تصویب کاپیتولاسیون، نفوذ را به سلطه تبدیل می‌کرد

علیرضا صدرا، استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با جام‌جم آنلاین با اشاره بر اینکه کاپیتولاسیون به‌حق قضاوت کنسولی اطلاق می‌شود، گفت: برای تبیین این موضوع باید به قتل جمال خاشقجی اشاره کرد که بحث روز است که این امر با وجود اینکه 15 نفر از شهروندان عربستان در کنسولگری عربستان در ترکیه حضور داشتند، اتفاق افتاد و بلافاصله بعد از کشته شدن شهروند عربستانی در ترکیه، این افراد کنسولگری به عربستان گریختند. زیرا این افراد در این قتل که در ترکیه اتفاق افتاد مؤثر بودند.

وی در ادامه افزود: درست است که سفارت حکم خاک عربستان را دارد؛ اما کنسولگری، امکان جاسوسی، قتل و کارهایی ازاین‌دست را ندارد و وظیفه آنها تنها انجام ارتباط، کنسولگری و کارهای قانونی است و در قبال کارهای غیرقانونی، مصونیت ندارند و به این دلیل اردوغان هم‌اکنون اعلام کرده است که این پرونده باید در ترکیه مورد پیگیری قرار گیرد؛ زیرا اگر سفیر ترکیه، شهروند ترک را نه در داخل سفارتخانه، بلکه داخل ترکیه بکشد، باید طبق قوانین ترکیه مجازات شود و مجازات اگر بازداشت و زندانی شدن است باید در همان‌جا هم این امر صورت گیرد.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: مگر اینکه این دو کشور باهم تفاهم‌نامه داشته باشند و بعد زندانی به زندان آن کشور انتقال داده شود و نه اینکه کسی، فردی را در کشوری به قتل برساند و بعد از انتقال آن فرد هم آزاد شود و هم به خاطر این کار مورد تشویق قرار گیرد که با این اتفاق، دیگر سنگ روی سنگ بند نمی‌شود و جفا در حق آن ملتی شده که آن اتفاق در آن سرزمین به وقوع پیوسته است.

صدرا اشاره کرد: با تصویب این قانون، اگر شاه مملکت سگ آمریکایی را می‌کشت، حتی او را به آمریکا می‌بردند و مورد محاکمه قرار می‌دادند و این مهم در حالی است که اگر سرباز ساده آمریکایی، شاه مملکتی را بکشد، بازهم ارجاع به کشور آمریکا داده می‌شود و این تنها به معنی تحقیر این ملت است؛ به‌ویژه ملت ایران که ملتی تمدن ساز است که به‌طریق‌اولی اگر اسلام را در نظر بگیریم که بحث مقابل به‌مثل در این آیین وجود دارد و با این رویکرد از صورت گرفتن ظلم مقابله می‌کند و اگر حتی بخششی صورت گیرد باید از موضع قدرت باشد.

وی گفت: ایرانیت و اسلامیت این وطن هیچ‌گاه برنمی‌تابید که تحت قضاوت کنسولی قرار گیرد؛ زیرا این مهم بدین معنی است که نه‌تنها داخل سفارت حق جاسوسی و قتل، داشته باشد بلکه شهروند و مسئولین مملکت حق اعتراض به هیچ جنبه‌ای از آنان را نخواهد داشت.

استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران عنوان کرد: کاپیتولاسیون عزت اسلام و ملی را از بین می برد و این مهم یکی از قوانین بین‌الملل است که همان‌طور که این روزها شاهد آن هستیم اردوغان به این مسئله قتل و پیگیری شهروند عربستانی در قانون بین‌الملل، شکایت کرده است.

وی همچنین اظهار کرد:کاپیتولاسیون به نحوی قانون زوری است و به همین دلیل با مطرح‌شدن آن، تنش زیادی ایجاد کرد و برای تصویب این قانون از طرفی غرور قدرت آمریکا، آن را ایجاب می‌کرد که سربازان و نیروهای آن آزاد باشند و از طرف دیگر ایران بود که عزت و امنیت این کشور در صورت تصویب زیر سؤال می‌رفت.

علیرضا صدرا تأکید کرد: در حقیقت اگر کاپیتولاسیون تصویب می‌شد نفوذ تبدیل به سلطه همه‌جانبه می‌گشت و درنهایت آمریکا بر مقدرات مملکت رسماً و ظاهراً حکومت می‌کرد و باید این نکته را متذکر شوم که با قبول این قانون ممکن بود اولین بار در تاریخ پر عزت و تمدن ساز ایران، در دوره ستم‌شاهی ایران، وابسته به عامل بیگانه شود.

این استاد دانشگاه در ادامه افزود: درواقع کاپیتولاسیون باعث تضعیف ملت ایران و در گام بعدی تحقیر این ملت و درنهایت سلطه و نفوذ ایران می‌شد به همین علت است که ملت ایران در برابر این قانون ننگین ایستادند.

استاد دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: امام(ره) در این میان با هوشیاری و تیزبینی که در مورد این قانون داشت، خطرناک و آسیب‌زا بودن این مهم را تشخیص داده بود و در کنار ایشان برخی از بزرگان قبل از امام(ره) نیز به این تشخیص رسیدند ولی به آنها اهمیت داده نشد.

علیرضا صدرا در انتها تشریح کرد: امام خمینی(ره) با هوشیاری تشخیص داده بود که این قانون باعث تضعیف، تحقیر، نفوذ و درنهایت سلطه می‌رسد و همواره هشدار می‌داد.خوشبختانه مردم پذیرفتند و جریان نهضت 15خرداد اتفاق افتاد که این مهم در ادامه مقدمه و نیروی محرکه‌ای شد که موجب انقلاب58 گردید و این امور به سبب تیزهوشی امام(ره) و پذیرش و همت راسخ مردم به وجود آمد و اگر این رهبری امام(ره) و پیروی مردم، در کنار هم قرار نمی‌گرفت، اکنون قطعاً شاهد سلطه همه‌جانبه بیگانه بر ایران بودیم.