به گزارش
جام جم آنلاین به نقل از روزنامه جام جم؛ آمار اما وقتی نگرانکننده تر میشود که بدانیم از هر چهار مهاجر غیرقانونی که با قایق های کوچک و سبک به دل آب میزنند تا به انگلیس برسند یک نفرشان ایرانی است. ماجرای مرگبار مهاجرت غیرقانونی به کشورهای اروپایی داستان جدیدی نیست. فقط کافی است نام قاچاقبر را در شبکه های مجازی جستوجو کنید تا با کاربرانی آشنا شوید که ادعا میکنند آدمپران حرفهای هستند. آنها شما را تشویق میکنند که از طریق برنامه واتساپ یا ایمو با آنها تماس بگیرید. یک تماس کوتاه اما کافی است که آنها بذر رویای سفری بیخطر به اروپا را در ذهنتان بکارند. رویایی که در خوشبینانهترین حالت به دستگیری طعمههای این افراد یا زندگی مشقتبار آنها در کمپهای پناهندگی منجر میشود. البته بسیاری از این طعمههای سادهلوح نیز جان خود را به دلیل رسیدن به این رویا بر باد میدهند. برای اینکه از چند و چون فعالیت آدمپرانها بیشتر بدانیم در پوشش زنی که قصد دارد با دختر سه سالهاش بهصورت غیرقانونی از کشور خارج شود، با آنها ارتباط برقرار میکنیم. آنها ادعا میکنند که میتوانند خیلی راحت ما را به مقصد برسانند فقط کافی است به قول معروف سر کیسه را شل کنیم چراکه آنها برای رسیدن به کشورهای اروپایی ۷۵۰۰ تا ۱۰هزار یور از مسافرانشان طلب میکنند.
جالب اینکه برخی از این آدمپرانها نسبت به سالهای گذشته پول کمتری طلب میکنند چراکه میدانند مسافرانشان قرار نیست هرگز به مقصد برسند. اگر هم از پلیس فتا درباره فعالیت این فرصتطلبان در فضای مجازی بپرسید آنها میگویند این پلیس امنیت است که وظیفه برخورد با آدمپرانها را بهعهده دارد.
اولین قدم بهسوی مرگ
اغلب آدمپرانها مسافرانشان را با هیچ هواپیمایی مستقیم از ایران به کشورهای غربی نمیبرند. یکی از آنها توضیح میدهد که تا دو سال پیش این امکان برایش وجود داشت و مسافرینش را مستقیم از ایران به بریتانیا و آلمان میفرستاد اما حالا رابط او، موبایلش را خاموش کرده و در دسترس نیست به همین دلیل چنین گزینهای برای مسافران ندارد.
بنابراین پیشنهاد میکند که ما باید در گام نخست مرزهای شمال غربی کشور را پشتسر بگذاریم و وارد ترکیه شویم. البته احمد، مسعود، رضا، علی و رحمان، هر پنج آدمپران گزارش ما برای ما که خانم هستیم و بچه کوچک همراهمان است راههای ویژهای دارند. علی ما را با تاکسی به لب مرز میبرد تا آنجا به قول خودش با «چربکردن سبیل ماموران» هر دو طرف مرز وارد ترکیه شویم. احمد قول میدهد که هیچ پیادهرویای نداشته باشیم بنابراین با کانتینرهای بزرگ باری مسافرانش را که عمدتا خانواده هستند جابهجا میکند. مسعود پیشنهاد میدهد که خودمان را با اتوبوس یا تاکسی به لب مرز برسانیم تا قبل از خروج با او دیدار کنیم. رضا اما پیشنهاد میدهد با یکی از خانوادههایی که مانند ما قصد خروج غیرقانونی دارند، همراه شویم و خود را به مرز برسانیم.
رحمان هم که لفظ «خواهر» از زبانش نمیافتد با خودروی شخصی، مسافران خانمش را به لب مرز میبرد و از آنجا عبور میدهد.
هر پنج آدمپران گزارش ما توضیح میدهند در موارد عادی برای آقایان مجرد مسیر پیاده روی چند روزه، گزینه اصلی است.
سفر با ویزای جعلی
درست است از سه سال پیش تا بهحال ایرانیها سه برابر بیشتر به ترکیه سفر کردهاند اما کشور ترکیه مقصد نهایی خیلی از ایرانیان نیست و آنها پس از رسیدن به همسایه شمال غربی، عزم سفر به کشورهای اروپایی را کنند.
آدمپرانهای گزارش ما از کار و بار سکهشان در این روزها میگویند. از این که هر روز حدود ۴۰-۳۰نفر را از ایران به ترکیه میبرند و تعداد زیادی از آنها هم در ترکیه، عزم مسافرت به کشورهای اروپایی را میکنند. افزون بر این آنها ادعا میکنند هر کدامشان در هفته دو تا سه گروه ۱۲-۱۰نفره را به کشورهای انگلیس و آلمان میفرستند.
