نخست وزیر عراق با بحران روبرو است

سید هادی سید افقهی تحلیلگر مسائل عراق در یادداشتی در جام جم آنلاین نوشت:

بعد از استعفای آقای عادل عبدالمهدی و دو شکستی که پارلمان در انتخاب نخست وزیر با آن روبرو شد موفق به تامین نظر گروه شیعه و تشکیل دولت نشدند. با توجه به وضعیت بحرانی عراق به سه دلیل عمده ضرورت تشکیل کابینه حس می شد.

دلیل اول : حضور نیروهای آمریکایی در عراق

بحث حضور نیروهای آمریکایی و انجام عملیات تروریستی در خاک عراق موجب شد پارلمان برنامه همکاری های استراتژیک بین عراق و آمریکا را لغو کند و حالتی بحرانی بین نیروهای آمریکایی و حشد الشعبی رخ داد و حتی درگیری های جزئی به صورت موشک پرانی و آتش باری بین این نیروها صورت گرفت.

دلیل دوم : وضعیت وخیم اقتصادی عراق

وضعیت اقتصادی بسیار بد عراق است به دلیل کاهش قیمت نفت این وضعیت وخیم تر شده و تورم شدیدتری ایجاد شده است.

دلیل سوم : کرونا در عراق

دلیل سوم، بحث کرونا است. به دلیل نداشتن سیاست متمرکز و ضعف در بخش بهداشتی از این حیث وضعیت عراق مطلوب نیست. از این رو بر نخست وزیری آقای الکاظمی اجماع شد ولی به دلیل ریاست ایشان بر سازمان امنیت عراق و مصادف شدن حادثه تروریستی با زمان تصدی ایشان بر این پست عده ای انگشت اتهام به سمت ایشان گرفتند و او را به مطلع بودن و همکاری با آمریکایی ها متهم کردند. اما به شرط پیگیری این موارد به او رای داده شد. همچنین شرط انتخاب وزرای بدون حاشیه و غیر فاسد مطرح شد. اما در لیست پیشنهادی الکاظمی کسانی وجود داشت که حتی در دوران جنگ ایران و عراق از صدام مدال افتخار گرفته بودند. الکاظمی چندین بار به اصلاح لیست مجبور شد ولی بالاخره اکثر گروههای شیعه به ایشان رای دادند و کابینه ای نصفه و نیمه تشکیل شد چون از بین 22 وزیر فقط 15 وزیر انتخاب شد و دو وزیر از وزارت مالیه و وزارت نفت پیشنهاد وزیر نداشتند و 5 وزیر ایشان نیز رای نیاوردند.

 بنابراین او امروز با چند بحران روبرو است. سفیر جمهوری اسلامی ایران جزوء کسانی بود که انتخاب او را به وی تبریک گفت. جمهوری اسلامی بنابر شیوه خود در تنظیم روابط همواره بر رای و نظر مردم و تصمیم مردم عراق در قالب تظاهرات و پارلمان و سایر قالب ها احترام می گذارد و تصمیم مردم را ملاک می داند. علی رغم اینکه آقای کاظمی روابط نزدیکی با آمریکایی ها دارد و به مرد آمریکایی متهم است اما ایران طبق سیاست واقع گرایی حاضر به هرگونه همکاری با نخست وزیر عراق است ضمن اینکه ایران قصد ندارد به آمریکا فرصت بدهد و حساسیت بیجا ایجاد کند. ایران امیدوار است طبق نقشه راه جدید همکاری های خود را با دولت جدید عراق ادامه دهد و چه در مبارزه با تروریست و چه در کمک به نوسازی و زیرساخت ها و چه در سایر مسائل با عراق به همکاری بپردازد.

ایران امیدوار است آمریکاییها به جای شیطنت به عراق کمک کنند. ولی ما همیشه به آمریکاییها بدبین هستیم چون حرف و عمل آمریکا یکی نیست. ایران برای همکاری و ادامه رابطه با عراق سیاست های خاص خود را دارد. تبریک آمریکا به عراق ضربه ای به ایران نیست. عرب ها جمله جالبی دارند آنها می گویند سیاست فن ممکن است یعنی تا آنجایی که می توانی باید امتیاز بگیری عربها همچنین در این موضوع می گویند در عالم سیاست هیچ دوستی و دشمنی جاودانه نیست. ما باید بر اساس واقعیت ها و منافع ملی خود و منافع دو کشور دوست و همسایه رفتار کنیم. اگر ما به عراق تبریک نگوییم در حقیقت صحنه را برای آمریکا خالی کرده ایم. اتفاقا در چنین شرایطی حضور ما باید پر رنگ تر باشد. ما طبق قواعد بین المللی و در چهارچوب استقلال هر دو کشور در عراق حضور داریم و با این کشور در تعامل هستیم و مثل آمریکاییها با زور وارد این کشور نشده ایم.

بسیاری از کشورهای منطقه از جمله عربستان سعودی و اسرائیل پس از سقوط صدام شرکت ورود به عراق و همکاری با این کشور را در خروج ایران و قطع روابط با کشور ما اعلام کردند. ولی عراق با توجه به ویرانی های عراق بر اثر حمله امریکا و همچنین تجهیز داعش توسط کشورهای عرب منطقه روابط خود با ایران را قطع نکردند. در بحث مبارزه با داعش ایران مستشاران نظامی خود را به عراق فرستاد و به نیروهای عراقی آموزش داد و برای نیروهای نظامی عراق سلاح فرستاد. امروز ایران گاز و برق خود را به عراق صادر می کند و عمده صادرات و تولید غیر نفتی کشور ما به عراق است. مردم عراق این مسائل را می فهمند هر چند که مزدورانی در خاک عراق وجود دارند که برای تامین منافع آمریکا عربستان سعودی و اسرائیل کار می کنند و همواره در مسیر کارشکنی هستند. ما عراق را برای مردم این کشور می خواهیم ولی ان گروه عراق را برای منافع خودشان می خواهند. آمریکا به دلیل نفت و نفوذ خود در منطقه و همچنین دشمنی با ایران به خاک عراق نیاز دارد. آمریکا از اجرای یک دموکراسی درست در عراق هراس دارد. چون این شیوه می تواند الگویی برای سایر کشور های عربی منطقه باشد به همین دلیل مخالف توسعه و استقرار دموکراسی در عراق هستند.

هادی افقهی/تحلیلگر مسائل عراق