به گزارش جام جم آنلاین از ایرنا، بسیاری از کارشناسان و ناظران بین المللی حکومت سعودی که برگرفته از نظام طایفهای و استبدادی است را بدور از احترام به قوانین و حقوق بین المللی می دانند. این رژیم برگرفته از الگوی حکومتی بدوی است که حقوق بشر جایی در قاموس حاکمان آن ندارد و منتقدان بدون هیچ گونه حق و حقوقی همواره محکوم به نبودن هستند.
پرونده سعودی که با حادثه 11 سپتامبر برای حامیان غربی این رژیم بیش از پیش عیان شده و آنها با بیم از برملا شدن حقایق و از دست دادن منافع عظیم مالی خود تاکنون به کالبد شکافی این حادثه نپرداخته اند، این روزها با افشای قتل خاشقچی روزنامه نگار منتقد عربستانی در مرحله جدیدی قرار گرفته است.
هرچند تا پیش از این دولتمردان کنونی عربستان با طرح و اجرای اصلاحات سطحی و نمایشی و گنجاندن خود با پشتوانه دلارهای نفتی در ترکیب بندی های حقوقی نهادهای جهانی همچون تشکیلات حقوق بشر ملل متحد، تلاش مضاعفی برای تغییر چهره حکومت سعودی نزد جهانیان به خرج دادند اما ماهیت فکری و رفتاری رژیم طایفه ای آل سعود که حمایت از خشونت و ترور را در ذات خویش دارد، روی دیگر سکه را به حاکمان آن در صحنه بین المللی نشان داد.
محمد بن سلمان ولیعهد جوان سعودیها در اقدامی پوپولیستی و در جهت طرح کلی چشم انداز عربستان 2030، به برداشتن برخی محدودیتهای اجتماعی بویژه برای زنان همچون حق رانندگی، رفتن به ورزشگاه و یا تاسیس سینما و ... پرداخته است.
در این میان اگرچه رسانه های وابسته به دولت سعودی با تبلیغات گسترده سعی کردند که این اصلاحات ولیعهد جوان را به عنوان تحولی بزرگ در عرصه تغییر رویکرد دولت سعودی به مساله آزادی های مدنی و سیاسی شهروندان نشان دهند، اما از همان آغاز بسیاری از تحلیلگران اصلاحات صورت گرفته را محدود و صرفاً نمایشی برای افزایش محبوبیت بن سلمان عنوان کردند که در سودای کسب هرچه سریعتر تاج و تخت پادشاهی است.
ساختار حکومتی سعودی به غیر از وهابیت، مذاهب اسلامی اعم از شیعه و سنی را تحمل نکرده و هیچکس در این کشور حق اظهار نظر در مورد مذهب خود را ندارد و در بحث منطقهای نیز شاهد حمایتهای ریاض از تروریستها در سطح منطقه هستیم.
ادعای اصلاحات که به عقیده کارشناسان با تحمل منتقد دو سوی ترازوی اداره حکومت در کشورها است هیچگاه به عنوان قاعده ای استاندارد و مرسوم از سوی آل سعود به رسمیت شناخته نشده و منتقدان و مخالفان همواره محکوم به مرگ بوده اند.
حاکمان نظام طایفه ای در عربستان کوچکترین نقد را تاب نیاورده و در برخورد با آن هیچ گونه مماشاتی ندارند که نمونه اخیر آن در این سالها بازداشت، محاکمه صوری و اعدام شیخ نمر باقر النمر روحانی مطرح و منتقد عربستانی به شمار می رود.
رژیم سعودی شیخ النمر منتقد عربستانی را که طرفدار اقدام های خشونت آمیز نبود؛ به انجام جرایمی همچون «شکستن بیعت با حاکم» و «برانگیختن تنش های قومی» متهم کرد.
این روحانی شیعه 23 مهر 1393 به اتهام انتقاد از حکومت عربستان به اعدام محکوم شد که دادگاه تجدید نظر و دیوان عالی عربستان هم این حکم را تائید کردند.
