برای رنگ و نقاشی منزل در فصل گرما باید به چه نكته‌های بهداشتی‌ای دقت كرد؟

البته نقاشی خانه دیگر کاری فصلی هم نیست و حالا به مدد رنگ‌هایی كه بویی ندارند و زود هم خشك می‌شوند، می‌توان مراسم رنگ و نقاشی را هر وقتی از سال انجام داد، اما درباره این رنگ‌ها و عوارضی که بر سلامت ما دارند باید به مواردی دقت كرد؛ به‌ویژه اگر قرار است اتاق‌های خواب هم رنگ‌آمیزی شوند.

نخستین مساله درباره رنگ و نقاشی منزل حلال‌ها هستند. محلول‌هایی كه معمولا بوی تند و فراری دارند و می‌توانند فضای خانه و به‌دنبال آن ریه‌ها و دستگاه تنفسی اهل منزل را آزار دهد.

بوی این حلال‌ها، علاوه براین‌كه همراه با رنگ، روی دیوارها و سقف و داخل كابینت‌ها می‌ماند، بلكه روی سطوح دیگر مانند مبل و فرش هم ساكن شده و از خانه بیرون نمی‌رود.

معمولا برای رنگ‌آمیزی منزل از دو نوع رنگ استفاده می‌شود؛ لاتكس و آلكید. لاتكس‌ یا رنگ‌های با پایه آبی به رنگ‌هایی می‌گویند كه حلال آنها آب است؛ اما ممكن است از حلال‌های دیگر هم بتوان برای رقیق و آماده كردن آنها استفاده كرد. آلكیدها یا رنگ‌هایی با پایه روغنی، حلالی غیر از آب دارند كه معمولا می‌توان از حلال‌های ارگانیك هم برای رقیق و آماده‌كردن رنگ استفاده كرد.

رنگ‌های بودار

همه انواع رنگ‌ها دارای درصدی VOCs یا تركیب‌های آلی فرار هستند. این تركیب‌های شیمیایی در دمای اتاق، فشار بخار بالایی دارند. به همین دلیل بعد از رنگ‌آمیزی حتی، برای مدتی بوی رنگ از خانه و گاهی وسایل به مشام می‌رسد. این تركیب‌های آلی فرار معمولا دارای تركیب‌هایی مانند تولوئن، زایلن، استون، فرمالدئید و بنزوئن هستند.

به این ترتیب تماس كوتاه با بوی این تركیب‌ها هم می‌تواند سلامتی را به خطر بیندازد. درصورتی كه به هر شكل با رنگ‌ در ارتباط هستید، باید نكته‌های ایمنی را رعایت كنید تا بوی رنگ، روی دستگاه تنفسی و درنهایت سلامت شما تاثیر منفی نگذارد.

تماس با ترکیب‌های آلی می‌تواند عوارضی مانند سوزش چشم‌ها، بینی و گلو، سردرد، تهوع، سرگیجه و گیجی شبیه به حالت خواب‌آلودگی، اختلال در تنفس و بی‌اشتهایی را به‌همراه داشته باشد. ممكن است حساسیت، آسم و تنگی نفس در مجاورت با رنگ‌ها نیز دیده شود. بنابراین به همه این نشانه‌ها حساس باشید.

اگر در گروه پرخطر هستید...

برای رنگ‌آمیزی منزل، حتی یك اتاق، باید به نكته‌های ایمنی پیش از كار توجه كرد. بعضی افراد به دلیل شرایطی كه دارند، در گروه پرخطر قرار داشته و هر نوع آسیب می‌تواند جبران‌ناپذیر باشد.

به موارد خاص و خطرناك دقت كنید:

اگر در سه ماهه اول بارداری هستید: اگر كسی از اطرافیان شما یا خود شما باردار بوده و در سه ماهه نخست بارداری است، باید از رنگ‌آمیزی منزل خودداری كنید. مگر این‌كه در تمام طول مدت رنگ‌آمیزی، فرد موردنظر حتی برای یك لحظه در منزل حضور نداشته باشد. بعد از رنگ‌آمیزی هم باید حداقل ده روز بعد از آن به خانه بازگردد.

اگر آسم دارید: افراد مبتلا به آسم در گروه پرخطر بعدی قرار دارند. این افراد باید در تمام طول دوره رنگ‌آمیزی منزل از خانه به دور باشند. بوی رنگ، شوخی‌بردار نیست! حتی اگر از انواع بدون بو استفاده كنید به این دلیل كه هیچ رنگی كاملا بدون بو و عارضه نیست.

اگر بیماری خاصی دارید: اگر خود شما یا اطرافیان شما مبتلا به بیماری خاصی است، باید در تمام طول دوره رنگ‌آمیزی خانه، از منزل به دور باشد.

اگر هر مشكل تنفسی و قلبی دارید: علاوه بر آسم،ممكن است دچار حساسیت، تنگی نفس، مشكلات قلبی -عروقی و... باشید. در این صورت باید از فضای رنگ‌ و رنگ‌آمیزی دور باشید.

