهاب از مواردی است که باعث شده پانسمان‎‌های امروزی تفاوت‎‌های زیادی با پانسمان‎‌های قدیمی که صرفا روی زخم را می‌‎پوشاندند داشته باشد. یکی از شرکت‎‌های دانش‌‎بنیان ایرانی با درنظرگرفتن همین دغدغه بیماران، سعی کرده زخم‌‏پوش‎‌های متنوعی برای انواع زخم‌‎ها و جراحات بسازد.

سنجری،‌ عضو تیم درمانی این شرکت در توضیح انواع محصولات می‎‌گوید:‌ «اسپری یا محلول شست‎‌و‎شوی زخم بر پایه پی‌‎اچ‌‎ام‌بی(نوعی ترکیب آنتی‌باکتریال) برای حذف و کنترل عفونت، ژل هیدروبالانس برای بازسازی زخم و فوم آنتی‎‌باکتریال با قابلیت جذب ترشحات و جلوگیری از خیس‌‎خوردگی زخم از مهم‌‎ترین محصولات ماست.»

او با اشاره به ضرورت وجود پانسمان‎‌هایی برای سوختگی و زخم‌های سطحی و عمیق می‎‌گوید: «ما تلاش کرده‌ایم پانسمان‌‎های کلاژنی باکیفیتی برای استفاده روی استخوان و تاندون ارائه کنیم و همین‎‌طور برای زخم‎‌های ناشی از سوختگی پانسمانی داریم که در آن از نانوذرات طلا استفاده شده و خاصیت آنتی‎‌اکسیدانی دارد که ضمن کاهش التهاب، برای پیشگیری از عفونت هم مناسب است. برای زخم‌‎های حفره‎‌ای نیز پودرهایی از نانوذرات نقره با خاصیت ضدمیکروبی استفاده شده است.» این شرکت که از سال ۹۴ کارش را در حوزه تولید زخم‎‌پوش‎ها آغاز کرده، هم‌اکنون در ۲۰‌استان کشور دارای نمایندگی است و به لحاظ قیمت و کیفیت با نمونه‎‌های خارجی رقابت جدی دارد.

استریلیزه‌کردن ظروف آزمایشگاهی و ابزار جراحی
‌اتوکلاو‌(Autoclave) ازجمله تجهیزاتی است که در آزمایشگاه‎‌ها، بیمارستان‌‎ها، دندانپزشکی و مراکز تحقیقاتی کاربرد زیادی دارد. این دستگاه‌‎ها با استفاده از بخار تحت فشار، ظروف آزمایشگاهی و لوازم جراحی را استریلیزه می‎‌کنند. با توجه به این‌که این دستگاه در کشور کاربرد بسیار گسترده‎‌ای دارد تولید آن هم در ایران توجیه پیدا می‎‌کند.

بهروز نوفلاح، مدیرعامل یک شرکت تولیدکننده تجهیزات تخصصی آزمایشگاهی است که حدود ۲۳‌سال است تولید انواع اتوکلاو را در دستورکار شرکت خود قرار داده. او درخصوص این تجربه طولانی‌مدت می‎‌گوید:‌ «پدرم از سال‌ها پیش تلاش کرد این دستگاه را در ایران بومی‌‎سازی کند و من مسیر تولید این تجهیزات پرکاربرد را ادامه داده‌ام و به همراه همکاران تلاش کرده‌ایم محصولی که به مراکز درمانی و آزمایشگاه‌‎ها ارائه می‎‌دهیم از نظر کیفیت با محصولات خارجی برابری کند. ضمن این‌که تجربه ساخت این تجهیزات به ما کمک کرده که قیمت‌تمام‌شده بصرفه‌ای برای مشتری‌‎ها داشته باشیم.»

او با اشاره به تولیدات دیگر شرکت می‎‌گوید: «سانتریفیوژها دستگاه‌‎هایی هستند که با چرخاندن مواد در سرعت‎‌های بالا آنها را براساس وزن مولکولی‌شان جداسازی می‎‌کنند. این دستگاه‎‌ها معمولا در آزمایشگاه‎‌های خون بیشترین کاربرد را دارند که شرکت ما قادر به تولید این دستگاه‎‌ها هم هست.»

از آنجا که آزمایشگاه‌ها برای خرید این دستگاه ‌ها هزینه می کنند و می‌خواهند چند سال از دستگاه بدون دردسر استفاده کنند تهیه این دستگاه‌های تولید داخل کمک می‌کند تا از خدمات پشتیبانی و ضمانت پس از فروش بهره‌مند شوند.

محصولات پرکاربرد و حساس دیالیز
تامین تجهیزات مرغوب و باکیفیت برای بیماران کلیوی که نیاز به دیالیز دارند از چالش‎‌های حوزه سلامت است. برای تصفیه خون افراد مبتلا به نارسایی کلیه، غیر از دستگاه دیالیز، تجهیزات پزشکی دیگری مورد نیاز است که کیفیت آن در حفظ سلامت بیمار اهمیت دارد. از این رو تولید این تجهیزات در داخل کشور مزایای زیادی دارد که مهم‌‎ترین‌ آن، ارتباط مستقیم با پزشکانی است که از این محصولات برای بیماران استفاده می‎‌کنند.