وزارت کشور عربستان در نهایت در دوم ژانویه 2016 (12 دی 1394) از اجرای حکم اعدام باقر النمر رهبر شیعیان این کشور به همراه 46 نفر دیگر به همین اتهام خبر داد که این مساله مورد اعتراض علما، اندیشمندان و سازمان های اسلامی و بین المللی قرار گرفت.
تردیدی نیست که اعدام شیخ نمر یک جنایت بود و در شرایطی اجرا شد که نظام عربستان از پیامدهای شکست در عراق، سوریه و یمن رنج می برد و در چنین شرایطی لازم بود رژیم سعودی برای انحراف افکار مردم این کشور اقدام کند و در نتیجه، اعدام تنها راه فرار رژیم آل سعود از پیامدهای این شکست ها بود.
این رژیم که هرگز احترام و ارزشی برای قوانین و حقوق بین المللی قائل نیست و استقلال قوا در آن جایی ندارد و همه تابع تمایلات حاکم مستبد و خانوادهاش هستند در حالی این حکم کاملا سیاسی و انتقامجویانه را برای شیخ نمر به سبب اظهارات جسورانه و شجاعانهاش و کلمات حقی که در برابر حاکم ظالم و ستمگر بر زبان راند را صادر و اجرا کرد که هیچ ارتباطی با دستگاه قضایی و دادگاهها نداشت.
اما متاسفانه در حالی که جنایتهای آل سعود بر هیچکسی پوشیده نیست در جامعه جهانی درباره اعدام شیخ نمر و 46 مخالف عربستان سکوت مرگباری ایجاد و هیچ واکنش معناداری از سوی جامعه بین الملل و غربیها در این خصوص مشاهده نشد.
اکنون پس از اعدام شیخ نمر، قتل خاشقچی روزنامه نگار منتقد آل سعود توسط دولت عربستان به دستور ولیعهد این کشور در استانبول به مهمترین تیتر رسانه ها و خبرگزاری های دنیا تبدیل شده است.
خاشقچی روز دوم اکتبر (10 مهر) بعد از مراجعه به کنسولگری این کشور در استانبول ناپدید شد. دولت سعودی بعد از 18 روز سکوت و تکذیب در نهایت تحت فشارهای جامعه جهانی بامداد روز شنبه 31 مهر تائید کرد که او در کنسولگری این کشور به قتل رسیده است.
همه مدارک و شواهد نشان می دهد که 15 نفر از نزدیکان بن سلمان که از طرف او به استانبول اعزام شده بودند، عامل قتل خاشقچی هستند.
قتل خاشقچی تاکنون واکنش های گسترده منطقه ای و بین المللی را به همراه داشته و ریاض به عنوان متهم اصلی این جنایت، با فشارهای فزاینده ای روبه رو است.
از نگاه جهانیان رژیم سعودی و کنسولگری عربستان در استانبول مسئول اتفاقاتی هستند که برای خاشقچی روی داده است و سران جهان نیز باید به وظایف خود در خصوص حمایت از آزادی مطبوعات و آزادی بیان و اندیشه عمل کنند.
اما پس از تائید قتل خاشقچی، واکنش ها به این اقدام در سطح رسانه ها برخلاف واکنش ریاکارانه دولت آمریکا و برخی کشورهای غربی به این جنایت بسیار گسترده بوده است.
باید در نظر داشت که دولت ریاض به واسطه حمایت آمریکا و طرفداری رژیم صهیونیستی جرات انجام ترور منتقدان خود در گستره بین المللی را پیدا کرده است.
حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان قتل خاشقچی را واقعهای تکاندهنده توصیف کرد و گفت: کسی تصور نمی کرد که در دنیای امروز و در قرن جدید شاهد این چنین قتل سازمان یافته ای بوده و دستگاهی برای انجام یک قتل فجیع برنامه ریزی بکند و فکر نمی کنم بدون حمایت آمریکا کشوری جرات ارتکاب چنین جنایتی را داشته باشد.