توصیه‌های رنگ‌آمیزی

بعضی موارد، موارد عمومی برای رنگ‌آمیزی است. بنابراین همیشه باید پیش از رنگ‌آمیزی به این موارد كاملا دقت كنید:

رنگ مناسب بخرید: رنگی كه انتخاب می‌كنید، حتما باید رنگ ویژه نقاشی فضای داخلی منزل، دفتر كار و... باشد. درواقع ساختار شیمیایی آن باید برای رنگ‌آمیزی فضای داخلی باشد. این رنگ‌ها مقدار ترکیب‌های آلی فرار بسیار كمتری داشته و معمولا پایه آبی دارند.

با دقت بخوانید: برچسب اطلاعات روی قوطی رنگ را بخوانید. این كار كمك می‌كند تا كمتر در معرض مواد شیمایی قرار گرفته و به سلامت شما آسیب وارد نشود.

هواكش‌ها را روشن كنید: درتمام طول مدتی كه خانه را رنگ می‌كنید، باید پنجره‌ها را باز بگذارید. علاوه براین‌ باید از هواكش استفاده كنید؛ به‌ویژه در مكان‌های عموما كوچكی مانند حمام، سرویس بهداشتی، اتاق خواب و...

از محافظ استفاده كنید: برای رنگ‌آمیزی علاوه بر پوشیدن لباس مخصوص رنگ‌آمیزی باید از كلاه، دستكش و ماسك استفاده كنید. این وسایل ایمنی، ویژه كار با همه انواع رنگ‌هاست؛ حتی آنهایی كه به ظاهر بوی تندی ندارند.

هوای تازه بگیرید: حتما بعد از هر یك ساعت رنگ‌آمیزی، از فضای خانه خارج شوید. به ایوان، حیاط یا حتی كوچه بروید و برای مدت ده دقیقه نفس بكشید تا كاملا از فضای رنگ و بوی آن دور باشید.

پنجره‌ها را باز بگذارید: علاوه براین‌كه در طول رنگ‌آمیزی باید پنجره‌ها را باز بگذارید، باید بعد از رنگ‌آمیزی هم پنجره‌ها برای چند روز، حتی بعد از خشك شدن رنگ، باز باشند تا بو كاملا از خانه برود.

شیر بخورید: این نوشیدنی فقط برای آلودگی هوا نیست. در طول رنگ‌آمیزی سعی كنید روزانه دو نوبت شیر بنوشید.

ویتامین C فراموش نشود: با نوشیدن آبمیوه طبیعی یا میوه‌ها و سبزی‌های حاوی ویتامین C، مانند توت‌فرنگی، گیلاس، گوجه‌سبز، گوجه‌فرنگی، پرتقال، نارنگی، نارنج، لیموترش و... از مسمومیت احتمالی جلوگیری كنید.

رعایت نکات ایمنی مهم

ممكن است باوجود رعایت همه نكته‌های ایمنی، باز هم به‌طور ناگهانی با رنگ تماس پیدا كنید. به این موارد دقت كنید:

پوست: اگر رنگ با پوست تماس پیدا كرد، با كمك صابون مایع و آبگرم، ناحیه موردنظر را بشویید.

چشم: به مدت 15 تا 20 دقیقه، سر را به شكلی كه چشم‌ زیر شیر آب قرار بگیرید، شست‌وشو دهید.
پلك بزنید و بگذارید آب از داخل چشم و روی آن رد شود. به آرامی چشم‌ را خشك كنید و به مدت 15دقیقه چشم‌ها را ببندید. اگر مشكلی پیش نیامد، نیاز به مراجعه به پزشك نیست. درغیراین صورت حتما به متخصص مراجعه كنید.

هر نوع تغییر غیرعادی: درصورت بروز هر نوع تغییر غیرعادی در بدن، اعم از پوست تا تنفس و... حتما به متخصص مراجعه كرده و از خوددرمانی پرهیز كنید.

اگر سرب داشته باشد

سرب، همان تركیب خطرناكی كه در بنزین وجود دارد، می‌تواند در رنگ‌ها هم وجود داشته باشد. از آنجا كه سرب یك تركیب شیمیایی خطرناك و مسموم‌كننده است، بنابراین باید روی قوطی رنگ را بخوانیم و انواع بدون سرب را خریداری كنیم.

وجود سرب در هوایی كه نفس می‌كشیم می‌تواند عوارضی مانند مشكلات تنفسی، قلبی ـ عروقی، پرخاشگری، یبوست، اختلال خواب، فشار خون بالا، تهوع، اختلال حافظه، كم‌خونی و... را به دنبال داشته باشد. بنابراین نسبت به وجود سرب در رنگ، بسیار حساس باشید.

مهتاب خسروشاهی - سلامت / روزنامه جام جم