علائم مشابه سکته‌ مغزی در پیر و جوان

درست است سکته‌ مغزی بیشتر در سالمندان اتفاق می‌افتد اما جوانانی هم هستند که بر اثر سکته‌ مغزی نابهنگام جان خود را از دست داده‌اند یا دچار آسیب‌های ماندگار ناشی از آن شده‌اند.

از آنجا که علائم سکته‌ مغزی در مردان و زنان در سنین مختلف مشابه است، تشخیص سریع این نشانه‌ها و اقدام برای درمان بیمار، در نجات جانش در هر سنی که باشد بسیار حیاتی است.

با توجه به این‌که سکته‌مغزی در کشور ما دومین عامل مرگ‌ومیر محسوب می‌شود، در گفت‌وگو با دکتر مسعود مهرپور، رئیس انجمن سکته‌مغزی ایران و رئیس سیزدهمین کنگره بین‌المللی سکته‌مغزی ایران - که از ۲۴ تا ۲۶ آذر برگزار می‌شود - مباحثی را که درباره این بیماری برای عموم افراد مطرح است، مرور کرده‌ایم.

سکته‌ مغزى غالبا عارضه‌اى خطرناک در سالمندان است اما چرا و در چه شرایطى برخى جوانان سکته مى‌کنند؟

۱۰ تا ۲۹ درصد سکته‌ های مغزی در افراد زیر ۵۰ سال به‌خصوص در کسانی که عوامل خطری مثل فشار خون، قند و بیماری قلبی در سن جوانی داشته باشند، ممکن است اتفاق بیفتد. البته استعمال دخانیات و ابتلا به برخی بیماری‌های خونی که لختگی ایجاد می‌کنند نیز می‌تواند جوانان را مستعد سکته‌ مغزی کند. البته آمار سکته‌مغزی در جوانان بسیار کمتر است و نیاز به بررسی دارد که علت آن معلوم شود.

آیا نوع تغذیه و نداشتن برنامه تحرک منظم در جوانان می‌تواند به‌تنهایى و بدون پیش‌زمینه‌اى از بیمارى‌هاى متابولیک خطر سکته‌ مغزى را زیاد کند؟

به‌هرحال اگر کسی تحرک کافی نداشته و تغذیه مناسب هم نداشته باشد به چاقی و اختلالات متابولیک مبتلا خواهدشد. چاقی هم می‌تواند چربی و فشار خون بیاورد. در واقع برنامه ورزشی منظم کمک می‌کند این اتفاقات نیفتد. ریسک چاقی در صورت تداوم با ریسک سکته‌ها نیز همراه است.

کشیدن سیگار و قلیان چطور؟

استعمال دخانیات به‌طور قطعی از عوامل خطر سکته‌مغزی محسوب می‌شود و بسیار مهم است که برای پیشگیری از سکته‌مغزی مصرف دخانیات و قلیان محدود شود.

استرس چقدر در بروز سکته در جوانان نقش دارد؟

استرس عامل سکته‌مغزی نیست، ولی در کسانی که زمینه و عوامل خطر ابتلا به سکته‌مغزی را دارند، ریسک سکته را تشدید می‌کند.

آیا کسانى که بیمارى‌هاى نقص سیستم ایمنى دارند، بیشتر در خطر سکته‌ مغزى هستند؟

خیلی این‌طور نیست؛ ولی این بیماران به‌خاطر داروهای خاصی که مصرف می‌کنند در معرض ابتلا به بیماری‌های دیگری مثل قند قرار دارند و ممکن است از این طریق خطر بروز سکته‌مغزی در آنها افزایش پیدا کند. برخی اختلالات سیستم ایمنی اختلالات عروقی ایجاد می‌کند و در واقع موجب نوعی التهاب عروقی شبیه سکته‌مغزی می‌شود که از منظر دیگری باید مد نظر قرار بگیرد.

 ابتلا به کووید ۱۹ در چه کسانى با تشدید خطر سکته‌مغزى همراه است؟

ابتلا به کرونا در همه افراد خطر سکته‌مغزی را افزایش می‌دهد؛ زیرا انعقادپذیری را زیاد می‌کند. به‌خصوص در کسانی که سابقه سکته یا عوامل خطر را دارند، احتمال سکته‌مغزی در پی ابتلا به کووید-۱۹ بیشتر می‌شود. در واقع، بی‌تحرکی و عوامل پرخطر مانند دیابت، چربی خون و فشار خون بالا باعث ابتلای شدید به این بیماری و سکته‌مغزی می‌شود.

به افراد مبتلا به کرونا برای پیشگیری از سکته‌مغزی چه توصیه‌ای دارید؟

توصیه می‌کنیم افرادی که به کرونا مبتلا می‌شوند، حرکت‌های روزانه داشته باشند تا لختگی خون در آنها ایجاد نشود. مبتلایان به کرونا برای پیشگیری از ایجاد لخته خون و سکته‌مغزی بهتر است تحت نظر پزشک از دارو‌های رقیق‌کننده برای چند ماه استفاده کنند. توصیه می‌شود بیماران سکته‌مغزی هر نوع واکسن کووید-۱۹ را که در دسترس است تزریق و دوز سوم را نیز حتما دریافت کنند.

نشانه‌ها و عوارض اولیه سکته‌مغزى در جوانان با سالمندان متفاوت است؟

نشانه‌های سکته‌مغزی در جوانان هیچ تفاوتی با نشانه‌های آن در سنین بالاتر ندارد. ضعف اندام‌ها، کج‌شدن صورت و اختلال صحبت‌کردن می‌تواند جزو علائم سکته‌مغزی در همه سنین باشد.

مهم‌ترین اقدامات در صورت بروز این نشانه‌ها چیست؟

تماس با اورژانس از هر کاری مهم‌تر است. در این شرایط اقدام خودسرانه و حتی دادن یک قرص آسپیرین هم به بیمار مجاز نیست. چون باید سی‌تی‌اسکن از مغز بیمار انجام شود تا مشخص شود سکته‌مغزی از نوع خونریزی‌دهنده نباشد.

آیا درمان کامل جوانى که سکته‌مغزى می‌کند و رفع کامل عوارض ناشى از آن ممکن است و در چه شرایطى؟

همه چیز به زمان ارجاع بیمار به مراکز درمانی بستگی دارد. اگر بیمار در سه چهار ساعت اول پس از سکته به مراکز درمانی ارجاع داده شود و درمان‌های مناسب برایش انجام شود احتمال درمان کامل و بروز عوارض شدید و ماندگار ناشی از سکته افزایش می‌یابد.

پونه شیرازی - دانش و سلامت / روزنامه جام جم