شیرجه مرگ

آخرین آمار منتشر شده سازمان پزشکی قانونی کشور از فوت شدگان به دلیل غرق‌شدگی، حاوی نکات قابل تاملی است.
طبق این آمار، تعداد فوت‌شدگان به دلیل غرق‌‌شدگی از 367 فوتی در چهار ماهه سال قبل، به 608 فوتی در چهار ماهه امسال رسیده که رشد 7/65درصدی در این زمینه را نشان می‌دهد.
نکته قابل تامل دیگر در این آمار، رشد بالای غرق‌شدگی در استان فارس (رشد 5/87درصدی)، اصفهان (۲۰۰درصدی) و لرستان ( ۱۵۳درصدی) است. آمار منتشره می‌گوید در این مدت استان‌های فارس با 60، خوزستان با 59 و مازندران با 48 فوتی بیشترین آمار غرق‌شدگی را در کشور داشتند. استان‌های اصفهان با 42، گیلان با 41 و لرستان با 38 فوتی نیز در رده‌های بعدی جدول قرار می‌گیرند.
آمار حاوی نکات مهم دیگری هم هست، این‌که بیشترین آمار تلفات غرق‌شدگی در رودخانه‌ها اتفاق می‌افتد و در مقایسه با مدت مشابه سال قبل تعداد زنان فوت شده بر اثر غرق‌شدگی در کشور بیش از دو برابر شده است. (110 نفر زن و 498 نفر مرد)
نکته مهم دیگر این‌که هر چند تقریبا طی 15 سال اخیر بیشترین آمار غرق شدگی همواره مربوط به سه استان خوزستان، مازندران و گیلان بوده، اما در سال جاری استان‌های دیگری نیز با آمار بالای غرق‌شدگی مواجه بوده و رشد قابل توجهی در این زمینه داشته‌اند که در این خصوص کارشناسان و مسؤولان حوزه آب، عامل بارش‌های ابتدای سال و وقوع سیل و پرحجم شدن آب رودخانه‌ها را بی‌تاثیر ندانسته‌اند؛ منابع آبی زیبایی که در این فصل بسیاری از مسافران و گردشگران را به سوی خود جلب می‌کند و برای آنها که فن شنا نمی‌دانند و بی‌گدار و بی‌احتیاط به آب می‌زنند، در حکم تله و دامی افسونگر نقش بازی می‌کنند.
زیبارویان خطرناک!
محمد بهمنی، یکی از فعالان حوزه محیط‌زیست و گردشگری در این باره به جام‌جم می‌گوید: در شهرستان اقلید در استان فارس منطقه‌ای بکر و گردشگری به نام تنگ براق وجود دارد که زیبایی خیره‌کننده این تفرجگاه سبب می‌شود گردشگران بسیاری از نقاط مختلف کشور به این شهر بیایند، اما تنگ براق در خرداد و تیر دو نفر را به کام مرگ کشانده است.متأسفانه گردشگران احساس می‌کنند فقط دریاست که جان افراد را می‌گیرد و همین عامل سبب می‌شود مناطقی که امکان غرق‌شدن در آن وجود دارد، کمتر جدی گرفته شود، کمااین‌که تاکنون همین تنگ براق افراد زیادی را به کام مرگ کشانده است.
سری به آمار بزنیم
به عنوان مثال بد نیست، سری به آمار تلفات این منابع آبی ـ گردشگری بزنیم:
در خرداد 1398 جوان ۲۰ ساله اهل اصفهان در تنگ براق جان باخت و تلاش مأموران اورژانس برای نجاتش راه به جایی نبرد.
یک ماه بعد جوان ۳۰ ساله اهل زرقان که به قصد شنا وارد این تنگه جذاب شده بود، غرق شد و پس از چهار ساعت زیر آب ماندن، پیکر بی‌جان او توسط اورژانس به خارج انتقال داده شد.اخیرا در استان خوزستان هم حوادثی رخ داد. غرق‌شدن دو نوجوان بر اثر بی‌احتیاطی در رودخانه کارون به علت آشنا نبودن با فن شنا یکی از همین حوادث بود. این حادثه در روستای ام‌الخرجین بود که ۳۱ مرداد به وقوع پیوست.همچنین دو دختر جوان اهوازی بر اثر بی‌احتیاطی در پایین دست سد شهید عباسپور جان خود را از دست دادند. این اتفاق ۵مرداد امسال رخ داد.
