سینما بالاتر از سیاست

جایگاه هنر همیشه بالاتر از سیاست است و هنر هرگز دستاویز مقاصد سیاسی نمی‌شود. آنچه امروز تحت عنوان تحریم یا تعطیلی جشنواره توسط بخشی از سینماگران دیده می‌شود یک روند است، نه یک اتفاق. روندی که حاکم بر کل کشور و رویدادهای کشور از جمله جشنواره فیلم فجر است. این روند همان خط‌کشی پنهانی بین اشخاص و آثارشان است. از این جهت می‌گویم خط‌کشی پنهان که هیچ‌وقت این خط‌کشی آشکار نشده و مسئولان و سیاست‌گذاران فرهنگی هیچ‌وقت جرات و جسارتی نکردند که صراحتا اعلام کنند جمهوری اسلامی ایران چه موضوعاتی را در سینمای ایران قبول دارد و چه موضوعاتی را ندارد. شاید با این طرز تفکر که اگر روزی این خط‌کشی‌ها را علنی اعلام کنیم بعضی‌ها از سینمای ایران می‌روند و قهر می‌کنند و دیگر کسی را در سینمای‌مان نداریم که بخواهد کارگردانی، بازیگری، تهیه کنندگی و... کنند. در صورتی که استعدادها و ظرفیت‌های خوبی از سینماگران در سطح کشور پراکنده شده‌اند که مورد غفلت قرار گرفته‌اند. لذا این نگرانی، نگرانی به‌جایی نیست. اگر معیارهای پذیرش و نپذیرفتن فیلم‌ها در جشنواره فجر و سینمای ایران به‌طور شفاف اعلام شود مشکلی به‌وجود نمی‌آید. نمی‌دانم شاید سیاست‌گذاران فرهنگی به این دلیل این کار را نمی‌کنند که تعامل سیالی با سینماگران و هنر ایجاد کنند. اگر این عدم شفافیت ادامه‌دار شود هر سال به بهانه‌های مختلف شاهد این تحریم‌ها هستیم اما وقتی به وضوح اعلام شود که جشنواره فیلم فجر و سینمای ایران چه فیلم‌هایی را می‌خواهد و چه فیلم‌هایی را نمی‌خواهد دیگر تکلیف همه سینماگران روشن می‌شود. مثلا خیلی راحت سیاست‌گذاران فرهنگی اعلام کنند فیلم‌هایی که در آن رنگ خانواده‌ها، شهر و کشور تلخ و سیاه نشان داده شود یا فیلم‌هایی که در آن مشکلات اغراق‌آمیز نشان داده شود به جشنواره راه پیدا نمی‌کنند. سال گذشته من کل ۲۲ فیلم حاضر در جشنواره را دیدم. مابین فیلم‌ها، فیلمی بود به نام «بی‌مادر» به کارگردانی مرتضی فاطمی. مرتضی فاطمی از فیلمسازان خوب و مومن کشور ماست اما مگر چند درصد خانواده‌های ایرانی با چالش‌های حقوقی و اجتماعی رحم اجاره‌ای مواجه هستند که این موضوع دستمایه یک فیلم بلند داستانی شده و پس از آن به تولید و اکران رسیده؟ در صورتی‌که همان سال گذشته فیلم‌هایی از اکران در جشنواره فیلم فجر باز ماندند که قطعا موضوعاتی مهم‌تر و فراگیرتر داشتند. جشنواره فیلم فجر باید نگاه پدرانه‌ای به تمام سینماگران داشته باشد. این‌که تو اگر فلان ویژگی‌ها را داشته باشی از ما هستی و اگر نداشته باشی از ما نیستی باید حذف شود که اگر این اتفاق بیفتد اتفاقات زیبایی در سینمای ایران برای تمام مردم رقم می‌خورد. جشنواره فیلم فجر با مشارکت تمام سینماگران کشور به چهل‌و‌یکمین دوره خود رسیده، بنابراین این جشنواره رویدادی متعلق به همه هنرمندان کشور است.

روزنامه جام جم