با کودکان سوگوار چگونه برخورد کنیم؟

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، آمنه دقیقی خداشهری متخصص روانشناسی کودک و نوجوان درباره نحوه برخورد با کودکان در سوگواری‌ها، اظهار کرد: با شروع تولد یک کودک یادگیری موضوعات مختلف در او آغاز می‌شود. یادگیری موضوعاتی که در ابتدا مانند: شناخت منبع تغدیه، نحوه‌ی ارتباط با محیط و گریه کردن بیشتر جنبه‌ی غریزی برای تامین نیاز‌های اولیه دارند.

با افزایش سن کودک در هر مرحله‌ی از رشد نیاز به یادگیری موضوعات مختلف در او افزایش پیدا می‌کند و در این میان نوع رفتار دیگران با کودک می‌تواند نقش بسزایی در کسب توانایی‌، سرعت سازگاری و درک کودک از موضوعات جدید داشته باشد.

او در ادامه افزود: سازگاری، برخورد، یادگیری و به کارگیری همه‌ی آنچه افراد و از جمله کودکان بیشتر با آن روبرو بوده اند امری ساده‌تر و قابل درک‌تر است، برعکس پذیرش و درک موضوعاتی که افراد با آن بیگانه‌تر بوده اند و برایشان ناشناخته مانده است امری سخت  خواهد بود.

خدا شهری بیان کرد: از جمله موضوعاتی که درک و پذیرش آن برای کودک سخت خواهد بود مرگ است. اگر چه کودکان در بازی‌ها، قصه‌ها، شنیده‌ها و در برخی موارد تجربه‌هایی از قبیل مرگ حیوانات و حشرات،  تا حدودی با موضوع مرگ روبرو شده اند، اما درک عمیق مرگ به عنوان موضوعی همیشگی که برای همه اتفاق می‌افتد برای آن‌ها به ویژه کودکان زیر ۵ سال امری دشوار خواهد بود.

او گفت: زمانی که کودک با مرگ یکی از افراد نزدیک خانواده و آشنایان مواجه می‌شود ممکن است در بهت فرو رود و سکوت کند، سوالات زیادی درباره‌ی آن بپرسد و هیجاناتی از قبیل بهانه گیری، لجبازی، گریه‌های ممتد و حتی در برخی موارد خنده از خود نشان دهد که در این مواقع باید به او اجازه داده شود تا به تخلیه‌ی هیجانات خود بپردازد.

این روانشناس تصریح کرد: در پاسخ به سوالات کودک به این نکته توجه کنید که پاسخ سوالات را تا حد ممکن ساده و کوتاه داده و از پرداختن به جزئیات خودداری کنید. از جملاتی مانند فلانی پیش خدا رفته، به آسمان یا مسافرت رفته پرهیز کنید؛ چرا که مشاهده شده کودکان به سبب علاقه‌ای که به فرد فوت شده دارند ممکن است دست به اعمال خطرناکی بزنند تا در جوار او قرار بگیرند. بهتر است بگویید آدم‌ها همانطور که به دنیا می‌آیند، غذا می‌خورند، بزرگ می‌شوند روزی هم می‌رسد که می‌میرند و نمی‌توانند حرکت کنند، ببینند، بخورند، حرف بزنند یا هر کاری را انجام بدهند. ما در نبود آن‌ها ناراحت می‌شویم و حتی دلمان کمی برایشان تنگ می‌شود، اما بالاخره فراموش می‌کنیم و به زندگی خودمان ادامه می‌دهیم. بازی می‌کنیم، غذا می‌خوریم، دوستان جدید پیدا می‌کنیم و به زندگی خود در کنار انسان‌های زنده ادامه می‌دهیم.

او اظهار کرد: هیچگاه سعی نکنید از جواب دادن به سوالات کودک سوگوار و داغ دیده طفره بروید و یا از گریه‌ی او جلوگیری کنید؛ چرا که برون ریزی احساسات نقش بسزایی در آرام سازی او خواهد داشت. احساسات خودتان را هم مخفی نکنید اگر چه نباید با عزاداری‌های شدید باعث بروز شوک در او شوید. درباره‌ موضوع پیش آمده صادقانه، ساده و کامل با کودک صحبت کنید. کودکان تغییرات روحی، روانی و رفتاری شما را کاملا درک می‌کنند و در صورتی ک با یک سوال بدون جواب در ذهن خود برخورد کنند دچار به هم ریختگی می‌شوند.

خداشهری گفت: در برخی از کودکان ممکن است در نتیجه‌ی توضیحات اشتباه بزرگتر‌ها رفتار‌هایی از قبیل خشم نسبت به خدا، دکتر، پرستار بروز کند. در چنین موقعیتی به حرف‌های کودک و دلایل خشمش گوش دهید و اشتباهات ذهن او را اصلاح کنید. اگر چه حضور کودکان زیر ۳ سال در مراسم‌هایی از قبیل تشییع جنازه پیشنهاد نمی‌شود، اما از حضور کودک در مجالس جلوگیری نکنید؛ زیرا باعث می‌شود او بتواند سریع‌تر و راحت‌تر با موضوع کنار بیاید. در هنگام گریه و سوگواری کودک را آزاد بگذارید، سعی کنید نهایت همدلی و همدردی را با او داشته باشید و برای بازگشت هر چه سریع‌تر محیط زندگی و منزل به حالت عادی تلاش کنید.

او در پایان افزود: به یاد داشته باشید در صورتی که با مواردی از قبیل سکوت‌های طولانی مدت، بغض فرو خورده، آشفتگی‌های شبانه، رفتار‌های پرخاشگرانه شدید و قشقرق‌های طولانی مدت مواجه شدید حتما با یک روانشناس کودک مشورت کرده و او را از وضعیت کودک مطلع کنید. روانشناسان با تخصص کودک می‌توانند با تکنیک‌هایی از قبیل بازی درمانی، قصه گویی و رفتاردرمانی کودک را سریع‌تر به حالت عادی بازگردانند.