رئیس جمهوری تصریح کرد: گویا یک جمع قبیله ای که بر کشوری حکومت دارد، از حاشیه امنیتی برخوردار است و ارتکاب چنین جنایتی با اتکاء به ابرقدرتی است که از آنها حمایت می کند و اجازه نمی دهد که دادگاه هایی که علیه جنایت بشری در جهان وجود دارند، علیه آنها هم وارد عمل شود.
روحانی یادآورشد: چگونه است که ملت بزرگی مانند یمن چندین سال است اسیر بمباران شدید قرار دارند و جهان در مقابل آن سکوت کرده است؟ آیا اگر حمایت آمریکا نبود، باز هم مردم یمن اینگونه زیر بمباران وحشیانه قرار می گرفتند.
رئیس جمهوری، دولت ترکیه را به تحقیقات بی طرفانه و دقیق درخصوص قتل فجیع خبرنگار منتقد سعودی توصیه کرد و گفت: از دولت برادر و دوست ترکیه می خواهم که روند تحقیقات در این موضوع را دقیق و بی طرفانه ادامه دهد تا کاملاً تمام ابعاد و زوایای این جنایت که در دهه های اخیر بی سابقه بوده و در قرن های گذشته انجام می شد، برای جهانیان آشکار شود.
روحانی گفت: ارتکاب چنین جنایتی نشان می دهد که یک تفکر غلط چطور می تواند انحراف ایجاد کند و این همان تفکری است که گروه های تروریستی مانند داعش را در منطقه بوجود آورده است.
رئیس جمهوری ادامه داد: در کشوری که حرمین شرفین در آن واقع شده است و مسلمانان جهان به این اماکن مقدس احترام می گذارند، این جنایت نمونه ای است که ماهیت و واقعیت گروهی که در آن حضور دارند را روشن می سازد.
روحانی موضع گیری در قبال قتل این خبرنگار منتقد را آزمایش و امتحان بزرگی برای همه کشورهای جهان دانست و گفت: بدون تردید موضع گیری آمریکا، اروپا و دیگر کشورهای جهان در این مسأله نشان می دهد که آنها چقدر در زمینه حقوق بشر و حفظ کرامت انسانی حساسیت دارند.
رئیس جمهوری افزود: از دیدگاه فرهنگ اسلامی مواجهه با چنین جنایت هایی کاملاً روشن است و بر این اساس اگر یک نفر کشته شود، از نظر ما انسانیت کشته شده است. باید ببینیم که کشورهای مدعی حقوق بشر در این زمینه چه واکنشی خواهند داشت. امروز مردم جهان شعارهای شما را که ادعای حقوق بشر می کنید باور کنند یا اینکه اعلام می نمایید که بخاطر 450 میلیارد دلار حاضر نیستید در این زمینه اظهار نظر کنید. با چنین واکنش هایی ماهیت خود را به صراحت برای جهانیان آشکار می سازید.
روحانی تصریح کرد: بدون تردید محکوم تر از این جنایت و مرتکبین آن، قدرتی است که جرأت این جنایت را به آنها داده است. امروز برای همگان در جهان آشکار شده که شما طرفدار چه رژیم هایی هستید و در 13 آبان هم می خواهید جنایت دیگری را مرتکب شده و بر ملتی آزاد، استقلال خواه و بزرگ که دست شما را قطع کرده و خواسته تا نوکر شما نباشد، فشار وارد کنید.
رئیس جمهوری گفت: امیدوارم کشورها و ملت های جهان، واقعیت های موجود را هر چه بهتر لمس کنند و این فرصتی است که مظلومیت مردم یمن، عراق، سوریه و افغانستان که با پول آن جنایتکاران تحت فشار هستند، روشنتر شود.
اکنون که پرونده قتل خاشقچی در مقابل دید و سنجش افکار جهانی است، رفتار مدعیان حقوق بشر بیش از گذشته در معرض آزمون قرار گرفته و تنبیه دولت ترور به عنوان یک خواسته بین المللی پیگیری می شود.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد