چگونه فرزندان خود را در خانه سرگرم کنیم

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از همشری ، رابعه تیموری: پیامدهای شیوع بیماری کروناویروس آنها را هم با اضطراب و دلواپسی روبه رو کرده و نگرانی شان رابه این صورت نشان می دهند. این وظیفه شماست که به عنوان پدر و مادر شرایط فرزندان تان را درک و آنها را از آسیب های جسمی و روانی این دوره خاص دور نگه دارید.

در گزارش زیر «سودابه خاکپور» مشاور و روان درمانگر حوزه کودک ونوجوان روش هایی را برای حفظ سلامت روانی و سرگرمی کودکان بیان کرده که حتما این روزها به کارتان می آید.

چگونه متوجه شویم کودکان از شرایط این روزهای خانواده و جامعه دچار اضطراب شده اند؟
کودکان به استرس های پیرامون خود به روش های متفاوت از بزرگسالان واکنش نشان می دهند. رفتارهایی مانند چسبیدن به والدین، گوشه گیری، پرخاشگری، ترس از تنهایی و علایمی مثل سردرد، دل درد و... نشانه های اضطراب کودکان هستند.

والدین چگونه می توانند به کاهش نگرانی آنها کمک کنند؟

برای مدیریت اضطراب کودکان اولین گام این است که والدین به عنوان یک الگوی مناسب بتوانند واکنش های هیجانی و رفتاری خودشان را مدیریت کنند. مثلا از  مطرح کردن اخبار ناخوشایند در محیط خانه بپرهیزند چون کودکان به دلیل محدویت شناختی و عدم قدرت تجزیه و تحلیل مسایل، با شنیدن این موضوعات دچار ناامنی و اضطراب می شوند. در گام های بعدی لازم است والدین به فرزندان شان اجازه دهند در مورد جزییات موضوعی که نگران شان کرده صحبت کنند. با صبرو حوصله به حرف کودکان گوش دهند و اگر متوجه افکار منفی (مانند این فکر که ممکن است همه اطرافیانم را از دست بدهم) شدند، با اطلاعات صحیحی که دارند سعی در اصلاح افکارشان داشته باشند زیرا افکار تاثیر مستقیمی روی احساسات ما دارند. از آنجا که حمایت عاطفی باعث تاب آوری کودکان می شود، لازم است والدین بیش از گذشته با بچه ها وقت بگذرانند و به آنها اطمینان دهند که مراقبشان هستند.

به هر حال کودکان از طریق دوستان، همسالانشان و... از شیوع بیماری و خطرات آن مطلع می شوند. پنهان کردن اخبار از سوی والدین اثر منفی ندارد؟
واقعیت ها را انکار یا پنهان نکنند، بلکه با در نظر گرفتن سن فرزندان شان و با زبانی که برایشان قابل درک باشد، موضوع را توضیح دهند. مثلا از طریق قصه، نمایش، فیلم، شعر و نقاشی درمورد نحوه ابتلا و راه های پیشگیری از بیماری کرونا، اطلاعات لازم به کودکان داده شود.

بعضی از کودکان در مقابل اصرار والدین به رعایت بهداشت و شستن دستان شان لجبازی می کنند. با چه روشی می توان آنها را متقاعد کرد که بدون ناراحتی این کار را انجام دهند؟

در خردسالان هشدارهای مکرر باعث لجبازی می شود و احتمال ابتلای آنها به اختلالات اضطرابی را بالا می برد. بهتر است والدین به جای تذکر و هشدار زیاد، محیط  خانه را مدیریت کنند مثلا به منظور جلوگیری از تماس کودکان با افراد ناقل بیماری، از حضور در جمع خودداری کنند و محیط خانه را امن و پاکیزه نگه دارند تا کودکان بدون نگرانی و آزادانه تحرک داشته باشند. در سنین پایین می توان مسائل بهداشتی را در قالب بازی هایی مانند کف بازی یا مسابقه دست شستن انجام داد.

برای سرگرمی کودکان و نوجوانان و تشویق آنها به ماندن در خانه چه پیشنهادی دارید؟

با توجه به این که این روزها اعضای خانواده فرصت بیشتری دارند که درکنار هم باشند، می توانند با  امکانات در دسترس و با مشارکت و همفکری فرزندان شان، برای انجام بازی های خانوادگی، فعالیت های هنری، مدیتیشن (متمرکز کردن ذهن) و... برنامه ریزی کنند. بهتر است بچه ها با نظارت والدین از طریق فضای مجازی با دوستان و همکلاسی های خود در ارتباط باشند.با این روش بخشی از انرژی روانی کودکان برطرف می شود و فضای منزل به سمت آرامش سوق پیدا می کند.

برای سنین مختلف چه بازی هایی مناسب است؟

با توجه به روحیات کودکان و نوجوانان می توان بازی ها و سرگرمی های متنوعی را طراحی کرد. رنگ آمیزی شکل های گوناگون، قصه گویی، تقلید صدای حیوانات، نمایش متل های قدیمی، خواندن دسته جمعی شعر، تکمیل اشکال ناقص، تهیه کاردستی، درست کردن اشکال مختلف با حبوبات و مسابقه برای به هدف زدن توپ تخم مرغی برای سنین پیش از دبستان مناسب است. کودکان۷ تا ۱۲ساله، آشپزی و آواز خواندن دسته جمعی، نقاشی، تماشای فیلم و خواندن کتاب همراه با اعضای خانواده را دوست دارند. پانتومیم، درست کردن کلاژ با همکاری همدیگر، کاشت گل و گیاه در باغچه، تزیین خانه برای عید، خواندن دعا و انجام فعالیت های مذهبی دسته جمعی از برنامه های دیگری است که می توان برای این سن طراحی و اجرا کرد. لطیفه گفتن و شکلک درآوردن برای این گروه سنی جذابیت زیادی دارد. والدین نام اعضای خانواده را روی تکه های کاغذ بنویسند و در جعبه بگذارند. یکی یکی اسامی را از داخل جعبه دربیاورند. اسم خوانده شده سعی کند اعضای خانواده را به شکل های مختلف بخنداند.

متقاعد کردن نوجوانان برای ماندن در خانه دشوارتر است. برای این گروه سنی چه سرگرمی هایی جذابیت دارد؟

انجام فعالیت های دسته جمعی فضای خانواده را شاد می کند و باعث نشاط روحیه نوجوانان می شود. تماشای فیلم به صورت خانوادگی، دیدن عکس های خانوادگی، مرور خاطرات خوش، فعالیت های هنری مانند درست کردن زیورآلات، آوازخوانی خانوادگی، فعالیت های ورزشی، بازی های رایانه ای، خواندن نماز و انجام فعالیت های مذهبی دسته جمعی، بازی اسم و فامیل و انجام فعالیت  های ریتمیک برای نوجوانان از سرگرمی های مناسبی هستند. در تغییر دکوراسیون خانه هم می توان از آنها کمک گرفت.