فصل دوم سریال جلال در ۲۶قسمت ۴۵دقیقهای به سفارش مشترک معاونت امور استانهای صدا و سیما و صدا و سیمای مرکز آذربایجان شرقی به تهیهکنندگی علیرضا جلالی و کارگردانی حسن نجفی مراحل پایانی تصویربرداری خود را در شهر تبریز سپری میکند. داستان سریال با قیام تاریخی مردم سلحشور تبریز در ۲۹ بهمن۱۳۵۶ شروع شده و تا آزادی سوسنگرد را به نمایش میکشد. این سریال قرار است از ۲۸بهمن از شبکه اول پخش شود. به همین بهانه جامجم گفتوگویی با عوامل این سریال و مدیرکل صدا و سیمای آذربایجان شرقی داشته تا فصل دوم جلال را از زبان آنها روایت کند.
سریالی پرلوکیشنعلیرضا جلالی، تهیهکننده سریال فصل دوم جلال به جامجم میگوید: زمانی که تهیهکنندگی این پروژه به من محول شد به علت کمبود زمان، در دل تولید مرحله پیشتولید را آغاز کردیم. فصل دوم سریال جلال در ۲۳۰ لوکیشن فیلمبرداری شده که انتخاب و ساخت آنها باید انجام میگرفت. این سریال سه مقطع تاریخی را روایت میکند: قبل از انقلاب، انقلاب و جنگ تحمیلی. وجود این سه مرحله در سریال سختیهای خاص خود را دارد. کسانی که باکار فیلمسازی آشنا هستند، میدانند ساخت لوکیشن سه مقطع متفاوت تاریخی کار بسیار سخت، زمانبر و پرهزینهای است اما استان آذربایجان شرقی موفق شد با بودجهای که در اختیار داشت این کار را به نحو احسن انجام دهد و من لازم میدانم از تکتک مسؤولان صداوسیمای استان قدردانی کنم. آنها تمام تلاش خود را به کار بستند و هر آنچه لازم بود در اختیار ما قراردادند. من به مردم آذربایجان شرقی تبریک میگویم که چنین مسؤولانی به آنها خدمت میکنند. تصویربرداری مدتی است به پایان رسیده و کارهای تدوین و صداگذاری در حال انجام است. باهمت و تلاش بیوقفه همکاران من در سریال جلال و به کمک خداوند این سریال برای پخش در ۲۹بهمن آماده خواهد شد.
داستان خانوادگی با پسزمینه انقلاب و جنگحسن نجفی، نویسنده و کارگردان سریال، درباره ویژگیهای این فصل به جامجم میگوید: فصل دوم سریال جلال فیلمنامه سخت و پرکاری دارد. من وقتی این کار را مینوشتم اصلا خودم را سانسور نکردم و با فراغبال و در کمترین زمان ممکن آن را نوشتم. جلال۲ یک سریال آپارتمانی نبود که بتوان آن را در دو آپارتمان فیلمبرداری کرد.
این سریال ۲۵۰ لوکیشن داشت که در سریالسازی در تلویزیون ایران بیسابقه است؛ مگر در سریالهای فاخر که بودجه کلانی دارند و در انتخاب لوکیشن محدودیتی ندارند. ما این سریال را با ۲۵درصد بودجهای که در تهران برای سریالهای اینچنینی میگیرند، ساختیم. فصل دوم جلال ۳۰۰بازیگر دارد که ۳۰بازیگر آن درجه یک هستند. ما لوکیشن سوسنگرد را در ۲۰۰متر فضا طراحی کرده و ساختیم. جلال یک داستان خانوادگی است که در پس زمینه آن تاریخ این منطقه هم روایت میشود. ما در حق مفاخر دینی، انقلابی و شخصیتهای برجستهمان ظلم مضاعف کردهایم. صحبت من با دستگاههای استان این است که این سازمانها با بودجههای میلیاردی خود چرا تا امروز برای این بزرگان کاری نکردهاند؟ چرا هیچکس نمیگوید که نقش شهیدمدنی در جنگتحمیلی و آزادی سوسنگرد چه بودهاست؟ چرا نباید همه علیتجلایی و شهید قاضی را بشناسند؟ اصلا کسی میداند نادر برپور چه کسی است؟ برای شناساندن این قهرمانان باید کارهای فاخری ساخته میشد.
جلال در ۶ فصل
ما سریال جلال را برای شش فصل طراحی کردیم و از سال ۱۳۳۸ شروع شده و تا سال ۱۳۹۹ ادامه مییابد و هر شش فصل آن نیز تصویب شده است.
استفاده از ظرفیت استانها
حمیرا ریاضی که در فصل اول سریال نیز حضور داشت در گفتوگوی کوتاهی در خصوص حضور در آذربایجان شرقی نکاتی را به جامجم بیان کرد.
