عدالت آموزشی با «مدرسه تلویزیونی ایران»

توسعه عدالت آموزشی و تلفیق آموزش با سرگرمی کلیدواژه‌های عبدالعالی در نشست خبری مدرسه تلویزیونی ایران در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ بود که صبح روز سه‌شنبه ۲۹ شهریور در ساختمان اداری سازمان صداوسیما برگزار شد. پروژه‌ای که پس از جلب‌توجه بسیار در دوران کرونا، اکنون از دوم مهر ۱۴۰۱ هر روز از شنبه تا پنجشنبه در قالب پنج ساعت برنامه تولیدی تا آخر خردادماه۱۴۰۲ روی آنتن خواهد بود و برخی دروس پایه‌های اول تا ششم، هفتم، هشتم و نهم را که طبق اعلام وزارت آموزش‌و‌پرورش دانش‌آموزان بسیاری در فهم آن‌ها با مشکل مواجه شده‌اند با چاشنی سرگرمی، آموزش خواهد داد. عبدالعالی تاکید می‌کند که این مدرسه در پاییز ۱۴۰۱ برای پایه‌های متوسط دوم هم برنامه آموزشی تولید خواهد کرد. عبدالعالی همچنین دلیل موفقیت مدرسه تلویزیونی ایران را در جلب نظر دانش‌آموزان به خود در این می‌داند که نیت دست‌اندرکاران آن روشن است و همگی به سمت تحقق توسعه عدالت آموزشی حرکت می‌کنند، چیزی که همه ما عاشقش هستیم.

حرکت به سمت توسعه عدالت آموزشی

علی عبدالعالی در ابتدای این نشست خبری در مورد این برنامه که از ایام کرونا روی آنتن شبکه آموزش رفت و سری جدید آن از دوم مهر ۱۴۰۱ پخش خواهد شد، چنین گفت: «این کار متعلق به جمهور مردم ماست و نه فقط رسانه‌ملی و صد‌در‌صد مطمئنم با این اقدام گام‌هایی را در مسیر عدالت آموزشی برخواهیم داشت. طرح تحولی مدرسه تلویزیونی ایران ناظر به دو اتفاق است. اتفاق اول به عدالت آموزشی مربوط است. اگر تعارف را کنار بگذاریم و صریح باشیم عدالت آموزشی در کشور مغفول است و مرور بیانات مقام معظم رهبری نشان‌دهنده این کوتاهی است. تعبیر ایشان این است که نظام آموزشی ما که بنده هم سرباز کوچکی در آن هستم باید به سمتی برود که یک دانش‌آموز در شمال شهر تهران نصیب آموزشی‌اش با دانش‌آموز مناطق محروم برابر باشد. آیا الان این‌گونه است؟ آیا نصیب آموزشی همه بچه‌های ایران با هم یکسان است؟ اگر جواب منفی است باید آستین بالا زد و در عمل کاری کرد. هدف اول طرح تحولی مدرسه تلویزیونی ایران حرکت به سمت توسعه عدالت آموزشی است. به این معنا که هر کسی در خانه تلویزیون دارد به بهترین محتوای آموزشی دسترسی رایگان داشته باشد. در ایام کرونا وزیر آموزش‌و‌پرورش اعدادی گفتند از کسانی که به اینترنت دسترسی ندارند، اعدادی که به‌طور متوسط روی چهار یا پنج میلیون نفر بود. دختران و پسران من در ایام کرونا دسترسی به آموزش نداشتند. در حالی که بالای ۶۰ میلیون دستگاه تلویزیون در سراسر کشور داریم که آنتن‌دهی‌اش بالای ۹۹درصد است. پس هر کسی که در خانه تلویزیون داشته باشد، می‌تواند از این محتوا بهره‌مند شود.»

او ادامه داد: «در این برنامه دو هدف دنبال می‌شود. هدف اول، عدالت آموزشی و حرکت به سمت آن و هدف دوم، تحول آموزشی. شما کانال‌های اجتماعی را ببینید. وقتی می‌بینید در فلان سایت، پویانمایی مکعب در سایتی جهانی چهار میلیون بازدید داشته یعنی آهای دنیا! معادله فرق کرده است. امروز اگر معلمی پای تخته بایستد و بگوید گوش کن! کسی گوش نمی‌دهد. آموزش و تفریح باید توامان با هم باشند و برای همین ما می‌گوییم اینجا در مدرسه تلویزیونی ایران آموزش خوشمزه است. مدرسه تلویزیون ایران از مرز خانه‌های بزرگ شمال شهر به حومه‌های شهر می‌رود، به مناطق محرومی می‌رود که طبیعتا به آموزش رایگان مفید دسترسی ندارند و باید این جمله را نیز عرض کنم من نماینده بیش از ۱۵۰ نفر که به‌طور مستقیم و شبانه‌روز در حال تولید محتوایند، هستم.»

