شفافیت اطلاعات سرمایه‌ها را به تولید سرازیر می‌کند/ سفته‌بازی، دلال‌بازی و واسطه‌گری‌ اقتصاد جامعه را فلج می‌کند

به گزارش جام جم آنلاین، در فضای پر تشنج اقتصادی امروز که نابه‌سامانی‌های زیادی در پی نوسانات ارز و طلا بر آن وارد شده است، باید به دنبال راه حلی منطقی بود و لازم است سیاست‌گذاران جامعه به‌گونه‌ای عمل کنند که واکنش‌های جامعه و سرمایه‌گذاران در جهت بهبود اقتصاد کشور هدایت شوند.
این درحالی است که به دلیل برخی نا هماهنگی‌های موجود و شیطنت‌های رسانه‌ای خارج از مرزها اوضاع اقتصادی غیرقابل پیش بینی شده و نگهداری پول یا ورود آن به بخش سفته‌بازی و غیر مولد عاملی در ایجاد تنش بیشتر خواهد شد. در این خصوص جام جم آنلاین گفت‌و گویی با علی مروی، اقتصاددان داشته تا از وی درباره تصمیم‌گیری‌های منطقی بپرسد.

در شرایط کنونی اقتصاد کشور هجوم به بازارهای دلار، طلا و سکه چه پیامدی خواهد داشت؟
وقتی مردم دارایی‌ها و سرمایه خود را سمت دلار، سکه و ... از این دست می‌برند، عملا این دارایی‌ را از چرخه تولید خارج کرده‌اند، و این به این معناست که تولید در کشور از کار خواهد افتاد. تولید یعنی قلب اقتصاد؛ از این رو هر زمان می‌خواهیم از اقتصاد یک کشور صحبت کنیم باید درباره میزان تولید آن کشور بگوییم. به این معنی که اگر مجموعه تولید در بخش‌های مختلف نظیر کشاورزی، صنایع، معادن و خدمات بتوانند فعالیت کنند یعنی اقتصاد آن کشور خوب کار می‌کند. اینجاست که وقتی سرمایه‌های موجود از تولید خارج شود و به سمت سفته‌بازی، دلال‌بازی و واسطه‌گری‌هایی که هیچ پشتوانه‌ای ندارد حرکت کند ، عملا تولید از کار می‌افتد و اقتصاد فلج می‌شود.
چرا مردم به سمت این فعالیت‌ها می‌روند؟
در اقتصادهای مختلف این دلیل متفاوت است؛ اما آنچه در ایران درحال تجربه آن هستیم طی سال‌ها و بخصوص ماه‌های اخیر، دو عامل اصلی است:
اول نگرانی مردم از آینده است؛ به این صورت که سعی می‌کنند پول نقد و دارایی‌های خود را به دارایی‌هایی تبدیل کنند که حداقل کاهش ارزش در آن تجربه شود، لذا دلار و سکه به عنوان دارایی نقدی، انتخاب می‌شود.
اما نکته دیگر، این است که مردم در کنار این گزینه، یعنی سرمایه‌گذاری در بخش غیر مولد، گزینه مناسب دیگری پیدا نمی‌کنند، پس چون تولید در اقتصاد ایران کار راحت و روانی نیست، مردم برای اینکه فعالیتی کرده باشند؛ به سراغ سفته‌بازی و دلال‌بازی می‌روند. هرچند طبق آخرین اخبار منتشر شده توسط بانک جهانی، ما در شاخص سهولت کسب و کار یک پله پیشرفت کرده‌ایم؛ اما همچنان جزو کشورهایی هستیم که در آن‌، تولید کار سختی است. چون دریافت مجوزهای مورد نیاز و طی کردن فرآیند‌های طولانی در سازمان‌های مختلف، نهادهای مختلف و حتی پرداخت‌های مختلف خیلی مشکلات، سراغ دلال بازی بروند و اینکه مثلا جنسی را انبار کنند تا گران‌تر بفروشند.

پیشنهاد شما برای حل کم‌رنگ کردن این عوامل چیست؟
برای از بین بردن نگرانی مردم نسبت به آینده باید به آن‌ها اعتماد داد، که این هم نیازمند کار رسانه‌ای و فرهنگی است و هم نیازمند ارائه اطلاعات مناسب از وضعیت آینده کشوراست. اما درخصوص عامل دوم، که همان رفع موانع تولید است، اگر بخواهیم اقتصاد را درست کنیم، باید دست به یک جراحی بزرگ بزنیم و با عزم جدی برای رونق تولید در راستای حل این مشکلات برنامه‌ریزی کنیم.

درخصوص تشویق مردم برای سرمایه‌گذاری در بخش مولد، تا چه میزان می‌توان سرمایه‌گذاری در بخش بورس و سهام را پیشنهاد کرد؟
عدم دانش و اطلاعات کافی می‌تواند مهم‌ترین دلیل رغبت نکردن مردم به سرمایه‌گذاری در بورس باشد. فعالیت در بورس برای مردم عادی کمی پیچیده است، مردم خیلی دانش کار کردن در بورس و سهام‌ را ندارند. بنابراین طبیعی است که رغبت زیادی هم برای ورود به این بخش نمی‌کنند. بخشی از آن نیز به این دلیل است که اساسا بازارهای مالی، بازارهای پیچیده‌ای هستند و به هرحال سطحی از سواد و دانش را می‌طلبد و بخش دیگر این است که ما کارکردن در بورس و فعالیت در بازار سهام را خیلی برای مردم توضیح نداده ایم.
فرآیندها، شاخص‌ها و محاسبه‌ها هیچگاه برای مردم تبیین نشده‌اند؛ به عنوان مثال وقتی به مردم گفته می‌شود شاخص بورس امروز بالا رفت، یعنی دقیقا چه اتفاقی افتاد؟ یا مثلا شاخص بازار ثانویه پایین آمد چه اتفاقی افتاد؟ این قسمت‌ها را باید در این مدت به مردم می‌گفتیم و نگفتیم و الان باید به این کار سرعت ببخشیم. مطمئنا اگر مردم وارد بازار بورس بشوند، بهتر از وارد شدن در بازار طلا و دلار است و این امر موجب رونق تولید در کشور و در نهایت رشد و شکوفا شدن اقتصاد جامعه نیز می شود.