نترسید اما در خانه بمانید

رسانه‌ها (دیداری، شنیداری و مکتوب) بیشتر اخبارشان مربوط به کروناست. هر شبکه‌ای، هر موجی از رادیو درباره کرونا می‌گوید و کاربران شبکه‌های اجتماعی هم که به اصطلاح ترکانده‌اند، بس که اخبار مربوط به کرونا را به اشتراک می‌گذارند.

برخی یکی از کارهای هر روزشان این است که آمار مرگ و میر را منتشر و به اشتراک می‌گذارند. انگار آنها تنها کسانی هستند که از اخبار محرمانه باخبر می‌شوند و بقیه نه.

به قول معروف « وا بده هموطن...» به خدا ما هم به اندازه تو از از آمار ترسناک باخبریم. تو دیگر لازم نیست بنزین روی آتش بریزی.

حالا که حرف از شبکه‌های اجتماعی شد این را هم اضافه کنم که ذات شبکه‌های مجازی و اجتماعی بر اساس ایجاد اضطراب در فرد تعریف شده است.

قبل از کرونا می‌گفتند همین که فردی پستی به اشتراک می‌گذارد و منتظر لایک می‌نشیند، یعنی روی موج استرس سوار شده است. حالا تصور کنید لایک با اخبار منفی بگیری، یعنی استرس ضربدر استرس.

در این وانفسایی که در شبکه‌های اجتماعی به راه افتاده و خیلی‌ها از آب بسیار گل‌آلود کرونا، ماهی‌های بزرگ می‌گیرند و به دنبال‌کننده‌ها و لایک‌هایشان می‌افزایند.

برخی هم هستند که وظیفه خود را در این شبکه‌های اجتماعی، کم‌کردن اضطراب مردم و دادن اطلاعات مفید و خوب می‌دانند که هم به در امان ماندن از کرونا کمک می‌کنند، هم می‌گویند مراقب باشیم اما نترسیم و با توصیه‌های علمی و بیان واقعیت‌ها تلاش می‌کنند به مردم در کنترل اضطرابشان کمک کنند.

شستن دست فراموش نشود

یکی از این آدم‌ها دکتر حسام خضری است که اینستاگرامش دنبال‌کننده‌های زیادی دارد. او که تکنولوژیست (دستیار جراح) بیمارستان مسیح دانشوری است، از همان اوایل که کرونا به ایران رسید با استفاده از این شبکه اجتماعی، اطلاعات مفید و کاربردی در اختیار مخاطبانش قرار می‌داد و این روش را همچنان پی می‌گیرد.

یکی از محاسن دکتر خضری این است اطلاعاتی که به اشتراک می‌گذارد مبنای علمی دارد و بیخود و بی‌جهت و برای گرفتن دنبال‌کننده بیشتر اطلاعات ضد و نقیض به ما نمی‌دهد.

مثلا چند ماهی است اخبار ضد و نقیضی مبنی بر این که کرونا از سطوح منتقل می‌شود یا نه منتشر می‌شود.

دکتر خضری در یک ویدئو به این موضوع با پشتوانه علمی می‌پردازد و اما و اگرها را پاسخ می‌دهد. دکتر خضری درس رسانه هم خوانده، به همین دلیل دقیقا می‌داند رسانه‌ها چگونه می‌توانند به مردم آرامش بدهند یا استرس آنها را بالا ببرند.

دیروز که با وی هم‌صحبت شدم از او پرسیدم در پیک چهارم کرونا که ترسناک‌تر از بقیه پیک‌هاست، مردم برای در امان بودن از کرونا چه کنند که گفت: اگر کار ضروری نداریم بهتر است در خانه بمانیم. اگر شاغلیم و باید به محل کار برویم یا کار ضروری داریم که باید بیرون برویم حتما ماسک بزنیم، آن‌هم به شکل درست نه الکی و برای این که گفته باشید ماسک زدیم. ماسک باید دهان و بینی را کاملا بپوشاند. شستن دست را هم فراموش نکنیم. اگر آب و صابون نیست، مرتب دست‌ها را ضدعفونی کنیم البته نه به شکل وسواس‌گونه اما تمیزی دست‌ها به اندازه زدن ماسک مهم است.