شما جزو بازیگرانی هستید که در هر دو فصل حضور داشتید. درباره تجربه کار در شهرهای استان آذربایجان شرقی بگویید.
خانواده من اصالتا آذری هستند.به همین دلیل تعصب و علاقه عجیبی نسبت به آذری زبانها دارم. با عشق و علاقه دوست داشتم اینجا کارکنم و شانس داشتهام غیر از سریال جلال، سه کار دیگر نیز در این منطقه از ایران زیبا انجام دهم. مردم، جغرافیا و همهچیز اینجا برای من شیرین و دلنشین است.
درباره ویژگیهای این فصل هم توضیح میدهید؟
ما فصل اول سریال را دو سال پیش در تبریز زیبا به نویسندگی و کارگردانی آقای حسن نجفی کار کردیم. الان هم افتخار این را پیدا کردهام در فصل دوم حضور داشتهباشم و بتوانیم داستان شخصیتها را پیش ببریم. امیدواریم فصل دوم هم موردپسند مردم عزیز ایران قرار بگیرد.
فکر میکنید مراکز استانها ظرفیت ساخت سریالهای بزرگ و مهم را دارند؟
فصل دوم سریال جلال یک پروژه بزرگ، با لوکیشنهای زیاد، بازیگران فراوان و سرعت تولید بالاست. امیدوارم بودجه مناسب به این کارها اختصاص یابد و مطالبات عوامل نیز به موقع پرداخت شود تا تهیهکنندهها به حضور در چنین پروژههایی تشویق و ترغیب شوند. به نظر من مراکز استانها قابلیتهای زیادی دارند که باید برای استفاده از آنها برنامهریزی و حمایت لازم انجام شود. امیدوارم باز هم توجه و حمایت بیشتری از نظر بودجه و سایر مسائل به مراکز استانها انجام شود. بر خود لازم میدانم از تهیهکننده بسیار عزیزمان آقای جلالی که یکتنه مقابل مشکلات و کمبودها ایستادهاند و از آقای مرتضی صفری، مدیرکل صدا و سیمای تبریز بهخاطر حمایتهایشان تشکر کنم.
به مراکز استانها اعتماد کنید
مرتضی صفری، مدیرکل صداوسیمای آذربایجانشرقی در گفتوگو با جامجم در خصوص ویژگیهای فصل دوم سریال جلال میگوید: «سریال جلال۲ از چند جهت اتفاق بسیار خوبی برای سازمان صداوسیما و صداوسیمای مرکز آذربایجانشرقی است. نکته اول در خصوص این سریال به سرانجام رسیدن کل مراحل مربوط به پیشتولید از قبیل تحقیق و پژوهش، نگارش فیلمنامه، جلسات طرح و برنامه و آمادهسازی کل کار در کمتر از یکسال اتفاق افتاده است. این زمان برای یک سریال ۲۶ قسمتی که هر قسمت آن ۴۵دقیقهای است در نوع خود یک رکورد محسوب میشود. البته مهمتر از مدت زمان کم پیشتولید کار، کیفیت پروژه است که شبکه یک حاضر شده این سریال را در بهترین زمان پخش خود بین ساعت ۲۲ تا ۲۳ در جدول پخش برنامههای خود جای دهد.»
وی ادامه میدهد: «احتمالا یک قسمت ۸۰ الی ۹۰ دقیقهای از خلاصه فصل اول سریال جلال در ۲۸بهمن نمایش داده میشود و از روز بعد از آن که همزمان با سالگرد حماسه ۲۹ بهمن ۵۶ و قیام مردم قهرمان تبریز در دوران انقلاب است، کار پخش فصل۲ هم شروع خواهد شد. حمیرا ریاضی، عمار تفتی، همایون ارشادی، مهدی فقیه، شهرام عبدلی و خانم شیواخسرومهر از بازیگران ملی این پروژه هستند. البته بازیگران تبریز، آذربایجانشرقی و استانهای آذرینشین کشور نیز در این پروژه حضور فعال دارند. پیشتولید سریال از اول تیرماه و تصویربرداری پروژه از دوم مرداد آغاز شد که تا به امروز بیش از ۹۰درصد پیشرفت داشته است.»
صفری در خصوص اهمیت ساخت سریالهای فاخر در صداوسیمای مراکز استانها نیز توضیح میدهد: «مهمتر از اینکه این سریالها کجا ساخته میشود، این است که ما در مورد چه موضوعی سریال میسازیم و محتوای این سریال چیست. اگر امروز دشمنان این نظام و انقلاب، دوران پهلوی را تطهیر میکنند به این خاطر است که ما نتوانستهایم ظلم و جور و فساد دوران پهلوی را به نسلهای بعدی انقلاب نشان بدهیم. این وظیفه مهم نیز جز با تولید کارهای فاخر و آثار تاریخی خوب و اغناکننده میسر نمیشود. فصل اول سریال جلال از سال ۱۳۳۸ شروع میشود و تا ۲۹بهمن ۵۶ ادامه مییابد. فصل اول این سریال مروری کلی از وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن مقطع تاریخی را به نمایش گذاشت. فصل دوم از ۲۹بهمن ۵۶- که جدیترین مطلع شکلگیری انقلاب است -آغاز شده و نهایتا با شروع جنگ تحمیلی و دوران دفاع مقدس و نقش رزمندگان آذربایجان در آزادسازی سوسنگرد ادامه مییابد. به نظر من محتوا، موضوعات و محورهایی که در این پروژه مد نظر قرار گرفته، از آن مواردی است که کمتر به آن توجه شده است و نیاز است کارهای فاخر زیادی در این مورد صورت بگیرد.»
وی عنوان میکند: «قطعا کارهایی که در استانها تولید میشود به لحاظ هزینه تفاوت ۵۰ تا ۷۰درصدی با آثاری دارد که در تهران ساخته میشود. اینیک رویکرد خوب است که باتدبیر رئیس محترم سازمان و معاونت محترم امور استانها در حال رقم خوردن است و در کارهایی به این بزرگی به مراکز استانها اعتماد میشود. این تجربه در استانهای دیگر نیز میتواند به کار گرفته شود و قطعا مسؤولان استانی هم باید به این نکته توجه داشته باشند که در سختترین شرایط اقتصادی هم رهبر معظم انقلاب توجه همه دستاندرکاران را به اهمیت حوزه فرهنگ جلب میکنند. یک کشور هرقدر هم در حوزههای اقتصادی قوی بوده اما اگر در حفظ هویت تاریخی و فرهنگی خودش ناتوان باشد، حتما در نظم نوین جهانی حذف خواهد شد. مسؤولان استانی باید در تخصیص اعتبارات به حوزههای فرهنگی اهتمام بیشتری داشته باشند. بهویژه در استان آذربایجان شرقی و تبریز قهرمان با نقشهای مهم و کلیدی که در بزنگاههای تاریخ معاصر داشته است، استحقاق ساخت کارها و آثار فاخر تاریخی و هنری را بیش ازآنچه انجامشده است، دارد. ما در صداوسیمای مرکز آذربایجان شرقی آمادگی داریم تا بتوانیم در کنار همه مسؤولان استان در بازنمایی، ثبت و ضبط تاریخ پرافتخار آذربایجان سهم داشته باشیم و انشاءا... کارهای بزرگی را انجام دهیم.
کار با قابلیتهای استانی
حمید مهرافروز، مدیر فیلمبرداری این سریال که در فصل اول سریال نیز حضور داشت به جامجم میگوید: سریال جلال نسبت به بودجه، زمان و امکاناتی که برای یک سریال تاریخ معاصر در اختیار ما قرار دادهاند،کار خوبی است. ساخت این سریال ۲۶قسمتی باید در شش ماه ونیم خاتمه مییافت. به همین علت ممکن است ما ایراداتی در کار داشته باشیم. البته نه در بخش فیلمنامه، برای اینکه این سریال اتفاقا قصه خیلی خوبی دارد. اما در بعضی جاها شاید قصوری هم بوده باشد. نسبتا کار قابل قبول و آبرومندانهای است. درفصل اول سریال اغلب همکاران آذربایجان در کار حضور داشتند و در جلال۲ هم نزدیک به ۷۰درصد عوامل از دوستان آذربایجانی هستند. امیدوارم مردم از تماشای این سریال لذت ببرند. وی علت تصویربرداری بخش عمده این فصل در پایتخت را اینگونه عنوان کرد: «ما در فصل دوم جلال صحنههایی مربوط به سوسنگرد، آبادان و خرمشهر را داشتیم که حتما باید در شهرک دفاع مقدس ساخته میشد. تهران و تبریز قدیم را داشتیم که حتما باید در شهرک غزالی ساخته میشد. برای فیلمبرداری مربوط به صحنههای سوسنگرد در بوستان ولایت تهران دکور زدیم و امکان انجام آن در تبریز به هیچ عنوان میسر نبود. اما در فصل اول از صفر تا ۱۰۰کار در تبریز بودیم، با قابلیتهای استان کار شد.کار نسبتا قابل قبولی و آبرومندی هم بود و بازتابهای خوبی داشت. فصل اول جلال آنقدر خوب درخشید که زمینهساز ساخت فصل دوم سریال شد.»
منبع: امین پیلساز - جام جم آذربایجان شرقی / روزنامه جام جم