اتحاد شرق دربرابر غرب

بر همین اساس، اتحاد «پکن - مسکو» در برابر آمریکا طی هفته‌های آتی شکل جدیدتر و البته جدی‌تری به خود خواهد گرفت. همزمان با تشدید تنش‌های جدید میان واشنگتن و پکن بر سر موضوع تایوان، روزنامه وال‌استریت‌ژورنال در گزارشی از احتمال دیدار شی جین پینگ و ولادیمیر پوتین، رؤسای جمهوری چین و روسیه در آسیای مرکزی خبر داد.

 

بر این اساس، در پی سفر جنجالی نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا که موجب تشدید تنش‌ها میان واشنگتن و پکن شد، روزنامه وال‌استریت‌ژورنال روز جمعه ۱۹آگوست، ۲۸مرداد‌ماه، با انتشار گزارشی اعلام کرد که ممکن است شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین به‌زودی با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود در آسیای مرکزی دیدار کند. منابع آگاه ضمن تایید این خبر به روزنامه وال‌استریت‌ژورنال گفته‌اند که دیدار آینده میان رهبران چین و روسیه به احتمال زیاد در اواسط ماه سپتامبر سال‌جاری در یک نشست منطقه‌ای انجام خواهد شد.

 

این منابع همچنین تاکید کرده‌اند که برنامه‌ریزی دیدار سران چین و روسیه پس از سفر نانسی پلوسی به تایوان آغاز شد. در همین حال، برگزار‌کنند‌گان نشست «سازمان همکاری شانگهای» که قرار است شهریورماه امسال در شهر سمرقند انجام شود، تصریح کرده‌اند که شی جین پینگ و ولادیمیر پوتین احتمالا طی این نشست با یکدیگر دیدار خواهند کرد. طبق گفته‌های برگزار‌کنند‌گان نشست سازمان همکاری شانگهای، مقدمات سفر رئیس‌جمهور چین به سمرقند در ۱۵سپتامبر در حال انجام است.

دیدار آینده شی جین پینگ و ولادیمیر پوتین پس از سفر نانسی پلوسی به تایوان و نادیده گرفتن هشدار‌های پکن از سوی واشنگتن برنامه‌ریزی شد. پکن تلاش کرد نانسی پلوسی را از انجام این سفر منصرف کند، اما موفق نشد و در نتیجه تنش‌ها میان دو کشور بالا گرفت.

دولت چین که حاکمیت جزیره ۲۳میلیونی تایوان را به‌رسمیت نمی‌شناسد و آن را بخشی از قلمرو خود می‌داند، در آغاز سفر نانسی پلوسی به تایوان به‌شدت ابراز خشم کرد و با پرتاب آزمایشی موشک‌های بالستیک و انجام رزمایش نظامی به آن پاسخ داد. خبر احتمال دیدار شی جین پینگ و ولادیمیر پوتین در سمرقند در‌حالی منتشر می‌شود که بنا بر گزارش اخیر وال‌استریت‌ژورنال، رهبری چین این احتمال را کاملا در‌نظر دارد که تشدید تنش‌ها میان پکن - واشنگتن برسر موضوع تایوان به یک منازعه در شرق آسیا منجر شود. افزون بر نشست سازمان همکاری شانگهای، رهبران روسیه و چین در اجلاس کشور‌های گروه ۲۰ که قرار است اواسط نوامبر در بالی اندونزی برگزار شود شرکت و با یکدیگر دیدار خواهند کرد. نکته جالب‌توجه این‌که جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا نیز در اجلاس کشور‌های گروه ۲۰حضور خواهد یافت.

به‌نظر می‌رسد تهدید مشترکی به نام آمریکا برای پکن و مسکو در حال پررنگ‌تر شدن است. روسیه و چین یک تهدید مشترک در نظام بین‌الملل به نام آمریکا دارند. در اسناد سیاست خارجی آمریکا همیشه پکن و مسکو جزو تهدیدات ثابت و پایدار محسوب می‌شوند چراکه این کشور‌ها سیاست‌های غرب و نظام بین‌الملل را هرگز برنمی‌تابند و با نفوذ آمریکا در جهان و منطقه مقابله کرده‌اند. در جریان وقوع بحران اوکراین، این روند بیش از پیش شدت گرفته است.

برای هر دو بازیگر، دشمنی آمریکا یک وجه اشتراک راهبردی می‌تواند محسوب شود تا بتوانند بر‌اساس وجود نگاه تهدیدآمیز تثبیت‌شده‌ای که از سوی غرب به آن‌ها وجود دارد همکاری‌هایی با هم تعریف کنند، پس در اینجا ما با یک الزام راهبردی مواجه هستیم. روسیه و چین به لحاظ قدرتی که در نظام بین‌الملل دارند دارای ظرفیت‌هایی هستند. پس در اینجا ما با یک مفهومی به نام هم‌افزایی راهبردی مواجهیم. در این میان بازی کورکورانه کاخ سفید و متحدان ناتویی آن، شرایط غیر‌قابل‌پیش‌بینی و سختی را برای غرب در مواجهه با چین و روسیه رقم خواهد زد.

هنری کیسینجر، استراتژیست و نظریه‌پرداز مشهور حوزه سیاست خارجی آمریکا، اخیرا به کاخ‌سفید درخصوص وقوع جنگ با روسیه و چین هشدار داده است. او نگران است که رفتار‌های بی‌محابای دولت آمریکا، پنتاگون و سازمان سیا در قبال جنگ اوکراین تبدیل به پاشنه آشیل امنیتی واشنگتن در نظام بین‌الملل شود. فراتر از آن، تشدید مجادله واشنگتن و پکن بر سر تایوان و منطقه شرق آسیا، مولد نگرانی‌های گسترده‌ای در میان استراتژیست‌های ارشد و کهنه‌کار آمریکایی بوده است. به‌راستی چه بر سر آمریکا و متحدانش در نظام بین‌الملل آمده است؟ به نظر می‌رسد «خود هژمون‌پنداری» آمریکا که در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ نمونه بارز آن را مشاهده کردیم در حال تسری به تمامی دولت‌های این کشور و تبدیل شدن به یک «مفهوم بدون مصداق» شده است.

منبع: روزنامه جام جم