در ادامه عبدالعالی در پاسخ به این سؤال که شکل‌گیری مدرسه تلویزیونی ایران چگونه بود، این‌طور گفت: «اتفاقی که رخ داد این بود که کشور با مدرسه نرفتن بچه‌ها به علت شیوع کرونا مواجه شد. در یک روز چهارشنبه‌ای از صداوسیما خواسته شد کمک کند و سه روز بعد، یعنی شنبه، برنامه مدرسه تلویزیونی ایران روی آنتن بود. ما به جنگ کرونا رفتیم و باید یک بیمارستان سرپایی برای این مقابله برپا می‌کردیم. بیاییم به مهر ۱۴۰۱، دو نکته در اینجا مطرح است. بچه‌ها صبح مدرسه می‌روند یا نه؟ بله می‌روند. بچه‌ای که پدر و مادرش بگویند حالا که از مدرسه برگشته‌ای بنشین پای تلویزیون طبیعی است؟ خیر، آن بچه افسرده است. پس ما امسال با دختر و پسر‌هایی مواجه شدیم که صبح به مدرسه می‌روند. طرح تحولی مدرسه تلویزیونی ایران، کلاس درس نیست. گاهی اوقات یک بازی است. یعنی آن‌قدر محتوا خوشمزه و جذاب است که بچه‌ها همان‌طور که می‌خواهند کارتون ببینند پای تلویزیون می‌نشینند و منتظر آن آزمایش، آن انفجار و آن بازی هستند.» او در جواب این که چرا در این برنامه به همه دروس پرداخته نمی‌شود، این‌طور گفت: «حجم کنداکتور شبکه به ما دو انتخاب داد. پرداختن به همه دروس در مدت کوتاه، پرداختن به برخی دروس به صورت مفصل. دروس انتخابی ما براساس توصیه وزارت آموزش‌و‌پرورش فارسی، علوم و ریاضی و البته در تمام پایه‌ها کلاس مفاهیم قرآن نیز داریم. ما ساعات محدودی در اختیار داریم و به محض این که کنداکتور شبکه آموزش پر شود وارد کانال‌های شبکه آموزش خواهیم شد.» عبدالعالی در مورد ساعات پخش این برنامه هم توضیح داد: «یکی از بارزترین ویژگی‌های این برنامه کنداکتور آن است. کنداکتوری منظم که بچه‌ها می‌توانند ساعت‌شان را براساس آن کوک کنند و پای تلویزیون بنشینند.» او در پاسخ به این سؤال که آیا مدرسه تلویزیونی ایران برای پایه‌های بالاتر به تولید برنامه نخواهد پرداخت، چنین گفت: «ما خودمان هم آرزوی‌مان این است که در پاییز امسال به متوسطه دوم هم برسیم. این کاری ملی و به معنی مطلق کلمه در جهت توسعه عدالت آموزشی است و دعای مردم موجب رشد آن می‌شود. ما نمی‌گذاریم فسادی در این میان پدید بیاید، چیزی که نقض‌کننده عدالت آموزشی است. ما حواس‌مان به این موضوع هست تا اتفاقی که رخ می‌دهد خالص، ناب، پاک و خوشمزه باشد.»

عبدالعالی در پاسخ به این سؤال که آیا وزارت آموزش‌و‌پرورش با مدرسه تلویزیونی ایران همکاری می‌کند، این‌طور گفت: «خواهش می‌کنم این جملات را کنار هم بشنوید. آموزش‌و‌پرورش هیچ کمکی در این پروژه به ما نکرده است. چون وقتی کسی در پروژه‌ای کمک می‌کند که کس دیگری مسئول پروژه باشد. آموزش‌و‌پرورش کمکی نکرده، چون این پروژه، پروژه خود آموزش‌و‌پرورش است. درواقع آموزش‌و‌پرورش کمکی نکرده و نباید بکند، چون مدرسه تلویزیونی ایران متعلق به خودش است. ما در آموزش‌و‌پرورش قرارگاهی به نام «عدالت تربیتی و نصیب آموزشی برابر» داریم و این طرح زیر نظر این قرارگاه است. این پروژه وزارت آموزش‌و‌پرورش است. معلمان عزیزی که این بحث را می‌شنوید، آیا می‌دانید کار مدرسه تلویزیونی ایران چیست؟ خدمتگزاری به شما. ما ابزار کمکی معلمان گل‌مان در سراسر کشور هستیم. ما در این برنامه کمک حال معلمیم.» او در جواب این‌که استارتاپ‌های متعددی در زمینه آموزش در کشور وجود دارند و آیا مدرسه تلویزیونی ایران از پتانسیل آن‌ها استفاده خواهد کرد یا خیر، گفت: «ما در کشورمان مجموعه‌هایی داریم که کار‌های خوبی کرده‌اند. شما از استارتاپ‌ها یاد کردید. فراتر از این حرف‌هاست. رسانه‌ملی، رسانه جمهور مردم است، اما اگر کسی بیاید بگوید من ایکس تومان می‌دهم، وسطش بیایید بگویید ما هم هستیم، نه.»

