معلم، تجلی دانایی و ایثار

به گزارش جام‎جم آنلاین ، به بهانه روز معلم بیشتر و بهتر می‌توان در رابطه با مشکلات و دغدغه‎های معلمان صحبت کرد و آن را مورد نقد و بررسی قرار داد. قشر فرهنگی نیازمند توجهی دوبرابر نسبت به توجه کنونی است.

در حقیقت هر چند وظیفه و رسالت یک معلم بسیار درخشان و غبطه برانگیز توصیف می‎شود اما حقیقت معیشتی او ناراحت کننده به نظر می‎رسد و نیازمند تجدیدنظر اساسی در رابطه با بسیاری از تصمیمات آموزش و پرورش است

اصولا نوع معیشت آموزگاران در ایران از مباحث قابل بحث بوده ، در واقع اگر شغل این قشر مرتبه بلند و تاثیرگذاری شگرفی نداشت به این اندازه موضوع معیشت آنها مورد توجه قرار نمی‎گرفت. در رابطه با ارزش کار یک معلم و تاثیرگذاری او در جامعه می‎توان ساعت‎ها به تفصیل صحبت کرد به خصوص حالا که روز معلم است و دستمزد و حقوق این قشر زحمتکش و غیرقابل جایگزین جامعه نیز همچنان مورد بحث کوچک و بزرگ قرار دارد. اما چرا امروز یعنی دوازدهم اردیبهشت ماه به عنوان روز معلم نامگذاری شد؟ سبقه‏ای تاریخی پشت این روز وجود دارد.

سابقه نامگذاری روز معلم در ۱۲ اردیبهشت به قبل از انقلاب برمی‎گردد، و مناسبت آن، کشته شدن یکی از معلمان به نام ابوالحسن خانعلی در روز ۱۲ اردیبهشت سال ۱۳۴۰ در تجمع اعتراض‌آمیز معلمان در میدان بهارستان بود.پس از واقعه ۱۲ اردیبهشت، حکومت وقت برای دلجویی از معلمان روز ۱۲ اردیبهشت را به یاد درگذشت مظلومانه خانعلی روز معلم نام‌گذاری کرد که پس از انقلاب سال 1357 و ترور مرتضی مطهری در یازدهم اردیبهشت ۱۳۵۸، روز شهادت وی با یک روز تأخیر عنوان شد و دوازدهم اردیبهشت مجدداً به این مناسبت به نام روز معلم نام گرفت. شاید بسیاری از دانش آموزانی که در این روز به معلم خود تبریک می‏گویند از فلسفه آن کاملا بی‎اطلاع باشند که نیازمند در اینباره روشن‎گری بهتری صورت بگیرد.

فلسفه استاد شهید

شهید مرتضی مطهری استاد فلسفه اسلامی و کلام اسلامی و تفسیر قرآن، عضو هیئت موتلفه اسلامی و از نظریه‌پردازان نظام جمهوری اسلامی ایران بود. مرتضی مطهری در شامگاه روز سه‌شنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۵۸ پس از پایان جلسه‌ای در منزل یدالله سحابی به همراه گروهی از رجال سیاسی انقلابی، در تاریکی شب و هنگام خروج از محل جلسه در کوچه پارک امین الدوله، هدف گلوله یکی از افراد گروه فرقان قرار گرفت و پس از انتقال به بیمارستان طرفه به مقام رفیع شهادت نائل آمد.

استاد شهید مطهری در طول عمر خود فعالیت های متعدد سیاسی ( از جمله کمک به سازماندهی قیام 15 خرداد)، فعالیت‎های متعدد فرهنگی از جمله ایراد سخنرانی‎ها، مبارزه با التقاط و مخالفت با دین ناباوران و ... انجام داد که از ایشان چهره‎ای شاخص و ممتاز ساخت.