در مقابل کرونا بی‌دفاع نیستیم

دکتر خضری، سرصفحه اینستاگرامش نوشته برای آرامشت می‌جنگم. از او می‌پرسم این شعار را براساس چه نظریه‌ای انتخاب کردید که می‌گوید: ما در کشور خودمان منشور حقوق بیمار داریم اما منشور و قوانینی برای برخورد با همراه بیمار نداریم که اتفاقا استرس‌اش شاید از خود بیمار بیشتر باشد. برای همین از وقتی وارد بیمارستان شدم با خودم عهد کردم با بیمار و همراه بیمار گرم و صمیمی صحبت کنم و حتی با آنها شوخی کنم که روحیه‌شان بالا برود و اضطرابشان کمتر شود. این را بگویم که بیشتر پزشکان حتی اگر خیلی هم مهربان باشند، توانایی ندارند که با بیمار یا همراه او ارتباط گرم و صمیمی برقرار کنند تا آنها در مدیریت اضطرابشان بهتر عمل کنند. کرونا که آمد و اطلاع‌رسانی این بیماری فراگیر به پزشکان سپرده شد، مردم با یک مشکل دیگر روبه‌رو شدند و آن استفاده پزشکان از کلمات و جملات معمولا ترسناک و استرس‌زاست؛ جملات و ادبیاتی که راستش را بخواهید ترس و ناامیدی را به مردم منتقل می‌کند.همه جملاتی که گفته می‌شود معمولا ته دل مردم را خالی می‌کند و آنها احساس می‌کنند کاملا در برابر کرونا بی‌دفاع هستند.کرونا غیرقابل پیش‌بینی است. در هر بدنی واکنش مخصوص به خودش را دارد اما آنقدر ترسناک نیست که ما کاملا خودمان را در مقابلش ببازیم. اگر بترسیم کرونا پیروز شده و ما نمی‌توانیم بر آن غلبه کنیم. من در صفحه اینستاگرامم این را به مردم می‌گویم که دمتان گرم که پروتکل‌ها را رعایت می‌کنید و در خانه می‌مانید و مراقب هستید به دام کرونا نیفتید. اما ترسیدن هم اندازه دارد و من اینجا هستم تا به تو امید بدهم که می‌توانیم از پس کرونا برآییم.

مراقبت دولت از پروتکل‌ها حیاتی است

به خضری می‌گویم ترسناک جلوه دادن بیش از اندازه کرونا چه تاثیری بر روحیه و رفتار مردم دارد، می‌گوید: با آغاز کرونا یک رفتار جهانی شکل گرفت که مردم را بترسانید تا رعایت کنند. اما برخی از کشورها به مرور متوجه شدند این تئوری درباره کرونا که معلوم نیست تا کی با جهانیان خواهد بود، جواب نمی‌دهد و رفتارشان را اصلاح کردند و به جای دادن اطلاعات ترسناک به مردم بر رفتار آنها در مقابل کرونا تمرکز و آنها را وادار کردند پروتکل‌ها را رعایت کنند. وقتی گفتند شهر، مراکز خرید، تفریحی و... باید تعطیل شود، آن را به صورت جدی پیگیر شدند یا وقتی اعلام کردند دورهمی ممنوع این احساس مسؤولیت را در مردم به وجود آوردند که اگر یکی متوجه شد همسایه‌اش بیشتر از سه نفر در خانه‌اش مهمان دارد با پلیس تماس بگیردو پلیس هم آنها را جریمه کند. اما در کشور ما محدودیت اعلام می‌شود، ولی دولت و مسؤولان آن را جدی نمی‌گیرند و به مرور مردم هم دیگر رعایت نمی‌کنند.کشورهایی که توانسته‌اند کرونا را محدود کنند همان کشورهایی هستند که دولت بر رعایت قوانین و پروتکل‌ها نظارت سفت و سخت دارد. نمی‌توان فقط از مردم خواست همه امور را به دست بگیرند و یک تنه با کرونا مبارزه کنند.

کادر درمان خسته است

خضری درباره حال روحی و جسمی کادر درمان می‌گوید: واقعا خسته شده‌اند. نه مرخصی می‌توانند بروند و نه شیفت‌شان را جابه‌جا کنند.

مردم هم دیگر کادر درمان را فراموش کرده‌اند. آن اوایل با روش‌های مختلف به آنها روحیه می‌دادند.

یادم هست آنقدر آبمیوه می‌آوردند که گاهی می‌ماندیم آنها را چه کنیم. بیلبورد و طرح‌های زیادی بود که از کادر درمان حمایت می‌کرد اما چند ماهی است دیگر از هیچ‌کدام از اینها خبری نیست.

چیزی که آزاردهنده‌تر است رفتار برخی پزشکان است؛ مثلا در بیمارستان‌های خصوصی هنوز جراحی زیبایی انجام می‌شود، در حالی‌که دستور داده شده فقط جراحی‌های حیاتی انجام شود و بیشتر تخت‌ها به درمان مبتلایان به کرونا اختصاص یابد اما برخی پزشکان نمی‌توانند از پول چشم بپوشند و دستورات ستاد کرونا را نادیده می‌گیرند و این فاجعه است.

اگر مبتلایان کرونا در بیمارستان بستری شوند آمار مرگ و میر به شدت پایین می‌آید اما برخی پزشکان همکاری نمی‌کنند.

کادر درمانی که در صف اول مبارزه با کروناست، خسته شده اما پای کار مانده و خواهد ماند. فقط امیدوارم این روحیه به همه پزشکان سرایت کند یا قوانین آنقدر قوی شود که جلوی آنها را بگیرد.

طاهره آشیانی - روزنامه نگار / روزنامه جام جم