سولماز نعمتی_خبرنگار
معمولا خردادماه هر سال، ماهی پرتنش و هیجان انگیز برای بچه های مدرسه ای و والدین هست بخصوص برای کودکان در مقطع تحصیلی اول ابتدایی که دوره تحول زندگی کودک محسوب می‌شود. تعدادی از کودکان اضطراب وارد شدن به محیط خارج از خانواده را دارند و تعدادی دیگر مشتاق دیدن و آشنا شدن با فضای جدید. اما والدین استرس و ترس بیشتر از اشتیاق و ذوق تجربه می کنند زیرا که این قصه ی مشکلات ثبت نام اولی ها سالهاست یکی از دغدغه های والدین و همچنین مدیران مدرسه شده است.
وارد اتاق امور ارزیابی سازمان آموزش پرورش در اردبیل می شوم. صف طولانی مردم که در دستی پرونده و مدارک ثبت نام مدرسه را گرفته و در دست دیگر، دست کودک را.
پروین ۳۷ ساله از یکی خانمهایی که در این صف به نوبت ایستاده میپرسم علت مراجعه تان به اتاق چی هست؟! میگوید: ما در محله گلمغان زندگی می کنیم. منطقه ای محروم که اکثر ساکنینش در این اوضاع بد اقتصادی بسختی دفتر و مداد کودکش را تهیه می‌کند. در حالیکه مدیر مدرسه همه والدین را مجاب کرده تا حتما در هزینه های کمک به مدرسه سهیم باشند.
وی در ادامه گفت: من ۳ کودک دانش آموز دارم که یکی از آنها امسال در مقطع اول ابتدایی باید ثبت نام شود. همسرم نیز بیمار هست و ما تحت پوشش سازمان بهزیستی هستیم. ما خود نیازمند کمک هستیم چطور با این اوضاع به مدرسه نیز کمک کنیم؟! بخاطر این مشکل دختر کوچکم را نتوانسته ام ثبت نام کنم زیرا قادر به تهیه مبلغ ثبت نام و همچنین هزینه کمک به مدرسه را ندارم.
وی ادامه داد: سال گذشته مدیران و ناظمان مدرسه به دختر بزرگترم که نتوانسته بود در هزینه کمک به مدرسه شرکت کند، در جمع دوستان تحقیرش کرده بود و این بهای دردناکی هست که ما بی بظاعتان باید متحمل بشویم.
محمود ابراهیمی پدر کودک ۷ساله ای است که مشکل ثبت نام دارد. وی می گوید: ما در منطقه کارشناسان و شهرک ساحلی هستیم و نزدیک مدرسه پسرانه دادمان سکونت کرده ایم. متاسفانه از ۲۰ خرداد تا امروز من موفق نشده ام کودک خود را در این مدرسه ثبت نام کنم. زیرا که مدرسه ظرفیت و گنجایش ثبت نام جدید را ندارد.
وی ادامه داد: از ما می‌خواهند کودکم را در منطقه ای چهار یا پنج مسیر با منزل ما فاصله دارد ثبت نام کنیم. این واقعا انصاف هست؟
البته باید اضافه کنم درخواست اصلی اغلب خانواده‌ها، ثبت‌نام فرزندشان در مدرسهای است که به لحاظ تربیتی محیط سالم داشته باشد و از نظر آموزشی نیز حداقل معیارهای کیفی را دارا باشد و همین مسئله منجر شده است خانواده‌ها به تعبیر خودشان در پی یافتن مدرسه دولتی خوب باشند.
وقتی برای بررسی مشکلات به ستاد ثبت‌نام آموزش‌وپرورش شهر اردبیل مراجعه کردیم، عمده مراجعات مردمی به دلیل مرزبندی‌های خاصی بود که از سوی آموزش وپرورش تعیین شده و همین مسئله به قانون دست و پاگیری تبدیل شده است که بیشترین نارضایتی خانواده‌ها را درفصل ثبت‌نام رقم می‌زند.
در همین رابطه پدر یکی از دانش‌آموزان که برای ثبت‌نام فرزندش دچار مشکل شده است، میگوید: دو مدرسه در حوالی خانه ما وجود دارد که به هر دوی آنها که مراجعه کردم اما از ثبت‌نام فرزندم ممانعت می‌کنند و مدیر مدرسه «الف» میگوید که خانه ما در محدوده مدرسه «ب» است و مدیر مدرسه «ب»نیز میگوید خانه ما در محدوده مدرسه «الف» است و هم‌اکنون در بلاتکلیفی به سر می‌برم و ثبت‌نام فرزندم برایم به یک دردسر تبدیل شده است.
مادر دیگری که برای ثبت‌نام فرزندش در منطقه دو مراجعه کرده، عنوان می‌کند: مدرسه ای در نزدیکی محل سکونت ما قرار دارد اما از فرزندم ثبت‌نام نمی‌کند و می‌گویند خارج از محدوده هستید و مدرسه دیگری را معرفی می‌کند که از خانه ما دورتر است، چگونه دخترم را که کلاس اول است در مدرسهای دورتر ثبت‌نام کنم، برای حل مشکل به ستاد ثبت‌نام منطقه یک و آموزش‌وپرورش همین ناحیه مراجعه کردم اما هیچکدام به حل آن کمک نکردند.