یک پدر و پسر در حبیب‌آباد اصفهان در 22 مرداد که برای شست‌وشوی لباس کنار استخر رفته بودند غرق‌ شدند. در این حادثه پسر 16 ساله بر اثر سر خوردن داخل آب سقوط می‌کند و پدر 49 ساله او که برای نجات فرزندش به آب می‌زند هم غرق می‌شود و هر دو جان‌شان را از دست می‌دهند.و اخیرا هم در شامگاه جمعه یک شهریور، دو دختر اهل بشاگرد هرمزگان که برای «تماشای سیلاب هنگام بارندگی» به کنار رودخانه رفته بودند، بر اثر طغیان آب، در رودخانه سقوط کرده و جان باختند. این دو خواهر ۱۰ و ۱۲ ساله بودند.
بریم شنا، کو خطر؟!
ابوالفضل حیدری، کارشناس حوزه آب در استان فارس درباره علت این‌که چرا آمار غرق شده‌ها بیش از سال‌های گذشته است، به جام‌جم می‌گوید: بدون تردید پر آب شدن سدها، دریاچه‌ها و جاری شدن رودخانه‌ها در مکان‌هایی که تا پیش از این اسیر خشکسالی بودند یکی از عواملی است که می‌تواند مردم را به شنا در این مکان‌ها جلب کند.
تصور این‌که عمق آب بسیار پایین است یا این‌که شنای مقدماتی را می‌دانند، سبب شده تا بسیاری این مکان‌ها را گزینه‌ای برای آبتنی انتخاب کنند.
در ارتباط با این‌که چرا در فارس بیشتر از یک استان ساحلی حوادث غرق‌شدگی رخ می‌دهد، هم می‌گوید: بهتر است این مسأله را از ناجیان غریق سؤال کنید، اما آنچه به نظر من وجود دارد، آن است که مردم استان‌های دور از ساحل، آب را به عنوان یک تهدید جدی برای مرگ نمی‌دانند.
شنا؛ مهارتی لازم برای همه جا
حمید قره‌چاهی که یک ناجی غریق در استان فارس و بوشهر به شمار می‌رود و مدت‌های مدیدی به عنوان یکی از ناجیان غریق در سواحل بوشهر مشغول به کار بوده درباره علت غرق شدن افراد در استان‌هایی مثل فارس به ما می‌گوید: این مسأله یک پاسخ بسیار روشن دارد؛ کسانی که در کنار دریا و دریاچه‌های فعال زندگی می‌کنند بدون تردید دارای مهارت‌های فراوان در برخورد با دریا و آب هستند. آنها با دریا زندگی کرده و می‌دانند که چه زمانی دریا روی خوش با آنها نشان می‌دهد و چه زمانی خشمگین است و از همه مهم‌تر چه اقداماتی برای شنا باید از قبل انجام دهند.
اما هر چه از استان‌های ساحلی فاصله و به استان‌های مرکزی نزدیک می‌شویم لزوم یادگیری شنا به دلیل عدم ارتباط افراد با آب به عنوان یک نیاز، کمتر شده و وقتی بحث از یادگیری به میان می‌آید در اولین واکنش می‌گویند شنا در کجای زندگی ما قرار دارد و همین افراد در مکان‌هایی که گاهی مجاز به شنا کردن نیستند، غرق می‌شوند.
وی در عین حال پیشنهاد داد، اماکنی که سابقه غرق شدن افراد در آنها وجود دارد باید ساماندهی شود. به‌عنوان مثال تنگ براق شهرستان اقلید یکی از این مکان‌هاست که باید برای شنا در آن مسائل و امکانات آن دیده شود تا یک آب‌تنی ایمن در این‌گونه مناطق را شاهد باشیم.
مکان‌های پرخطر استان فارس
رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی استان فارس با زنگ هشدار خواندن افرادی که در محل‌های غیرمجاز اقدام به شنا می‌کنند، مکان‌هایی مثل استخر، باغ، آبشار، رودخانه، دریاچه نمک، کهمره سرخی، سیخ درانگون را از محله‌هایی می‌داند که افراد در فارس جان خود را از دست داده‌اند. محمدجواد مرادیان با اعلام نام این اماکن از مردم تقاضا می‌کند که به هیچ عنوان در محل‌های غیرمجاز شنا نکنند.
