فراتر از آن، طی ماههای اخیر آمریکا بر شدت تنشزایی خود در تایوان و دریای چینجنوبی نیز افزوده است. بهراستی چه اتفاقی در شرقآسیا در حال رخدادن است؟
شلیک هفتمین موشک بالستیک کرهشمالی به آبهای شرقی ژاپن بار دیگر موازنه قدرت در شرقآسیا را به ضرر آمریکا و متحدانش تغییر داده است. اخیرا گشت ساحلی ژاپن اعلام کرد که کرهشمالی احتمالا یک موشک بالستیک دیگر شلیک کرده است. ارتش کرهجنوبی نیز تایید کرد که کره شمالی یک موشک بالستیک بهسوی دریایشرقی شلیک کرده است. سخنگوی سازمان هوانوردی کرهشمالی گفت: «آزمایشهای موشکی ما اقداماتی عادی بوده و در راستای دفاع از خود و محافظت از امنیت و صلح منطقه در برابر تهدیدات نظامی آمریکاست. این آزمایشهای موشکی، تهدید یا صدمهای را متوجه هوانوردی غیرنظامی و امنیت کشورهای همسایه و منطقه نکرده و ایمنی هوانوردی غیرنظامی را بهطور کامل در نظر میگیرد.»
هفتمین هشدار
هفتمین آزمایش موشکی ارتش کرهشمالی طی روزهای اخیر به افزایش بیثباتی و تنشها بین پیونگیانگ با کرهجنوبی، ژاپن و آمریکا دامن زده است. این درحالیاست که بامداد چهارشنبه نظامیان آمریکا و کرهجنوبی در واکنش به آزمایش موشکی کرهشمالی، چهار فروند موشک سطحبهسطح، به سمت دریایشرقی (دریایژاپن) پرتاب کردند. با اینحال، اقدام اخیر پیونگیانگ نشان میدهد که کرهشمالی بار دیگر بر تصمیم راهبردی خود مبنی بر افزایش هزینههای مداخلهگرایی واشنگتن، سئول و توکیو صحه گذاشته است. همین مسأله به نگرانی شدید بایدن و همراهانش در کاخسفید منجر شده است، زیرا وقوع جنگ اوکراین و الحاق مناطق جدید شرقی و جنوبی این کشور به روسیه، قدرت غرب را در هر دو عرصه «بازدارندگی» و «اقدام» کاهش داده است. درست در چنین شرایطی بار دیگر «شرقآسیا» به یکی از نقاط برجسته و آشکارساز آسیبپذیری آمریکا در جهان امروز تبدیل شده است.
افزایش ریسک بازی آمریکا در شرقآسیا
اقدامات اخیر کرهشمالی، فارغ از آنکه ماهیت دفاعی یا تهاجمی داشته باشد، قدرت مانور و ریسکپذیری آمریکا و متحدانش را در شرقآسیا شدیدا کاهش میدهد. نمیتوان آزمایشهای موشکی اخیر کرهشمالی را بیارتباط با تحولات شرق آسیا ازجمله مداخله خطرناک آمریکا و متحدان منطقهای آن در تایوان دانست. شاید تشدید بحران در اوکراین و بهرسمیت شناختهشدن استقلال مناطق لوهانسک و دونتسک توسط مسکو، آثار جغرافیایی و بینالمللی محدودی نداشته باشد. با توجه به اقدامات تحریکآمیز آمریکا و برخی کشورهای غربی مانند انگلیس و استرالیا در تایوان و حمایت همهجانبه آنها از استقلالطلبان، امکان دارد پکن از وضعیت موجود در اوکراین بخواهد نهایت استفاده را برده و یکبار برای همیشه بحران تایوان را حلوفصل کند. در این شرایط، قطعا کرهشمالی نیز رویکرد بیطرفانهای نخواهد داشت و بازی آن، معطوف به افزایش قدرت مانور منطقهای چین و متعاقبا، مواجهه با اقدامات واشنگتن در شرق آسیا تعریف خواهد شد. پکن بارها تاکید کرده است که اساسا تایوان متعلق به سرزمین مادری خود (چین) بوده و مداخله غرب در امور داخلی این منطقه، غیرقابلقبول است. پکن، تایوان را بخشی از سرزمین چین میداند و تحرکات آمریکا و فروش سلاح به تایوان را نقض حاکمیت خود و مغایر با سیاست چین واحد ارزیابی میکند. بااینحال آمریکا با اعزام ناو به تنگه تایوان و کمک نظامی به تایوان عملا در مسیر حمایت از این جزیره است و پکن بارها به این مسأله اعتراض کرده است، درحالیکه کشورهای عضو سازمان ملل متحد ازجمله خود آمریکا، تایوان را بهعنوان کشور مستقل به رسمیت نمیشناسند.
پیونگیانگ، بازی آمریکا را خوانده است
دکتر محمد زارع، تحلیلگر مسائل شرقآسیا در گفتگو با جامجم درخصوص آنچه امروز در شبهجزیره کره و تنشهای بهوجودآمده میان پیونگیانگ با واشنگتن و سئول میگذرد، میگوید: پیونگیانگ از طریق پکن بازی آمریکا در شرقآسیا را بهطور کامل رصد میکند. اقدامات اخیر کرهشمالی نشان میدهد که واشنگتن و متحدانش قدرت نامحدودی جهت تعیین معادلات جدید قدرت در شبهجزیره کره، تایوان، دریایچین، تبت، هنگکنگ و ... را ندارند. فراتر از آن، نمیتوان اقدامات اخیر کرهشمالی را در زیرساخت و فرامتنی غیر از منازعات اخیر میان آمریکا و چین مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. اصلیترین هدف آمریکا از تحرکاتش در شبهجزیره کره طی سالهای گذشته و اخیر، مهار چین بوده است. در چنین شرایطی، کرهشمالی نمیتواند نسبت به تحرکات کاخسفید و همراهانش در شرقآسیا بیتفاوت بماند. این یک قاعده پررنگ در معادلات قدرت منطقهای محسوب میشود و آمریکا نیز بهجای سرزنش کرهشمالی، باید پاسخگوی رویکرد مداخلهگرایانه خود در این خصوص باشد.
روزنامه جام جم