مطهری برخلاف کسانی چون فروید که فلسفه اسلامی را ذاتاً یونانی می‌دانند، برای فلسفه اسلامی اصالت خاصی قائل است. از این روی نه تنها مانند فردید و اصحاب مکتب تفکیک، فلسفه اسلامی را مغایر با اندیشه اصیل اسلامی نمی‌داند، که حتی در ریشه یابی آن به متون دینی نیز رجوع می‌کند. از نظر مطهری اکثر فلاسفه اسلامی شیعه بودند، چرا که عقل شیعی از ابتدا عقل فلسفی بود.

به هر حال تاثیرگذاری شگرف ایشان بر نوع فلسفه اسلامی باعث شد تا روز شهادت وی به عنوان روز معلم نامگذاری شود و در اصل برای تکریم مقام معلمان و سایر اقشار فرهنگی باشد.

معلم، شمع فروزان

بسیاری تصور می‏کنند که مشکلات قشر فرهنگی معلم که بی شک دارای یکی از بالاترین جایگاه‏های اجتماعی هستند فقط به حقوق و دستمزد خلاصه می‏شود و هیچ مانع دیگری بر سر راه آسایش و رفاه آنها وجود ندارد. در صورتی که واکاوی و تامل در زندگی برخی از معلمان نشان می‏دهد مشکلات گاهی فراتر از مسائلی همچون حقوق و دستمزد می‏رود هر چند بخش مهمی از این مشکلات در میان بسیاری اقشار جامعه به خصوص کارمندان رایج است. یکی از مهم‏ترین موضوعات نزد بسیاری از اقشار فرهنگیان بحث «انتقالی» است، یعنی انتقال از یک منطقه یا شهر به منطقه یا شهر دیگر. تصور کنید معلمی که سال‏ها در یک محدوده خاص جغرافیایی تدریس کرده است منزل مسکونی خود را تغییر می‏دهد و به یک منطقه دورتر و اصلا یک شهر دیگر می‏رود. او فرزند دارد و نمی تواند وظایف خانه را با ایاب و ذهاب وقت‏گیر مدیریت کند. تصمیم به انتقالی می‏گیرد تا بتواند در مدرسه‏ای دیگر نزدیک محل مسکونی جدیدش تدریس کند اما به جرات در بیش از 70 درصد موارد با انتقالی موافقت نمی‏شود. او باید جور کمبود نیروی معلم در آموزش و پرورش را بکشد و در زندگی با سختی‏های زیادی روبرو شود که این موضوع حتی اعصاب و روان او را تحت تاثیر قرار می‎دهد.

در رابطه با مشکلات خاص معلمان بیش از اینها صحبت کرد، همانند معلمی که مجبور تدریس در مناطق دور افتاده و روستایی است. هنوز فاجعه تکان دهنده قتل و تجاوز به معلم جوانی که در یک روستا تدریس می‎کرد از یاد نرفته است. یادآوری این جنایت دهشتناک که طی آن جسد خانم معلم جوان از سوی شاگردانش در راه کشف شده بود هنوز تکان دهنده است.حداقل در رابطه با این معلم باید گفت یک متولی آگاه و یک مقام مسئول دلسوزی وجود نداشت که محدوده جغرافیایی مناسب‎تری برای تدریس این دختر جوان در نظر بگیرد و یا اگر همان منطقه را مد نظر داشت نمی‎توانستند امکانات بهتری برای او فراهم کنند تا فاجعه ای این چنین غم انگیز رقم نخورد؟

واقعیت بسیار تلخ این است که معضلات قشر فرهنگی کشور فقط به مسئله حقوق و دستمزد خلاصه نمی‎شود هر چند این مورد بخش مهم و عمده از معضلات را تشکیل م‎ دهد.

وضعیت معلمان چه زمانی بهبود خواهد یافت؟ اکنون همه چیز در حقوق خلاصه می‎شود و وعده افزایش 45 درصدی به آنها داده شده است. این موضوع برای معلمان کافی است؟ مسلما خیر. راهی طولانی تا بهبود کامل وضعیت زندگی قشر فرهنگی وجود دارد.