کشف ۲ سیارک سرخ شگفت‌انگیز

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، دانشمندان دو جِرم فضایی عظیم سرخ رنگ در کمربند سیارکی کشف کرده‌اند که به باور آنان، اصولا چنین اجرامی نباید در آن ناحیه وجود داشته باشند. هر دو این اجرام روی سطح خود «ماده آلی پیچیده» دارند. سازمان پژوهش‌های هوافضای ژاپن «جاکسا» (Jaxa) این دو سیارک را که «پومپیا ۲۰۳» و «جاستیشا ۲۶۹» نام‌گذاری شده‌اند، کشف کرده است.

پومپیا تقریبا ۱۱۰ کیلومتر پهنا دارد و عرض سیارک کوچک‌تر، یعنی جاستیشا، فقط ۵۵ کیلومتر است. این دو جرم فضایی که در مجموعه‌های سیارکی بین مریخ و مشتری پیدا شده‌اند، به‌وضوح با همسایگان خود تفاوت دارند. هم پومپیا و هم جاستیشا به دلیل حضور فزاینده ماده آلی پیچیده (از جمله کربن و متان) در سطوح خود، در مقایسه با سایر سیارک‌های اطراف، نور قرمز بیشتری را بازتاب می‌دهند.

سیارک‌هایی از این دست معمولا در کمربند سیارکی یافته نمی‌شوند. کمربند سیارکی از خرده‌های عمدتا آبی رنگ تشکیل شده است. چنین سیارک‌هایی میان اجرام فرانپتونی و سانتور‌ها (اجرام کوچکی که میان مشتری و نپتون در گردش هستند) پیدا می‌شوند؛ یعنی همان جا‌هایی که دانشمندان فکر می‌کنند منشاء این اجرام است.

«جاکسا» بر این باور است که جابه‌جایی این سیارک‌ها از آشوب‌ها و بی‌نظمی‌های اولیه در زمان شکل‌گیری سامانه خورشیدی ناشی شده است که در جریان آن، حرکت سیارات عظیمی مانند مشتری، با ایجاد میدان‌های گرانشی همه چیز را بی‌نظم‌تر و آشوبناک‌تر کرد و این دو شیء را به کمربند سیارکی فرستاد.
این اتفاق باید طی مراحل اولیه شکل‌گیری محیط کیهانی ما رخ داده باشد، زیرا هر دوی این اجرام (پومپیا و جاستیشا) مدار‌های دایره‌ای پایداری دارند.

میشاییل مارست که روی این مقاله درباره این سیارک‌ها که اخیرا منتشر شده کار کرده است، در گفتگو با نیویورک تایمز می‌گوید: «برای داشتن چنین مواد آلی، باید در ابتدا مقادیر زیادی یخ بر روی سطح بوده باشد. از این رو، این سیارک‌ها می‌بایست در محیطی خیلی سرد شکل گرفته باشند. سپس، تابش خورشید بر یخ این ترکیبات آلی را ایجاد کرده است.»

وجود این سیارک‌ها می‌تواند در تایید مدل «نیس» نقش مهمی داشته باشد. مدل «نیس» این بحث را مطرح می‌کند که زحل، اورانوس و نپتون طی یک بازه زمانی صد‌ها میلیون ساله، به سمت بیرون سامانه خورشیدی حرکت کرده‌اند، در حالی که سیاره مشتری کمی به داخل جابه‌جا شده است.

برآورد می‌شود که کمربند سیارکی بین ۱.۱ تا ۱.۹ میلیون سیارک با قطر بیشتر از یک کیلومتر داشته باشد و شامل میلیون‌ها سیارک کوچکتر از آن هم باشد. در عین حال، در مجموع گمان می‌رود که سیارک‌های با قطر بیشتر از صد کیلومتر، از رخداد‌های فیزیکی ویرانگر در منظومه خورشیدی اولیه دور مانده‌اند و از این رو می‌توانند کلید مهمی برای درک بهتر آن دوران به شمار آیند.

همه دانشمندان زیر بار این ایده نمی‌روند. هال لویسون، دانشمند علوم سیاره‌ای در موسسه تحقیقات جنوب غربی (SwRi) در کلرادو که مدیر برنامه فضایی «لوسی» ناسا برای بررسی سیارک‌های مشتری بوده است، به نیویورک تایمز می‌گوید که این سیارک‌ها با نزدیک شدن به خورشید باید کمتر از این سرخ رنگ می‌شدند. از این رو، کاملا مشخص نیست که چرا این سیارک‌ها تا این حد سرخ رنگ شده‌اند. اما رمزگشایی از این راز ممکن است به فهم این پرسش مرتبط باشد که این‌ها چگونه به بخشی از کمربند سیارکی تبدیل شدند.

برای حل این معما، احتمالا لازم است که کاوشگری به سوی آن‌ها ارسال شود تا بررسی‌های دقیق‌تری انجام شود. به باور سازمان پژوهش‌های هوافضای ژاپن، این امر «ارزش آن را دارد که در آینده به‌عنوان یک مقصد گزینه برای پژوهش‌های فضایی» در نظر گرفته شود.