اردبیل تنها استان در بیشترین کاربری اراضی کشاورزی است

همزمان با هفته پژوهش و فناوری، بیست و دومین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فن بازار استان اردبیل در دانشگاه محقق اردبیلی آغاز بکار کرد.
مهندس نیک شاد رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل در طی بازدید از نمایشگاه بیست و دومین نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فن بازار استان اردبیل، با بیان اینکه مسایلی مرتبط با اهم چالش ها و بحران ها  که  کشاورزی استان را تهدید می کند و نیازمند به جامعه دانشمند، محقق و افرادی که علم کشاورزی را به مفهوم روز تحقیق و بررسی می کنند، دارد. افزود: در تمامی نقاط جهان و در سرزمین ما، کشاورزی مهمترین اقتصاد است. زیرا 90درصد از فعالیت هایی که در بخش کشاورزی انجام می گیرد، توسط کنندگان کار و مرتبط به بخش خصوصی است. اصطلاحا این بخش پیشران و موتور محرکه سایر بخش ها هست. یعنی بخش صنعت، گردشگری، خدمات و بخش های دیگر، تمام توان و نیروی خود را از این بخش دریافت می کنند.
وی با بیان اینکه در بخش کشاورزی، معمولا سرمایه به بخش های دیگر نقل مکان می کند. افزود: تامین نیروی انسانی بیشتر از بخش کشاورزی است و معمولا صنایع پایین دست، سرریز تولیدات این بخش می  باشد. به فرض مثال: نساجی، کارخانجات صنایع تبدیلی و حتی صنعت های بزرگ، مانند خودروسازی و سایرصنایعی که در استان اردبیل و سایر استانها وجود دارد.
نیک شاد در ادامه بخش کشاورزی را مادر اقتصاد ادانست و افزود: سه بخش استان اردبیل را در رده ممتاز قرار داده است. یک ویک صدم درصد اراضی کشاورزی، بیش از 4 درصد تولید کشور و علاوه بر 3میلیون و 900هزار واحد دامی، در حیطه و عرصه های  طبیعی به مفهوم منابع طبیعی در واحدهای صنعتی پرورش می یابد. علاوه بر آن 32هزار تن تولید گوشت قرمز داریم. 62 هزار تن گوشت سفید، 4میلیون تن در مجموع انواع محصولات کشاورزی در استان اردبیل تولید می شود. جایگاه استان اردبیل در کشور از 12 محصول، بین یک الی هفتم کشوری است. آخرین آمار درصد اشتغال در این بخش 30 در 100 است. ارزش افزوده ناخالص تولید داخل استان اردبیل 28 درصد است که از متوسط میانگین کشوری بالاتر است. بیش از 70 درصد از صادرات مستقیم از گمرک های استان به ارزش ارزی در سبد محصولات کشاورزی استان قرار می گیرد. 130 هزار نفر بهره بردار در این بخش فعالیت دارند. تشکل ها و تعاونی ها، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه محقق و دپارتمان ها، همه جایگاه و پتانسیل خاص این بخش است. وی ادامه داد: تحقیقات، اموزش و ترویج، واحدهای علمی و کاربردی و سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی فرصت دیگری است که در کنار این تشکل ها، انرژی و نشاط بخش کشاورزی را افزایش می دهد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان، اردبیل را تنها استان در بیشترین کاربری اراضی کشاورزی دانست و افزود: بیشترین کاربری اراضی کشاورزی، بالغ بر یک و نیم درصد است. مراتع استان عموما در درجه 2 و بین 2 و 3 و حتی در  جایگاه 1  قراردارد. تولید محصولات کشاورزی را از این منظر که باید فرایند و تولید اقتصادی داشته باشیم، حرکت کنیم. ظرفیت صنایع تبدیلی و فرآوری واحدهای صنعتی که در استان داریم 2میلیون تن است و استانداری که در تمامی دنیا تعریف شده است معمولا بین 50 الی 55 درصد از میزان تولید محصولات کشاورزی خام است.
 