در ترکیه اما تنها دو روش برای رسیدن به کشورهای اروپایی بهخصوص انگلیس وجود دارد؛ انتخابها به دو مسیر هوایی و دریایی ختم میشوند. برای رسیدن به انگلیس از راه هوایی باید پاسپورت و ویزای مناسب داشت.
آدمپرانها ادعا میکنند میتوانند پاسپورت و ویزای جعلی برای مسافرانشان تهیه کنند، فقط کافی است یک عکس پرسنلی به آنها تحویل دهید تا ۱۵روز دیگر پاسپورت و ویزا با کدهای معتبر بینالمللی تحویل داده شود.
محمود، عکسهای ویزا و پاسپورتهای تولیدیش را برایمان میفرستد و توضیح میدهد پاسپورتها و ویزاها هنر دست کسانی است که در ادارات گمرک و اخذ ویزا کار کردهاند. او برای مسافرانش پاسپورت و ویزاهایی را با نامهای ترکی ولی با عکس مسافران درست میکند.
مسعود و علی هم به همین شکل کار میکنند. دو قطعه عکس دریافت میکنند و بعد از مدت زمان کوتاه، دو هفتهای پاسپورت و ویزا را تحویل میدهند.
مسافران غیرقانونی طبق ادعای آدمپرانها با پاسپورت و ویزای جعلی در ترکیه سوار هواپیما میشوند و خیلی زود به انگلیس میرسند. مدت زمان سفر غیرقانونی از ایران به ترکیه و بعد انگلستان یا آلمان حدود دو تا سه روز است.
جانباختن در آب سرد
این روزها نام کانال مانش یا انگلیس را زیاد شنیده میشود. این کانال، شمال فرانسه را به جنوب انگلیس میرساند، اقیانوس اطلس را به دریای شمال پیوند میدهد و طول ۵۶۰ کیلومتری و عرضی برابر با ۲۴۰ کیلومتر دارد و میانگین عمق آن هم ۶۳ متر است. کانال مانش یکی از آبراههای پر رفتوآمد جهان است اما عبور از این کانال با قایقها یا شناورهای کوچک بهخصوص در فصل زمستان بسیار خطرناک است.
در این میان برخی آدمپرانها از راه دریایی، مسافران خودشان را به صورت غیرقانونی به منطقه دوور در جنوب غربی انگلستان میرسانند. در ۱۶ماه گذشته بیش از ۱۲هزار و ۱۹۵مهاجر غیرقانونی از این کانال وارد انگلستان شدهاند. ۷۰درصد از مهاجران اما اهل کشورهای ایران، سوریه، عراق، سودان یا ویتنام بودهاند.
نگرانکنندهتر اینکه از هر چهار مهاجری که به صورت غیرقانونی به انگلیس مهاجرت میکنند یک نفرشان ایرانی است. افرادی که جانشان را کف دستشان میگیرند و سوار قایقهای کوچکی میشوند که آنها را به استقبال مرگ میبرد.
دمای هوای این کانال اغلب پایین است و بین ۱۰تا ۵درجه زیر صفر است. اینها اطلاعاتی است که با یک جستوجوی ساده در فضای مجازی به دست میآید؛ هرچند آدمپرانی که نامش علی است به ما اطمینان میدهد هیچ تهدیدی وجود ندارد. او توضیح میدهد خودش با ایرانیها راهی میشود و تلاش میکند ایرانی ها را سالم به مقصد برساند. رحمان، عکسها و فیلمهایی از کشتی غولپیکری نشان میدهد و تاکید میکند به هیچ عنوان مسافرانش را با قایق بادی از کانال مانش عبور نمیدهد.
رضا اما مدام از لفظ «ول» کردن استفاده میکند. او مسافرانش را در دریا ول و در هر جایی که بتواند رها میکند. حتی آب پاکی را میریزد روی دستمان و میگوید: «ممکن است پلیس هم شما را بگیرد. من مسؤولیتی در قبال این موضوع ندارم.» با وجود توضیحاتی که آدمپرانها میدهند اما سفر از ترکیه از منطقهای به نام ازمیر شروع میشود. افراد سوار قایقهای ماهیگیری یا بادی میشوند و حدود دو روز زمان میبرد تا به آبهای یونان برسند. از یونان اما از طریق دریا خود را به فرانسه میرسانند و از شمال این کشور و از بندر کاله برای رسیدن به انگلستان تلاش میکنند.
