به گزارش جام جم آنلاین، در پروژهای که از گروهی از دانشمندان داوطلب، متخصصان بهداشت و حامیان کودکان تشکیل شده، برای مطالعه و کاهش قرارگیری کودکان در معرض مواد شیمیایی و آلاینده های عصبی در کودکان، فعالیتهایی انجام گرفته است.
نویسنده اصلی این مقاله میگوید: ما بر آنیم که گروههای فعال در حوزه بهداشت عمومی، از جمله تنظیمکنندگان را به سمت هدف حذف فتالات سوق دهیم. ما اکنون مدارک کافی برای نگرانی در مورد تأثیر این مواد شیمیایی در بروز خطر اختلالات حواس، یادگیری و رفتاری کودک داریم.
اعضای این گروه امیدوارند که این مقاله به عنوان زنگ هشداری برای درک این مسأله، که قرار گرفتن کودکانمان در معرض این گروه از مواد شیمیایی در ابتدای زندگی، بر آنان تأثیر خواهد گذاشت، باشد. زمانی که یافتههای یکسانی به دست میآیند که در چندین جمعیت تکرار میشوند و توسط محققان مختلف با استفاده از ابزارها و رویکردهای متفاوت انجام میگیرد و مدام با همان یافتهها روبرو میشویم، یعنی دادهها کاملاً واضح هستند.
فتالاتها «مواد شیمیایی همه جایی» خوانده میشود زیرا آنها بسیار شایع هستند. فتالاتها به محصولات مصرفی اضافه میشوند تا پلاستیک را انعطاف پذیرتر کرده و شکستن آن سختتر شود.
فتالاتها در صدها اقلام خودرویی، خانگی، غذایی و مراقبتهای شخصی پیدا میشوند: بستهبندی مواد غذایی، شویندهها، کفپوش وینیل، پوشاک، پرده دوش، پلاستیکهای مربوط به خودرو، روغنها، روانکننده و چسبها و محصولات ضد باران و لکه، و تعداد زیادی از محصولات از جمله شامپو، صابون، اسپری مو و لاک ناخن که در آنها ماندگاری رایحهها بیشتر است.
طبق مطالعات انجام شده، فتالاتها باید در میان لیست مواد موجود در برچسب محصولات ذکر شوند، مگر اینکه برای بخشیدن رایحه به آن اضافه شده باشند. طبق مقررات فعلی سازمان غذا و داروی ایالات متحده، فتالاتها میتوانند بر روی برچسب محصولات به عنوان «عطر» نوشته شوند، حتی اگر تا ۲۰% محصول را شامل شده باشند.
فتالاتها همچنین در لوله کشی PVC و محصولات ساختمانی و مواردی مانند لولههای پزشکی، شلنگهای باغ و برخی از اسباب بازیهای کودکان وجود دارد. در سطح جهان سالانه تقریباً ۴/۸ میلیون تن فتالات و سایر منعطفکنندهها مصرف میشود.
مطالعات، فتالات را به چاقی کودکان، آسم، مشکلات قلبی عروقی، سرطان و مشکلات تولیدمثلی مانند ناهنجاریهای دستگاه تناسلی و پایین نرفتن بیضهها ( جای نگرفتن در کیسه بیضه) در نوزادان پسر و تعداد کم اسپرم و سطح پایین تستوسترون در مردان بالغ مرتبط کرده است.
در گزارشی آمده است: تا سال ۲۰۱۹، ۳۰ مطالعه، قرار گرفتن در معرض انواع مختلف فتالات، پیش از تولد، را بررسی کردهاند و مطالعات طولانی مدت در ۱۱ کشور یا سرزمین مختلف در سراسر جهان انجام شده است، همه مقالات به خصوص در زمینه رشد شناختی، نتایج ثابتی پیدا نکردهاند، اما نویسندگان این گزارش میگویند که ممکن است این امر به دلیل تفاوت در طراحیهای مطالعه و سن کودکان باشد.
