هفته اول فروردین همراه با باران بهاری

یعنی پیش‌بینی‌ها برای ۲۴ساعت نخست، ۹۰درصد قابل اعتماد است و برای ۴۸ساعت این رقم به ۸۷درصد می‌رسد.

این قطعیت‌نداشتن، واقعیتی است که فصل بهار همیشه آن را ثابت کرده و ورق جدیدی از خود به نمایش گذاشته است اما همین آب‌وهوای شگفت‌انگیز بهار و احتمالات خطا در پیش‌بینی‌ها هم نمی‌تواند مانع تمایل مسافران نوروزی به دانستن موقعیت راه و مسیرشان باشد البته نمی‌توان منکر این شد که هرچه بیشتر از آب‌وهوا بدانیم، سفر دل‌انگیزتری خواهیم داشت؛ موضوعی که همه کارشناسان هواشناسی هم روی آن تاکید دارند و معتقدند گرچه آب‌وهوا بسیار متغیر است و همیشه پیش‌بینی‌ها صددرصد به وقوع نمی‌پیوندد اما به هر حال کلیت آن مشخص است و دانستنش بهتر از ندانستن آن است. به همین بهانه با صادق ضیاییان، مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سازمان هواشناسی همکلام شدیم و از حال و احوال آسمان در نوروز و بهار ۱۴۰۱ پرسیدیم.

چند روز بیشتر به آغاز تعطیلات نوروز نمانده است. اگر مردم بخواهند برنامه‌ریزی سفر خاصی برای نوروزشان داشته باشند، شما آب و هوای این دو هفته از تعطیلات را چطور پیش‌بینی می‌کنید؟

شخصا معتقدم بهتر است پیش‌بینی‌ها را به نزدیک‌ترین بازه‌زمانی مدنظرمان دنبال کنیم. در واقع حتی از همین حالا زود است راجع به تعطیلات نوروز صحبت کنیم، البته می‌توانیم پیش‌بینی کنیم ولی قطعا این پیش‌بینی‌ها، تغییراتی هم دارد که باید آن را در برنامه‌ریزی‌های‌مان بگنجانیم و خودمان را برایش آماده کنیم.

به طور قطع همین‌طور است اما از همین پیش‌بینی‌های احتمالی برایمان بگویید.

همان‌طور که تا امروز شاهدش بودیم در هفته‌های آخر اسفند، بارش‌های متنوعی در کشور رخ داد که می‌توانیم انتظار این بارش‌ها را در هفته ‌اول تعطیلات هم داشته باشیم. البته ما همیشه این بارش‌ها را به صورت نرمال پیش‌بینی می‌کنیم در حالی که می‌تواند کمی بیشتر یا کمتر از نرمال هم باشد.

منطورتان از بارش‌های نرمال چیست؟

واقعیت این است که پیش‌بینی‌های بلندمدت در یک منطقه، عمدتا به معنای نرمال بیان می‌شود؛ یعنی بارش به نسبت میانگین بلند مدت در منطقه در نظر گرفته می‌شود. در چنین شرایطی، گاهی این بارش‌ها کمتر و گاهی بیشتر از معمول منطقه رخ می‌دهد که امری کاملا طبیعی است.

و حالا ما بارشی بیشتر از نرمال در پیش خواهیم داشت یا کمتر؟

بررسی‌های ما نشان می‌دهد در اولین روزهای فروردین، سامانه بارشی از شمال غرب کشور وارد و باعث می‌شود به‌تدریج نیمه غربی کشور را در بر بگیرد چنان‌که هفته اول عید را به صورت بارانی در شمال غرب کشور می‌گذرانیم. البته تغییراتی هم می‌تواند وجود داشته باشد.

یعنی این‌طور که معلوم است، تعطیلات بارانی در پیش خواهیم داشت؟

نقشه‌ها نشان می‌دهد همه روزهای تعطیلات این‌طور نخواهد بود. یعنی در حالت کلی، می‌توانیم بگوییم هفته اول و حدفاصل دوم تا هشتم فروردین، آن بارشی را که انتظار داریم در پیش خواهیم داشت. بارشی که البته در نیمه جنوبی کشور کمتر از نرمال است.

و بیشتر شامل کدام مناطق از کشور می‌شود؟

استان‌های واقع در دامنه جنوبی البرز، مرکزی و غرب سواحل خزر، بارشی بیشتر از نرمال خواهند داشت. آن‌قدر که در بخش‌هایی از مناطق ساحلی دریای خزر، بارش تجمعی پیش‌بینی می‌شود که می‌تواند بیشتر از ۵۰ میلی‌متر باشد.

و هفته دوم تعطیلات چطور؟

این‌طور که بررسی‌های ما نشان می‌دهد، این بارش‌ها در هفته دوم در سراسر کشور کمتر خواهد بود به‌ویژه در جنوب غرب کشور که بارشی کمتر از نرمال خواهیم داشت. در این هفته، بخش‌های عمده‌ای از مرکز و شرق کشور، کم‌بارش و حتی بدون بارش هستند. در واقع ، انتظار ما این است که میانگین بارش در تمام کشور در هفته دوم تعطیلات، کمتر از نرمال باشد.

با در نظر گرفتن چنین شرایط آب و هوایی، توصیه ویژه‌ای به مسافران نوروزی دارید؟

بر کسی پوشیده نیست هوای بهاری، همیشه با تغییرات بسیار زیادی همراه است چنان‌که امسال هم در دو هفته تعطیلات، شاهد تغییرات آب و هوایی متفاوتی خواهیم بود. برای همین است که توصیه ما به مسافران نوروزی این است حتما قبل از آغاز مسافرت ،پیش‌بینی‌های هواشناسی را دنبال کنند و به خبرهایی که از روزها و هفته‌های قبل شنیده‌اند، اکتفا نکنند. آن‌وقت است که هم از نظر روحی و هم از نظر به همراه داشتن امکانات ایمنی، آمادگی کاملی خواهند داشت و با وقوع پدیده آب و هوایی جدید، شگفت‌زده نمی‌شوند.