در همین رابطه تعداد زیادی از والدین به دلیل آنچه که مدارس از آن با عنوان «خارج از محدوده» بودن یاد و آن را مجوزی برای عدم ثبت‌نام از دانش‌آموز می‌دانند به ستادهای ثبت‌نام مراجعه می‌کنند اما در هیچ یک از موارد مشکل آنها حل نشد و تنها در یک مورد طبق گفته‌های یکی از والدین، پیگیری کارش به ستاد ثبت‌نام منطقه ارجاع شد و حتی با ابلاغ این ستاد مبنی بر ثبت‌نام از دانش‌آموز، مدیر مدرسه حاضر به ثبت‌نام نشد.
مرزبندی‌های مدارس باعث شده تا به امروز تعدادی از دانش‌آموزان کلاس اولی موفق به ثبت‌نام در مدارس نشوند و همین مسئله موجب نگرانی خانواده‌ها و رفت‌وآمد به ستادهای ثبت‌نام منطقه و اداره کل شده است.
پس از «مرزبندی مدارس» که بیشترین حجم از مراجعات مردمی به ستادهای ثبت‌نام را از آن خود کرده است، دریافت پول مشکل دیگری است که خانواده‌ها از آن یاد می‌کنند.
مادری که برای ثبت‌نام فرزند پسرش در پایه اول ابتدایی یکی از مدارس غیردولتی منطقه کارشناسان به ستاد ثبت‌نام مراجعه کرده با نگرانی میگوید: برای ثبت‌نام مبلغ زیادی از ما درخواست کرده‌اند در حالیکه برنامه خاصی هم ندارند، به امور ارزیابی آمده‌ام تا شاید مشکلم را حل کنند و تخفیفی به ما بدهند.
طبق گفته‌های مادری که فرزندش در دبستانی در منطقه ۲ تحصیل می‌کند، مدرسه در شرایطی که هنوز سال تحصیلی جدید شروع نشده به آنها اعلام کرده است باید برای سال تحصیلی جدید 200 هزار تومان به مدرسه کمک کنند و در سال تحصیلی جاری نیز اگر خانواده‌‌ای کمک‌های مردمی خود را با مدرسه تسویه نمی‌کرد کارنامه دانش‌آموز را نمی‌دادند.
در همین رابطه می‌توان به کم شدن تعداد مدارس دولتی و تبدیل آنها به مدارس هیئت امنایی و اجبار خانواده‌ها به پرداخت شهریه در این مدارس اشاره کرد به اذعان مردم هیئت امنایی شدن مدارس همان پولی شدن مدارس دولتی است بدون اینکه در جهت ارتقای کیفیت مدارس تلاش شود.
این در شرایطی است که طبق دستورالعمل ثبت‌نام، دریافت هرگونه وجه نقد، چک حامل یا اخذ هرگونه تعهد پرداخت وجه در مدارس عادی دولتی و هیئت امنایی در زمان ثبت‌نام ممنوع است.
البته مدیران مدارس معتقدند به دلیل واریز نشدن سرانه از سوی آموزش‌وپرورش ناگزیرند برای تامین هزینه‌های جاری از خانواده‌ها پول دریافت کنند به اذعان آنها آموزش‌وپرورش مدارس را به حال خود رها کرده و صرفاً فضای فیزیکی و معلمان را تأمین می‌کند و در بحث هزینه‌ها و مباحث کیفیت بخشی نسبت به مدارس بی‌تفاوت است.
ناهید محمودی معاون آموزش مقطع تحصیلی اول ابتدایی در آموزش و پرورش است. وی در خصوص تکمیل ظرفیت برای دانش آموزان اولی ها میگوید: متاسفانه ظرفیت بعضی از مدارس برای ثبت نام اولی ها بسیار کم هست.
وی ادامه داد: شهرک کارشناسان دارای ۵ فاز است با اپارتمانهایی پرجمعیت، که تنها یک مدرسه دولتی در این منطقه دارد که همین کمبود باعث شده هر سال مشکلات زیادی در این زمینه داشته باشیم.
وی ادامه داد: ما به اجبار کودکانی که نتوانسته اند در اسرع وقت در مدرسه دادمان ثبت نام کنند را انتقال دهیم به مدرسه معلم. اما این مدرسه نیز بنا به گفته والدین برای کودکان مسیرطولانی هست.
این در حالی هست که حسن محمدی ادیب مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان اردبیل اظهار دارد، خیرین تاکنون بیش از ۴۰۰ مدرسه در قالب هزار و ۷۰۰ کلاس درس در مناطق مختلف این استان ساخته و تحویل آموزش و پرورش داده‌اند. و ۱۱۰ مدرسه دیگر نیز در قالب ۳۴۰ کلاس درس در نقاط مختلف استان احداث و در آینده نزدیک تحویل آموزش و پرورش خواهد شد.
جواد قرآن نویس از خیرین نام آشنای استان اردبیل که فعالیّت‌های خیریه‌ای زیادی را در کارنامه اش دارد و معروف به خیّر در حوزه علم و فناوری است. وی در خصوص کمبود مدارس در برخی از مناطق شهر اردبیل می گوید: ما منتظر پیام و درخواست از سوی اداره آموزش و پرورش هستیم تا در هر منطقه ای که در زمینه تحصیل و علم و فناوری کمبودی باشد همکاری و همیاری کنیم. زیرا هدفی جز ارتقای سواد و آگاهی به مردم و جوانان و دانش آموزان نداریم.