لطفا شنا یاد بگیرید
اما در خوزستان مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر این استان معتقد است، صرف سالم‌سازی و ایمن‌سازی سواحل و افزایش تجهیزات، امکانات و اعتبارات در استان‌های شمالی، موجب شده که سایر استان‌ها در انزوای توجه و رسیدگی قرار گیرند و همین هم باعث شده خوزستان رتبه نخست غرق‌شدگی را در کشور از آن خود کند.
علی خدادادی به جام‌جم می‌گوید: با توجه به این‌که توسعه زیرساخت‌ها با تنگناهای مالی فعلی و مشکلات اعتباری امکان‌پذیر نیست، پیشنهاد می‌شود که همگان شنا یاد بگیرند، زیرا آموزش شنا برای ساکنان محلی اطراف رودخانه‌ها و سواحل می‌تواند در کاهش آمار غرق‌شدگی مؤثر باشد.
همه غرق‌شدگان رودخانه‌ها
کافی است به آمار غرق‌شدگان در استان‌های لرستان و اصفهان و حتی مازندران و گیلان نگاهی بیندازیم.
در تمام این استان‌ها که نامشان در صدر فهرست آمار غرق‌شدگان قرار دارد، عامل غرق‌شدگی در رودخانه‌های پرآب نقش اول را دارد؛ همان رودهایی که گردشگران و مسافران فصل بهار و تابستان را به سوی خود می‌کشد.
به طور مثال و براساس گزارش روابط عمومی پزشکی قانونی استان اصفهان، آمار تلفات غرق‌شدگی طی سه ماهه اول امسال در این استان، شامل پنج نفر در رودخانه، پنج نفر در استخر کشاورزی، سه نفر در استخر شنا، پنج نفر در کانال، دو نفر در چاه و یک نفر سایر بوده است.
در استان گیلان هم که انتظار می‌رود درصد بالایی از تلفات غرق‌شدگان مخصوص دریا باشد، باز خلاف این دیده می‌شود، طوری که رضا اسلامی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری گیلان می‌گوید: از 63 نفر غرق‌شده از ابتدای امسال تا پایان تیر، ۲۶ نفر در دریا و ۳۷ نفر در رودخانه‌ها، کانال‌ها، سد و استخر غرق شده‌اند.
وی با اشاره به پر آب بودن رودخانه‌های استان به‌دلیل بارش‌های امسال، بر ضرورت پرهیز از شنا در خارج از طرح‌های سالم‌سازی تاکید می‌کند و می‌گوید: شهروندان و گردشگران به هشدارهای مسؤولان مربوط از جمله هواشناسی، مدیریت بحران و ناجیان غریق توجه کنند؛ چرا‌که همه هشدارها برای حفظ و سلامت شهروندان و ماندگاری خاطراتی خوش از دریاست.
افزایش غرق‌شدگان رودخانه‌های مازندران
به گفته مدیرکل پزشکی قانونی مازندران در این استان هم امسال، آمار غرق‌شدگان در رودخانه‌ها افزایش داشته است. آمار پزشکی قانونی مازندران غرق شدن 21 نفر در رودخانه‌های مازندران تا تیر امسال را نشان می‌دهد که نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.
علی عباسی با اشاره به این‌که رودخانه‌های شهرهای کلاردشت با پنج و آمل با چهار فوتی، بیشترین غرقی را داشته‌اند، می‌گوید: در حال حاضر به دلیل افزایش جمعیت شهری و روستایی این قبیل خطرات در حال افزایش است و باید برای جلوگیری از افزایش غرق‌شدگی با هشدارهای لازم در مناطقی که امکان خطرآفرینی‌اش هم مشخص است، با اطلاع‌رسانی و آگاهی عمومی به شیوه‌های مختلف برای کاهش تلفات انسانی اقدام کرد که در این زمینه رسانه‌ها می‌توانند نقش ویژه‌ای در اطلاع‌رسانی و کاهش تلفات ناشی از غرق‌شدن شناگران در رودخانه‌ها ایفا کنند.

محمد جلالی

ایران