عبدالعالی در پاسخ به این سؤال که با باز شدن مدارس، دانش‌آموزان چگونه و در چه زمان‌هایی می‌توانند به تماشای این برنامه بنشینند، توضیح داد: «طرح مدرسه تلویزیونی ایران چند روش برای دیده شدن دارد. بچه‌ها رسیده‌اند خانه و راس ساعت در منزل خودشان برنامه را می‌بینند که این یک روش است. بعضی از مدارس، معلمان گل، درجه یک و منصف با خود می‌گویند این‌که عبدالعالی گفت ما ابزار شماییم راست بود پس برنامه را ضبط و در کلاس پخش می‌کنند. این راه دوم. راه سوم تلوبیون و فضای مجازی و راه آخر که در موردش در حال مشورت با آموزش‌و‌پرورش هستیم مثلا بچه‌ها دور تلویزیونی در مسجدی در زابل جمع شوند و یک معلم جهادی به‌عنوان تسهیلگر کنارشان باشد.» او ادامه داد: «وقتی مردم بفهمند مسئولان راست می‌گویند اهل‌دل و کمک‌دهنده می‌شوند. یکی از عزیزان طرحی داد، گفت بیایید مدارس مناطق محروم را تجهیز کنیم با تلویزیون‌های ۶۰، ۷۰اینچی تا محتوای مدرسه تلویزیونی ایران از این طریق پخش شود. اگر آدم‌ها اعتماد کنند و بدانند عدالت آموزشی یکی از بزرگ‌ترین حلقه‌های مفقوده سیستم آموزشی ماست، اگر خیرین این را بفهمند که ما راست می‌گوییم، ان‌شاءا... سال بعد حال‌مان بهتر از این خواهد بود. هدف ما در این دوره حل مشکلات آموزش‌و‌پرورش از صفر تا صد نیست. معلمان ما مظلوم‌ترین قشر این جامعه هستند و زمانی که یکی از آن‌ها کلاسی می‌بیند که زیباست فردا آن را بهتر از ما اجرا می‌کند. برخی از من می‌پرسند پس دوره‌های تربیت معلم چه؟ می‌گویم این کلاس بهتر از آن دوره‌های تربیت معلم است. من نمی‌دانم چطور خواهش کنم و بگویم هر کسی، هر کمکی در راستای بهتر شدن حال مدرسه تلویزیونی ایران می‌تواند بکند من دستش را می‌بوسم. بیاید وسط. همه‌مان نقش داریم. چرا نذر آموزشی را راه نمی‌اندازیم؟ هر کسی می‌تواند کمکی در این راستا بکند ما استقبال می‌کنیم.»

علی عبدالعالی، مدیر شبکه آموزش در بخش دیگری از نشست خبری مدرسه تلویزیونی ایران، چنین گفت: «اپیزود‌های کلاسی ما ۲۰ دقیقه است. معلمی با شوخی موضوعی را مطرح می‌کند و تا دانش‌آموز می‌خواهد از پای تلویزیون بلند شود یک پویانمایی می‌بیند. چرا که دوره این گذشته است که بگوییم درس امروز «انبساط» است، بنویسید! امروز معلم، تسهیلگر و یکی از اعضای بازی بچه‌هاست. پس بلافاصله برمی‌گردیم و قصه‌ای مطرح می‌شود. تا اینجا می‌شود سه دقیقه. بعد یک نمایش می‌بینیم و... در نتیجه آن چیزی که ما ۲۰ دقیقه می‌نامیمش ترکیبی دو سه دقیقه‌ای از آیتم‌های متفاوت است و در این آموزش هم قصه هست و هم نمایش. آموزش درست دنیای امروز، آموزش بدون درد است.»

روزنامه جام جم