در این گزارش آمده است که قویترین ارتباط با بیش فعالی، پرخاشگری، مخالفت، واکنش عاطفی، رفتارهای بزهکارانه و سایر علائم اختلال بیش فعالی با کمبود توجه یا ADHD پس از قرار گرفتن در معرض فتالاتها مشاهده شده است.
به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد کودکان مادرانی که در سه ماهه دوم بارداری بیشترین میزان فتالات را در ادرار خود دارند، تقریباً سه برابر احتمال تشخیصشان با ADHD در مقایسه با مادران دارای سطح بسیار پایینتر این ماده، بیشتر است. همچنین ارتباطی بین قرار گرفتن در معرض فتالات و حافظه کم کار و هوش پایین نیز یافت شده است.
یک مطالعه نشان داد کودکانی که در معرض سطح بالاتری از فتالات در رحم قرار دارند، ضریب هوشی آنها هفت برابر کمتر از کودکان با مواجهه کمتر است. کودکان دارای ریسک بالا، همچنین استدلال ادراکی و درک کلامی کمتری دارند.
با این وجود، یکی از مؤلفین به بررسیهای سیستماتیک اخیر اشاره کرد که دادههای موجود در مورد اثرات عصبی رفتاری و شناختی را جمعآوری کرد و نتیجه گرفت که هیچ ارتباطی بین DINP (دی ایزونونیل فتالات) و DIDP (دی ایزودسیل فتالات) و اثرات عصبی رفتاری یا شناختی وجود ندارد.
دادههای مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالات متحده به وضوح نشان میدهد که میزان قرار گرفتن در معرض فتالات بسیار کمتر از سطح تعیین شده توسط آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده (EPA) و سایر نهادهای نظارتی برای ایمن بودن است.
مطالعات، فتالات را به چاقی کودکان، آسم، مشکلات قلبی عروقی، سرطان و مشکلات تولیدمثلی مانند ناهنجاریهای دستگاه تناسلی و پایین نرفتن بیضهها (جای نگرفتن در کیسه بیضه) در نوزادان پسر و تعداد کم اسپرم و سطح پایین تستوسترون در مردان بالغ مرتبط کرده است
برخلاف فلزات سمی مانند سرب، آرسنیک، کادمیوم و جیوه، فتالات با سرعت بیشتری متابولیزه میشود و به طور معمول با اجتناب از قرار گرفتن در معرض آن، بدن را ترک میکنند.
نیمه عمر بیولوژیکی فتالاتها بسیار کمتر از فلزات سنگینی است که میتوانند برای دههها باقی بمانند.
مشکل این است که هنگامی که مغز در حال رشد کودک تحت تأثیر مواد شیمیایی موجود در رحم قرار گیرد، آسیب رخ میدهد. مغز ممکن است دقیقاً در زمان نامناسبی در معرض فتالات قرار بگیرد. نگرانی ما این است.
منتقدان استدلال میکنند که مطالعات نشان میدهد آسیب عصبی تکاملی متمایز فقط در حیوانات دیده شده است، در حالی که مطالعات روی کودکان خردسال بر تأثیرات رفتاری مانند افزایش اختلالات رفتاری و حواس و نقص یادگیری متمرکز است.
این مقاله خواستار حذف کل گروههای فتالات از محصولاتی است که منجر به قرار گرفتن زنان باردار، زنان در سن باروری، نوزادان و کودکان در معرض آن میشود. ممنوعیت یک به یک آنها به اندازه کافی تهدید را کاهش نمیدهد.
ما در معرض فتالاتهای متعدد قرار داریم و این ترکیب میتواند در یک محصول واحد باشد، اما همچنین در چندین محصول که مردم در طول روز در معرض آن قرار میگیرند نیز وجود دارد. واقعیت این است که ما باید فتالات را به عنوان یک گروه در نظر بگیریم. زیرا همیشه مردم در معرض همهی آنها قرار میگیرند.