مهندس نیک شاد در ادامه افزود: پایاب خداآفرین با پیشرفت 94درصد و با اهتمام جدی و با دستور مقام محترم و ارشد استان که در جریان هستند. بزرگترین مجتمع گلخانه ای کشور با حدود 1600 هکتار در سال های اخیر وارد چرخه ساخت و ساز شده است. با رشد جهشی در سال 96، 12 هکتار سطح فعال گلخانه ها بالغ بر 160 هکتار است که بیش از 350 هکتار در حال ساخت و ساز است. در این بحران خشکسالی و خاص اقلیمی که حاکم است، گلخانه ها در نوبت خود، تولید در فضای بسته بحث مهمی و قابل توجهی است.
وی در ادامه اضافه کرد: در سامانه های نوین آبیاری و بهره بری آب، استفاده بهینه از منابع آبی، استان ما اخیرا به جایگاه های 28 و 29 کشوری رسیده است و حتی به جایگاه تک رقمی کشوری رسیده ایم و عموما بین 3تا 4 هزار هکتار سالانه انجام می گیرد. در سال های گذشته متوسط سطح اجرا در سامانه ها بصورت خرد و حجمی زیر 500 هکتار بود.
این مسول در ادامه گفت: از نظر بیمه جایگاه استان اردبیل در جایگاه ممتازی قرار دارد که در این 3 سال اخیر وزارتخانه نیز تایید کرده است. در سال گذشته 350میلیارد تومن در مورد خسارت غلات دامی که پرداخت شد 160 میلیارد تومن برای استان اردبیل بود و 50 درصد مابقی برای 30 استان دیگر بود.
نیک شاد سطح جذب ریالی واحد مکانیزاسیون استان اردبیل را هر سال بین 130 الی 150 درصد دانست و افزود: در نیم سال اول 1400 این رقم در نوبت خود رکورد زده است که ضریب مکانیزاسیون 2 و4 است.  شرایط مکانیزاسیون استان اردبیل با مقایسه دیگر استان ها شرایط خوبی دارد و ضریب و درجه ما در جایگاه خوبی قرار گرفته است.
وی ادامه داد: در ورود استفاده از پهبادها با مفهوم اینکه که از راندومان سمپاشی و پرت سمی جلوگیری کنیم و سرعت و دقت را در کنار هم افزایش دهیم خوشبختانه  در چند منطقه شمالی استان و در سال گذشته در شهرستان نمین به سازمان این کار ورود کرده ایم.
وی ادامه داد: درمباحث تولید گل رز، در شهرستان خلخال بعنوان گلشهر، در سال های اخیر بیش 23 واحد تولید گل رز شاخه بریده در گلخانه های کوچک، مقیاس و بزرگ تشکیل پیدا کرده است و ایجاب می کند ما آنجا را با عنوان گلشهر بشناسیم. سرشاخه کاری، اصلاح و احیای باغات، موسیلی کردن و در برنامه های اصلاح نژاد خوشبختانه قدم خوبی برداشته شده است.
 
نیک شاد ادامه داد: در چالش آب که در همه جای دنیا شعار مهمی دارد که آب ترمز توسعه را کشیده است و همین امر باعث شده است ازآب مجازی، از آب سبز، آب آبی و آب قرمز صحبت شود. متاسفانه استان اردبیل و کشور ما در این زمینه پیشرفتی نکرده است. تکنولوژی های مرتبط با استفاده از آب در استان ما و کشور ما بسیار ضعیف است.
 
مهندس نیک شاد با بیان اینکه تغییرات افزایشی که اخیرا در آب و هوای استان ایجاد شده است تقریبا یک یا یک و نیم درجه سانتیگراد است. افزود:  علم روز می گوید حداقل 6 الی 10 درصد کاهش محصول داریم و به ترتیب مسایل دیگری که بعنوان ضعف بخش کشاورزی را تهدید می کند. چالش دیگری که کشاورزی کشور را تهدید می کند ساختار جمعیتی کشور است. بیش از 934هزار نفر در ساختار جمعیت روستایی، در محل تولید ساکن نیستند. بیش از 2میلیون نفر از کشاورزان این استان از نظر ترکیب سنی بین 50 الی 60 سال می باشند. در نظام بودجه ریزی کشور بین جامعه روستایی و شهری همیشه تبعیض وجود داشته است و این تبعیض بین فارغ التحصیلان بخش کشاورزی و سایر بخش ها نیز نمود دارد.
وی ادامه داد: چالش دیگر فرسایش خاک است. 16 تن هکتار سالانه فرسایش و هدر رفت را در خاک استان داریم. در فرسایش خاک ضمن اینکه منابع اصلی تولید ما از بین می رود ، در پشت سدها نیز این فرسابش را داریم و در جایی دیگر به شرایط زیست محیطی ما تاثیر منفی می گذارد که تبعات آن را جامعه کشاورزی که نه، جامعه انسانی را به مفهوم زندگی بهتر، به مفهوم جامعه سالم و بهداشتی بسیار جدی تحت تاثیر قرار می دهد.
این مسول در ادامه گفت: چالش دیگر صنایع تبدیلی و فراوری است. با افتخار می توانم بگویم که 50 درصد استانداردهای جهانی را استان اردبیل دارد. اما در صنایع تبدیلی ما دانش ژنتیک، تکنولوژی، نرخ بازده سرمایه نداریم و این ضعف خاصی هست که باید رسیدگی شود.
 
وی ادامه داد: حمایت های مالی مستقیم و غیرمستفیم در بخش کشاورزی بسیار اندک است. در صنعت بیمه، در تعرفه های گمرکی وعوارض حمایتی صورت نمی گیرد. نظام بانکی و پولی کشور عموما در نوسان است که این نوسان برای تولیدات ما و سیاست های تولیدات ما، مطلوبیت و جذابیت تولیدات ما تاثیر منفی می گذارد و لازم است سیاستگذاران بخش بانکی و پولی کشور در این بحث مشارکت داشته باشند. در بحث یارانه ای که در این قسمت می تواند تزریق شود و کشاورزان را از چالش ها نجات دهد. همچنین سرمایه گذاری در زیرساختهای بخش کشاورزی به مفهوم نرم افزار و سخت افزار به هیچ وجه هم خوانی با پتانسیل و ظرفیت های کشاورزی کشور ندارد. حمایت در بخش کشاورزی ما بسیار کم است و در حد و قواره این بخش و نیازمندی های این بخش نیست.
 
وی در پایان استان اردبیل را در تکنولوژی تولید بذر، ویترین تولید بذر کشور دانست و افزود: استان اردبیل در کنار ویترین تولید بذر در کشور، ضعف و کاستی های زیادی دارد. همچنین انبوه نیازمندی به تولید سبزی و صیفی جات داریم. در هوشمندسازی بخش کشاورزی استان هوشمندسازی، دقت در طبقات همه مخلول هستند. در تمامی دنیا هوشمندسازی بخش کشاورزی مزایای مهمی دارد از جمله: خودکار سازی سیستم کاشت، داشت و برداشت وجود ندارد. ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا، مدیریت عوامل خسارت زا، جریانساری و مدیریت بازاروجود ندارد و شبکه های عصب مصنوعی را اگر در بخش کشاورزی وارد کنیم می توانیم نتیجه مهمی بگیریم. در حوادث قهری که بخش کشاورزی را تهدید می کند با هوشمندسازی کشاورزی می توانیم از بذرها محافظت کرده و توسعه دهیم.
 
 
سولمازنعمتی – خبرنگارجام جم آنلاین