آدمپرانها اما تاکید میکنند برخی مواقع، بسته به شرایط جوی، ورود به انگلستان از منطقه دیگری انجام میشود. برخی قاچاقبرها اما ادعا میکنند مسافران خود را از طریق بندر دوور به مقصد میرسانند. به گفته آنها مسیر پرپیچ و خم دریایی دستکم حدود هشت روز زمان میبرد.
آدمپرانها درحالی ادعا میکنند از کانال مانش با استفاده از کشتی عبور میکنند که شواهد از این حکایت دارد که بهجای کشتی، این قایقهای بادی کوچک هستند که انتظار مسافران غیرقانونی را میکشند، قایقهایی که با موجهای کوچک هم واژگون میشوند.
ادعاهای بدون مرز
اغلب مسافران غیرقانونی تمایل دارند از طریق کانال مانش خود را به هر قیمتی به انگلستان برسانند اما تقاضا برای مهاجرت غیرقانونی به آلمان هم بالاست.هر روز تعداد زیادی ایرانی بهصورت غیرقانونی از ترکیه به یونان و سپس راهی آلمان میشوند و اتفاقا زمانی که از قاچاقبرها میپرسیم برای ما آلمان بهتر است یا انگلیس؟
جواب روشنی میدهند و تشویق میکنند به آلمان مهاجرت کنیم. رسیدن به آلمان از طریق دریا حدود پنجتاشش روز زمان میبرد. اغلب قاچاقبرها ازجمله رضا، ما را همان طور که در کانال مانش رها میکنند، در آلمان هم رها میکنند.
در این بین این ادعاهای بدون مرز آدمپرانهاست که سبب خام شدن برخی مسافران غیرقانونی میشود، این افراد چرب زبان ادعاهای عجیب و غریبی مطرح میکنند که زمینه را برای فریب افراد ساده لوح خیلی زود فراهم میکند.
مثلا علی ادعا میکند در آلمان آشنا دارد و میتواند ما را به آنها معرفی کند تا در مدت شش ماه اقامت این کشور را بگیریم. رحمان اما پا را فراتر میگذارد و حتی میگوید آلمان برای او مثل تهران است و در آنجا آشنایان زیادی دارد. آشنایانی حتی در اداره مهاجرت که میتوانند در کمترین زمان ممکن کارهای پناهندگی را انجام دهند، فقط کافی است که سرکیسه را شل کنید تا به هر آنچه میخواهید، برسید. جالب این که آدمپرانها برای حل هر مشکلی چارهای تضمین شده دارند که با پرداخت هزینه قابل حل است. در واقع آنها فقط به پول طعمههایشان فکر میکنند و رسیدن به مقصد برایشان اصلا مهم نیست.
با این حال برخی آدمپرانها گوشهای از خطرات سفر به کانال مانش را روایت میکنند. مثلا پیشنهاد یکی دیگر از قاچاقبرها به نام فتاح نه انگلیس و آلمان که سفر غیرقانونی به ایتالیاست. او توضیح میدهد هیچکدام از کشورهای انگلیس و آلمان برای پناهندگی مناسب نیست و این ایتالیاست که گزینه مناسب است. او ادعا میکند هر هفته حدود ۵۰ تا ۶۰ ایرانی را به ایتالیا میبرد. بعد اما زمانی که اصرار ما را میبیند به انگلیس در رسیدن توضیح میدهد مسیر خطرناک و بدون بازگشتی در انتظارمان است. هم عبور از کانال مانش و هم پلیس انگلستان سدهای بزرگی برای ورود به این کشورند و اگر هم زنده از این کانال عبور کنیم، به ترکیه برگشت داده میشویم که مقصد قبل از سفر غیرقانونیمان بوده است.
نصف پول، اول میپرد
حرف از هزینه های ورود غیرقانونی که میشود، سوال اول همه یک چیز است: «ایرانی هستی یا افغان؟» بعد توضیح میدهند که هم روش و هم هزینههای انتقال شهروندان ایران و افغان با هم متفاوت است. واحد پول پرداختی اما نه به تومان که به یورو محاسبه میشود، آدمپرانها فقط با یورو کار میکنند. هرچند رضا از مشتریهای ایرانی خود۳۱۰میلیون تومان برای سفر دریایی به انگلستان دریافت میکند اما آدمپرانها برای اتباع افغانستانی هزینه کمتری میگیرند.
آنها بین ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰یورو طلب میکنند. انتقال ایرانیها اما گرانتر است. هزینه های انتقال با دو روش هوایی و دریایی هم فرق میکند. برای سفر با هواپیما باید ۱۰هزار یورو پرداخت کرد. همه قاچاقبرها اما با هواپیما کار نمیکنند. آدمپرانهایی که طعمههایشان را از مسیر کانال مانش قاچاق میکنند از ایرانیان ۶۰۰۰ تا ۷۵۰۰ یورو طلب میکنند.