دلیل دیگر اینکه کل گروههای فتالات باید تنظیم شوند، باید از جایگزینی یک ماده شیمیایی مضر با یک فتالات دیگر، که به همان اندازه دقیق بررسی نشده است، توسط تولیدکنندگان، جلوگیری شود.
این کل پیشینه این مواد شیمیایی است، نامش را هر چه بگذارید، ما از یک ماده شیمیایی که نگران آن هستیم به سمت استفاده از یک ماده شیمیایی دیگر میرویم، که هنوز درباره آن مطالعه نکردهایم و اغلب به همان اندازه مشکل ساز است.
ما نمیتوانیم به بررسی تک به تک این موارد در یک زمان واحد، بپردازیم. اما اگر یک ماده شیمیایی بدون تغییر فرآیند، جایگزین ماده شیمیایی دیگر شود، چرا فکر میکنید تغییری رخ خواهد داد؟
همیشه هزینه دلیل مخالفت برای تغییر است. اما سیستم فعلی هزینههایی نیز دارد. فقط اینکه ما به پرداخت آنها عادت کردهایم. در حال حاضر خانوادهها، مراقبهای بهداشتی و مدارس هزینههای فقدان مقررات محافظتی بهداشتی را برای کودکان متحمل میشوند.
حذف کل گروه مواد شیمیایی امکانپذیر است. زیرا اکنون تولیدکنندگان به ما نشان دادند که این کار شدنی است. شرکت اپل، فتالاتها را تقریباً از همه محصولات حذف کرده است، در حالی که شرکتهای دیگری نیز استفاده از فتالات را در محصولات زیبایی، مراقبت شخصی، محصولات خانگی و کفپوش وینیل کاهش دادهاند.
و البته، مردم میتوانند نقش مهمی در تحقق این تغییرات داشته باشند. برای مثال میتوان به موفقیت مادرانی که خواستار حذف هورمون اختلال آفرین بیسفنولA، معروف به BPA، از شرکتهای تولیدکننده بطری و لیوانهای کودک بودند، اشاره کرد.
در واکنش به اعتراض عمومی، شش گروه از بزرگترین تولیدکنندگان بطری کودک از حذف BPA از محصولات خود را در مارس ۲۰۰۹، سه سال قبل از اینکه سازمان غذا و دارو ماده شیمیایی موجود در این محصولات را ممنوع کرد، اعلام نمودند.
این گروه اولین گروهی نیست که سازمان غذا و دارو را فرا میخواند تا یک کلاس کامل از مواد شیمیایی و تأثیر کلی آنها را مد نظر قرار دهد. دادخواست سال گذشته توسط صندوق دفاع از محیط زیست و سایر حامیان از FDA خواستند تا «اثرات تجمعی» بیش از ۱۰۰۰۰ ماده شیمیایی مجاز در مواد غذایی و بستهبندی آنها را در نظر بگیرد.
برخی از این موارد مانند فتالاتها و دسته دیگری از مواد شیمیایی به نام PFAS (مواد پرفلوئوروالکیل و پلی فلوئوروآلکیل)، اختلال آفرینان شناخته شدهی هورمونهای هستند که به رشد شناختی و سایر مشکلات بهداشتی در نوزادان و بزرگسالان مربوط میشوند.
ما باید به عقب برگردیم و از خود بپرسیم واقعاً به چه چیزی نیاز داریم؟ آیا ما واقعاً به هر سفره یا فرش جدیدی که ضدلک باشد نیاز داریم؟ آیا بهتر نیست وقتی برای شام به رستوران میرویم یک ظرف شیشهای با خود داشته باشیم تا به جای ظروف استیروفوم، غذای باقیمانده را درون آن بریزیم و به خانه بیاوریم؟
ما باید بگوییم، هدف چیست، کاری که میخواهیم انجام دهیم چیست؟ و بیایید از ابتدا راهی برای انجام صحیح آن پیدا کنیم.
منبع: ایرنا
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد