خلاقیت‌های الکترونیک در دنیای پزشکی

این‌ها را علی رمضانی، رئیس هیأت‌مدیره شرکت «خلاق پرداز ایرانیان فردا» به جام‌جم می‌گوید. وی ادامه می‌دهد: «در این بین بعضی از اعضای تیم ما هم ناگزیر به مهاجرت شده‌اند، ولی تفاوت عمده در این‌جاست که ما هسته اصلی شرکت را در ایران حفظ کرده‌ایم و با استفاده از شیوه‌های ارتباط از راه دور، توانسته‌ایم با کمک همه اعضا در داخل و خارج از کشور، کار را پیش ببریم. ما عقیده داریم ظرفیت‌های بالقوه استارت‌آپی در کشور بسیار زیاد هستند و به‌دلیل دست‌وپاگیر نبودن و همچنین به‌روز بودن قوانینی که مسؤولان در این حوزه اعمال می‌کنند، زمینه صادرات بسیار مساعدتر از قبل است. این دلایل باعث شده‌اند با اینکه تقریبا کل تیم تحقیق و توسعه ما خارج از کشور هستند، همچنان انگیزه و شوق‌مان را حفظ کرده‌ایم.»

این شرکت خلاق که گواهی دانش‌بنیان بودن را هم به‌زودی اخذ خواهد کرد، از سال ۹۶ فعالیت خود را آغاز کرده اما تقریبا یکسال و نیم از ثبت رسمی آن می‌گذرد. شرکت خلاق پرداز را می‌توان از نظر سن اعضای هیأت‌مدیره، یکی از جوان‌ترین شرکت‌های فعال در حوزه نوآوری و فناوری در کشور دانست. مهندسی برق و کامپیوتر، عمده فعالیت‌های این شرکت را تشکیل می‌دهند، اما تخصص آنها در زمینه بیوالکتریک یا همان مهندسی پزشکی است و محصولات جالبی در این حوزه تولید کرده‌اند.

رئیس هیأت‌مدیره شرکت «خلاق پرداز ایرانیان فردا» درباره نحوه شکل‌گیری این شرکت و زمینه‌های فعالیت آن به جام‌جم می‌گوید: «با توجه به فاصله عمیقی که در کشور ما بین دانشگاه و صنعت وجود دارد، ما در ابتدا با هدف فاصله گرفتن از محیط آکادمیک و نزدیک شدن به حوزه صنعت وارد عرصه شدیم و می‌خواستیم دانشگاه و صنعت را با هم ترکیب کنیم. شرکت در جشنواره‌های معتبر و کسب مقام در آنها از اهداف اولیه ما بود و در این مسیر توانستیم در مسابقات و رویدادهای مهمی مانند جشنواره شیخ‌بهایی که معتبرترین و بزرگترین جشنواره کارآفرینی در کشور است، جشنواره کارآفرینی و توسعه کسب‌وکار دانشگاه شریف، جشنواره نوآوری و کسب‌وکار خواجه‌نصیر و تعداد دیگری از رویدادهای مهم در این حوزه شرکت کرده و رتبه‌های برتر را به‌دست بیاوریم.»

علی رمضانی می‌افزاید: «در خلال همین مسابقات و جشنواره‌ها، بخشی بود که با طراحی نواقص و ایرادهایی در حوزه صنعت، شرکت‌کنندگان را به چالش می‌کشیدند. سرانجام تلاش برای چیره شدن بر این چالش‌ها بود که مسیر ما را به‌سمت حوزه سلامت و بیوالکتریک سوق داد و باعث شد احساس کنیم در این زمینه می‌توانیم دستاوردهای بیشتری را کسب کنیم.»

قدرت‌نمایی در حوزه بیوالکتریک

رئیس هیأت‌مدیره شرکت «خلاق پرداز» در خصوص اصلی‌ترین فعالیت‌های این شرکت در حوزه بیوالکتریک می‌گوید: «طراحی و تولید «حسگر قندخون پیوسته» و همچنین «پردازش تصویر بافت‌های مشکوک بدن» برای تشخیص سرطان، دو فعالیت عمده ما در زمینه بیوالکتریک یا مهندسی پزشکی هستند.»

سنسوکز ؛ حسگر قندخون پیوسته

جمعیت بیماران مبتلا به دیابت در کشور حدود چهار تا شش میلیون نفر تخمین زده شده که متاسفانه سالانه یک درصد به جمعیت آنها افزوده می‌شود.

گروهی از بیماران مبتلا به دیابت بر اساس نوع دیابتی که به آن مبتلا هستند، نیاز به بررسی مداوم سطح قندخون‌شان دارند؛ اما شیوه فعلی تست قندخون، روشی تهاجمی است که با زخم‌کردن پوست بیمار می‌تواند خطر ایجاد عفونت در بدن او را بالا ببرد.

دستگاه «حسگر قند خون پیوسته» به‌دلیل نمونه‌برداری از گلوکز خون از طریق مایع میان‌بافتی پوست، هیچ‌گونه زخمی از خود بر جا نمی‌گذارد.

این نمونه‌برداری با استفاده از نانوذرات تثبیت‌شده بر روی آنزیم گلوکز اکسیداز انجام می‌شود که روشی غیرتهاجمی است و به‌دلیل پایداری بالای آن، نیاز به تعویض مداوم را از بین می‌برد. همچنین حسگر دستگاه تست قندخون پیوسته را هر شش ماه باید تعویض کرد.

رمضانی می‌گوید: «متأسفانه تحمیل تحریم‌های ناجوانمردانه به کشورمان باعث شده است در زمینه ساخت دستگاه‌های تست قندخون با کمبود تجهیزات و فناوری مواجه شویم. در اثر همین تحریم‌ها، برخی قطعات به‌کار رفته در بورد الکترونیکی دستگاه‌های تست قندخون را به‌دلیل کاربردهایی که در زمینه نظامی دارند، نمی‌توانیم به کشور وارد کنیم. به‌همین دلیل مجبور شدیم تغییراتی را در طراحی بورد الکترونیکی دستگاه انجام دهیم و قطعاتی که در دسترس هستند را جایگزین قطعات دیگر کنیم. خوشبختانه در حال حاضر نمونه اولیه دستگاه «سنسور قندخون پیوسته» را تولید کرده‌ایم و در مرحله انجام آزمایش‌ها و بررسی‌های مختلف روی آن هستیم.»

این دستگاه قابلیت نصب روی پوست فرد مبتلا به دیابت را دارد و نمونه‌برداری را به‌صورت پیوسته و آنلاین، هر ۴۵ ثانیه یکبار انجام می‌دهد.

از مزایای شیوه بررسی قندخون به‌صورت پیوسته، می‌توان به این موارد اشاره کرد: ایجاد لرزش (ویبره) روی پوست بیمار برای هشدار به او در صورت بالا رفتن سطح قند خون، ارسال اطلاعات جمع‌آوری شده به گوشی تلفن همراه بیمار و پزشک با استفاده از فناوری RFID، حفظ اطلاعات روی حافظه دستگاه تا یک‌ماه و قیمت بسیار کمتر آن نسبت به دستگاه‌های تست قند خون آنلاین خارجی و همچنین دستگاه‌های قدیمی تست قند خون به‌شیوه آفلاین که در بازار موجود هستند.

کنسریا ؛ پردازش تصویر بافت‌های مشکوک برای تشخیص سرطان

رئیس هیأت‌مدیره شرکت می‌گوید در خصوص تصویربرداری از بافت بدن و بررسی آن به‌وسیله یک پزشک متخصص، مشکلاتی وجود دارد که باعث شد کارشناسان شرکت خلاق‌پرداز به فکر ورود به این حوزه بیفتند.

رمضانی تصریح می‌کند: «نیاز به داشتن تجهیزات خاص برای تصویربرداری و همچنین حضور پزشک متخصص برای رویت تصاویر و تشخیص سرطان، دو مشکل عمده هستند. همچنین احتمال بروز خطای انسانی در فرآیند تشخیص سرطان هم مشکل بزرگ دیگری است. بنابراین تصمیم گرفتیم اپلیکیشنی طراحی کنیم که در تشخیص سرطان، مانند یک دستیار ویژه برای پزشک باشد. در این نرم‌افزار با اتصال تلفن همراه هوشمندتان به یک میکروسکوپ معمولی، امکان تصویربرداری از بافت‌های بدن به‌وجود می‌آید. بعد از تصویر‌برداری از کل سطح بافت مشکوک، هوش‌مصنوعی به‌کار رفته در نرم‌افزار، تصاویر اسکن شده را بررسی کرده و با دقتی در حدود ۹۷ تا ۹۸ درصد، میزان احتمال ابتلا به سرطان را اعلام می‌کند. تنها نکته مهم این است که میکروسکوپ استفاده شده در این روش حتما باید قابلیت بزرگنمایی تصویر تا ۴۰ برابر اندازه واقعی را داشته باشد. گفتنی است این پروژه زیر نظر «انستیتو سرطان مجتمع بیمارستان امام خمینی تهران» انجام می‌شود و در اجرای آن از کمک‌های ویژه جناب آقای دکتر فرید آزموده اردلان، عضو هیات‌علمی گروه پاتولوژی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران و متخصص انستیتو سرطان مجتمع بیمارستان امام‌خمینی تهران، بهره‌مند هستیم. پروژه هنوز در مرحله تحقیقاتی است و امیدواریم در بهار ۱۴۰۰ بتوانیم نمونه اولیه‌ای از دستگاه و اپلیکیشن را تولید کنیم.

پروژه‌های تکمیل شده در یک نگاه

علی رمضانی درباره مشکلاتی که سر راه‌شان قرار دارد می‌گوید: «مشکل اساسی ما جذب سرمایه از طریق بخش خصوصی یا دریافت حمایت‌های دولتی در قالب یارانه است؛ اما از آنجا که ما توقف‌ناپذیریم، در حال حاضر با انجام پروژه‌های هوشمندسازی در حوزه الکترونیک، سعی در جبران کسری بودجه شرکت برای تکمیل پروژه‌های بیوالکتریکی‌مان داریم. در همین راستا اخیرا پروژه طراحی و ساخت «تیرهای برق هوشمند» را با کمک شرکت توزیع برق استان البرز، به‌صورت پایلوت انجام داده‌ایم و منتظر دریافت بازخوردهای آن هستیم.» وی در ادامه می‌گوید: «در گذشته نیز دو پروژه بزرگ را تکمیل کرده و تحویل داده‌ایم؛ یکی از آنها طراحی و اجرای «سیستم تجمیع و هدایت نور خورشید در ساختمان‌ها» بوده است که درواقع در قالب پایان‌نامه خودم و با همکاری شرکت توزیع برق تبریز انجام شد. این طرح موفق به کسب عناوین و جوایز متعددی، از جمله انتخاب به‌عنوان پایان‌نامه برتر از طرف انجمن «مهندسان برق و الکترونیک» (IEEE) شده است.»

رئیس هیأت‌مدیره شرکت خلاق پرداز ایرانیان فردا درباره دیگر پروژه این مجموعه می‌گوید: «پروژه بزرگ دیگری که انجام داده‌ایم، تشخیص و عیب‌یابی موتورها و ژنراتورهای برقی است. با توجه به استفاده بسیار گسترده‌ای که موتورهای القایی در صنعت دارند، مشکل عمده آنها خرابی بخش روتور یا چرخانه است. به‌همین دلیل سیستم عیب‌یابی را طراحی و اجرا کردیم که قابلیت بررسی سه عامل مهم در خرابی روتورها را دارد. این دستگاه به‌سرعت می‌تواند جریان، ولتاژ و دور موتور را بررسی کرده و علت خرابی را تشخیص دهد.»

فراز سهیلی آزاد - نشان ایرانی 2 / روزنامه جام جم