محسن قربان‌‎زاده، مدیر فروش یکی از شرکت‎‌های دانش‌‎بنیان تولید‎کننده محصولات مصرفی دیالیز، دراین‌‎باره می‎‌گوید:‌ «عمده فعالیت ما در زمینه ساخت ست‌‎های رابط همودیالیز، سوزن فیستول و فیلتر است و تمام قطعات به‌صورت مستقیم در کارخانه ساخته می‎‌شود و هیچ قطعه وارداتی‌ای نداریم. تولید این محصولات بسیار حساس است زیرا اگر رابط بین بیمار و دستگاه دیالیز باکیفیت نباشد جان بیمار به خطر می‌‎افتد.» به گفته قربان‌‎زاده، این شرکت دانش‎‌بنیان که سابقه شش سال فعالیت تخصصی در تولید محصولات دیالیز دارد به‌طور مستمر با متخصصان نفرولوژیست در ارتباط است تا از تجارب‌شان حین استفاده از تجهیزات بگویند و به ارتقای محصول کمک کنند.این ارتباط باعث می شود پزشکان ترغیب شوند تا از بیمارانی که دیالیز می‌شوند بخواهند تا درباره شرایط خود بگویند و به این تریب محصولات طوری ساخته شوند که بیمار، درد کمتری را احساس کند. ترویج چنین ارتباطی در بین شرکت‌های سازنده تجهیزات پزشکی با بیماران و پزشکان می‌تواند باعث محبوبیت و فروش بیشتر بشود.

فناوری‌‎های جدید در خدمت زیبایی
به لطف فناوری‎‌های جدیدی که در ۱۵-۱۰سال اخیر ارائه شده‌اند امکان برطرف کردن موهای زائد بدن فراهم شده است. از طرفی شاهد فناوری‌های مبتنی بر لیزر برای زیباسازی و جوان‌سازی پوست هم هستیم. واردات این دستگاه‌ها به‌دلیل فناوری‌هایی که دارند برای مراکز زیبایی و مصرف‎‌کنندگان این خدمات بسیار گران تمام می‌شود. ضمن این‌که بسیاری از این دستگاه‎‌ها پس از مدتی نیاز به تعمیر و تعویض قطعه پیدا می‎‌کنند اما زمانی که کشور به دانش ساخت آن دست پیدا کند امکان پشتیبانی و گارانتی هم فراهم می‌‎شود.

مهدی مرادی، مدیر تولید یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در تولید دستگاه‌های لیزر می‎‌گوید:‌ «شرکت ما انواع دستگاه‌های لیزر شامل دستگاه‌های الکس‌‎دایود، الکساندرایت، پلاتینیوم و دستگاه‎‌های تیتانیوم به همراه خنک‌کننده مجزا را تولید می‎‌کند و مهم‌‎ترین مزیتش نسبت به نمونه‎‌های خارجی قیمت آن است. مهم‌‎ترین رقیب خارجی ما آمریکاست که قیمت محصولاتش حدود ۱۰برابر قیمت محصول ماست و اگر دچار ایراد و نقصی شود خدمات پس از فروش نخواهد داشت و مصرف‎‌کننده با مشکل مواجه خواهد شد.»

وی می‎‌افزاید:‌ «دستگاه‎‌های وارداتی هم هزینه گمرک دارند و هم هزینه عوارض، بنابراین قیمت بالاتری دارند اما محصولات شرکت ما دانش‌‎بنیان است و در داخل مونتاژ می‎‌شود.» این شرکت از سال‌۸۹ فعالیت تخصصی در تولید دستگاه لیزر داشته و تاکنون بالغ بر ۳۰۰۰‌دستگاه تولید کرده است.

لزوم واردات برخی از تجهیزات برای رفع نیاز کشور
صنعت پزشکی صنعتی پویاست که افزایش نرخ ارز و تحریم‎‌‌ها در آن اثرات جدی دارد و همین موضوع باعث می‎شود که واردات برخی از تجهیزات پزشکی که هنوز در ایران تولید نمی‎شوند با مشکل مواجه گردد. این درحالی‌است که این تجهیزات می‌‎تواند در تشخیص و درمان برخی بیماری‎ها بسیار موثر باشد. در چنین شرایطی واردات تجهیزات پزشکی اهمیت پیدا می‌کند زیرا با این کار، هم مردم کشور به جدیدترین تجهیزات پزشکی جهان دسترسی پیدا می‎کنند و هم متخصصان داخلی فرصت می‌‎یابند تا با مهندسی معکوس یا ارتباط با متخصصان خارجی به دانش فنی ساخت این تجهیزات دست پیدا کنند. درحال‌حاضر چند شرکت تجاری در ایران تلاش می‎کنند تجهیزات جدید پزشکی جهان را شناسایی و آن را برای نیاز بیماران به کشور وارد کنند.

محمود فرورد، مدیرعامل یکی از این شرکت‌‎هاست که در زمینه تجهیزات مربوط به برونسکوپ و یورتروسکوپ مشغول است. این دستگاه‌ها به ترتیب برای بیماری‎های ریوی و کلیوی مورد استفاده قرار می‌گیرند. او در توضیح فعالیت این دستگاه‌ها می‌گوید:‌ «کار این دستگاه‎ها مشابه دستگاه آندوسکوپی است که برای بررسی و تشخیص بیماری‌های مربوط به دستگاه فوقانی گوارش مورد استفاده قرار می‎گیرد. تعداد این دستگاه‌‎ها در کشور محدود است اما با ورود تعداد بیشتر آن بیمارستان‎های دیگری هم به این دستگاه‎ها مجهز خواهند شد.»

او در توضیح کاربردهای یورتروسکوپ می‌گوید: «تا پیش از این نمونه یک‌بارمصرف و منعطف این دستگاه در کشور وجود نداشت، ضمن این‌که این دستگاه می‌تواند بدون آسیب به بافت‎ها و اندام‌های داخلی از مسیر مجاری ادراری به کلیه وارد شود و عمل سنگ‌‎شکنی را انجام دهد.» جالب است بدانید نمونه‎های منعطف این دستگاه خطر کمتری برای بافت‎های بدن دارد و استفاده از آن برای پزشک و بیمار ساده‌‎تر است.