یعنی مردم باید دنبال‌کننده همیشگی اخبار هواشناسی باشند؟

به هرحال کسی که می‌خواهد سفری امن و ایمن داشته باشد و از وقوع اتفاقات پیش‌رو تا حدودی آگاهی یابد، لازم است پیش از هرچیز از آب و هوای مقصد اطلاع داشته باشد.

از نظر شما که سال‌هاست نسبت به آب و هوای همه مناطق کشور در ایام نوروز و بهار اشراف دارید، بهترین آب و هوا در ایام عید متعلق به کدام منطقه از کشور است؟

شخصا فکر می‌کنم مناطق جنوبی کشور، یکی از خوش آب و هواترین مناطق در این روزهای سال هستند. مناطقی که دمای مناسب و سرسبزی دلنشینی دارند که می‌تواند بهار واقعی را برایمان به ارمغان بیاورد. ضمن این‌که این مناطق، خطرات بارشی کمتری هم دارند و دچار نوسانات بسیار زیادی نیستند. البته تجربه حضور در مناطق شمالی کشور هم با وجود بارندگی، خالی از لطف نیست و می‌توانند بهار خوشی را برای افراد حاضر در آن رقم بزنند.

با همه این توصیفات، اگر قرار باشد در تعطیلات نوروز به سفر بروید، سلیقه و انتخاب‌تان کدام استان‌هاست؟

همان‌طور که گفتم، سلیقه من بیشتر استان‌های جنوبی کشور است که در بهار، روزهای ملایم‌تری را نسبت به دیگر فصل‌های سال می‌گذرانند. برای همین هم اگر بخواهم در تعطیلات نوروز سفر کنم، مناطق جنوبی را انتخاب می‌کنم.

البته طبیعتا همه‌چیز سلیقه‌ای است؛ آن‌قدر که ممکن است کسانی که در شهرهای جنوبی کشور زندگی می‌کنند و کمتر با پدیده‌هایی مانند برف و باران روبه‌رو هستند، ترجیح بدهند به مناطق سردسیر سفر کنند و تجربه جذابی مانند لمس و درک این پدیده‌ها را داشته باشند. عده‌ای هم مانند من هستند که سلیقه‌شان متفاوت با این افراد است و دوست دارند تعطیلات‌شان را در آب و هوایی صاف بگذرانند.

ما فکر می‌کنیم زندگی کاری و شخصی شما خیلی به همدیگر ارتباط دارد آن‌قدر که اقوام ، دوستان و آشنایان برای برنامه‌ریزی‌هایشان، مدام سراغ شما را می‌گیرند. درست است؟

دقیقا همین‌طور است. در واقع ما هم باید مسائل کاری را دنبال کنیم و هم در خانه جوابگوی افراد خانواده باشیم که بهترین تصمیم و بهترین برنامه را داشته باشند. مثلا بسیاری از آشنایان، چند روز پیش از سفر با من تماس می‌گیرند که وضعیت جاده و شهر مقصد را برایشان توصیف کنم. من هم تا حدودی که اطلاع داشته باشم و بتوانم این کار را می‌کنم اما باز هم به آنها هشدار می‌دهم به پیش‌بینی‌های یک هفته قبل اکتفا نکنند و حتما دوباره یک روز قبل از سفر هم آخرین اخبار هواشناسی را دنبال کنند، زیرا پیش‌بینی‌های که به بازه زمانی مورد نظر ما نزدیک‌تر است، دقت بالاتری دارد.

اما فارغ از تعطیلات نوروز، آب‌وهوای بهار۱۴۰۱ را چطور پیش‌بینی می‌کنید؟

پیش‌بینی ما این است که نیمه اول بهار ۱۴۰۱ وضعیت بارش‌ها بهتر از سال قبل است اما در ادامه بهار، بارش‌ها گرایشی به سمت کمتر از نرمال دارد که می‌تواند برای روزهای آینده نگران‌کننده باشد.

این روزها خبرهایی از خشکسالی هم به گوش می‌رسد آن‌قدر که وجود برخی بنرها درباره کم‌ آبی و احتمال خشکسالی سال جدید در سطح شهر، می‌تواند نگران‌کننده باشد. نظر و پیش‌بینی شما از وضعیت ذخایر آبی در سال آینده چیست؟

با توجه به این‌که بارش‌هایی که در سال۱۴۰۰ داشته‌ایم، کافی نبوده است، این اتفاق خیلی دور از احتمال نیست. این در حالی است که ما تا امروز هم کاهش حدود ۱۵درصدی بارش‌ها را داریم. در واقع آمارها نشان می‌دهد سالی که گذشت، سال نسبتا خشکی بوده که باعث شده تا کم‌آبی ذخایر آبی نتواند جبران شود و توان کشور از نظر تأمین آب، به‌شدت ضعیف و آب‌های زیرزمینی متلاشی شده است. روندی که احتمالات و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد این است که ممکن است در سال جدید هم ادامه‌دار باشد و لازم است احتیاط کنیم. برای همین هم خوب است همه مردم بدانند لازم است در روزها و ماه‌های پیش‌رو در مصرف آب صرفه‌جویی حداکثری داشته باشند تا در روزهای گرم سال و فصل تابستان با مشکلاتی جدی مواجه نشویم.

نرگس خانعلی زاده - جامعه / روزنامه جام جم