هزینه این سفر غیرقانونی از طریق دریا برای کودکان ۳۵۰۰ یورو و از راه هوایی ۵۰۰۰یورو است. هزینه های ورود غیرقانونی به کشورهای آلمان و ایتالیا هم تقریبا مانند سفر غیرقانونی به انگلستان است. آدمپرانها برای این سفرها نیز ۵۰۰۰ تا ۷۰۰۰ یورو میگیرند.
همه قاچاقبرها حداقل ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ یورو را قبل از سفر دریافت میکنند. آنها توضیح میدهند برای انجام کارهای اداری و پاسپورت لازم است قبل از سفر پول دست شان باشد. این درست مرحلهای است که بسیاری از آدمپرانها با گرفتن پول طعمههای ساده لوح خود از دسترس خارج میشوند.
در این بین اما برخی آدمپرانها نیز عجیب بازار گرمی میکنند و میگویند همه پول را زمانی میگیرند که به مقصد برسیم. مثلا علی تاکید میکند تا زمانی که به مقصد نرسیم ۱۰هزار یورویش را نمیگیرد؛ ۱۰هزار یورویی که البته باید بهصورت نقدی به او پرداخت شود. همه دار و ندار ما که در طول سفر همراهمان است و مشخص نیست که چه تضمینی برای ماندن پول در جیبمان وجود دارد.
سفر با پوشک
مریم هنوز هم سرمای زمستانی یونان در تنش است با این که دو سال از آن زمان میگذرد و حالا در یکی از کمپ های پناهندگی آلمان زندگی میکند. سه سال پیش او تکوتنها برای رسیدن به آلمان با یک آدمپران تماس گرفت و از او درخواست کمک کرد. قاچاقبر هم قبل از سفر نیمی از پول را حدود هزار یورو از او گرفت. قرار بود که ۳۰۰۰ یوروی دیگر زمانی که پای این دختر ۳۵ساله به آلمان رسید پرداخت شود. رسیدن به آلمان اما یکسال زمان برد. سفر دور و دراز او از ایران با یک کانتینر شروع شد. او در کنار ۵۰ مسافر دیگر ۴۸ ساعت بدون آبوغذا را پشتسر گذاشت.
او تعریف میکند برای حدود دو روز از پوشک استفاده میکردند تا اینکه از مرز عبور و به ترکیه رسیدند. داستان او اما از ترکیه شروع شد، زمانی که قاچاقبرها مریم و ۳۰ فرد دیگر را در یک قایق بادی مخصوص ماهیگیری سوار کردند.
دو روز زمان برد تا او و قایق های دیگری که در مجموع ۱۵۰ مسافر را جابه جا میکرد به آبهای یونان رسیدند. در یونان اما پلیس اجازه ورود به این دختر ۳۵ ساله را نداد و همین باعث شد تا سفر طولانیاش با دردسر بیشتری همراه شود. به این شکل مریم در یکی از جزیرههای کوچک اطراف یونان آواره شد و قاچاقبری که باید او را به مقصد میرساند رهایش کرد و رفت.
در مدت زمان یکسال او و دیگر مسافران از راههای یونان، بوسنی و صربستان تلاش کردند تا غیرقانونی وارد آلمان شوند. مریم هنوز به یاد دارد زمانی را که پسر چهارساله یک خانواده در راه پرپیچوخم جان خود را از دست داد و در جنگل به خاک سپرده شد. حالا اما مریم دو سال است به آلمان رسیده اما هنوز در کمپ زندگی میکند و منتظر است تا کارهای اقامتش درست شود؛ اقامتی که البته به نظرش پنج یا شش سال دیگر شاید درست شود.
زندان و پاسپورت جعلی
داستان علی هم به اندازه داستان مریم عجیب است. او با یک آدمپران بهنام خسرو آشنا شد که ادعا کرده بود میتواند از طریق هوایی او را روانه انگلستان کند. قرار بر این شد هزینه سفر پیش یک صرافی معتمد بماند و زمانی که علی بدون مشکل به انگلستان رسید اجازه برداشت پول صادر شود.
به این شکل خسرو برای علی یک پاسپورت تهیه کرد که به قول خودش اصل بود اما وقتی علی به فرودگاه انگلستان رسید به دلیل استفاده از پاسپورت جعلی دستگیر شد و برای حدود دو ماه به زندان افتاد.
علی میگوید پس از اینکه به زندان افتادم متوجه شدم خسرو همه پول را از صرافی گرفته چراکه صرافی از دوستانش بوده است. علی میگوید به دلیل استفاده از پاسپورت جعلی امکان اینکه او بتواند اجازه اقامت در انگلستان را بگیرد خیلی کم است.