شاهزاده پارسی، حاکم مدائن

انصار می‌گفتند: او از ما است. پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) فرمودند: «سلمان منا اهل‌البیت، سلمان از اهل‌بیت ما است. وی از یاران بزرگ و مورد علاقه پیامبر(ص) و تمام اهل بیت(علیهم السلام) بود در کلام بزرگان جایگاه والای جناب سلمان، بدینگونه تشریح شده است؛

1-آیت الله بهجت(ره): سَلْمانُ مِنّا أَهْلَ الْبَیْتِ؛ سلمان فارسی رحمة اللّه با این که در اوّل امر مسلمان نبود و می دانیم که مقاماتش به خاطر مسلمان بودنش بود بر قریش و بر تمام صحابه مقدّم شد، به جز آنهایی که آنان را به عصمت می شناسیم. شخصی گفت: خواب دیدم که حضرت سلمان رحمه اللّه عمّامه ی سیاه پوشیده، به او گفتم: شما که سیّد نیستید؟ چرا عمامه سیاه و نشانه ی سیادت به سر گذاشته اید؟ فرمود: مگر نشنیده ای که رسول اکرم صلّی اللّه علیه وآله وسلّم فرمود: «سَلْمانُ مِنّا أَهْلَ الْبَیْتِ.» سلمان، از ما اهل بیت است.

2- آیت الله جوادی آملی(ره): سلمان فارسی از دوستان مخصوص رسول خدا و امیرمؤمنان(عَلَیْهِما ‏آلَافُ التَّحِیَّةِ وَ الثَّنَاء) است. گاهی حضرت در زمان عادی و قبل از حکومت خود نامه‌هایی برای سلمان می‌نوشت. یک وقت هم همسر سلمان رحلت کرده است، وجود مبارک امیرمؤمنان نامهی تسلیت برای سلمان می‌نویسد. آن نامه تسلیت در نهجالبلاغه نیست؛ اما این شصت و هشتمین نامه نهجالبلاغه، برای سلمان نوشته و برای قبل از حکومت آن حضرت است. نامه‌ای که در زمان حکومت مرقوم می‌فرمود، می‌نوشت: «من عبدالله علی بن ابیطالب امیرالمؤمنین إلی فلان»؛ یعنی نامه‌ای از بنده خدا به نام علی که امیرمؤمنان است، برای فلان کس می‌نویسد؛ اما نامه‌هایی که قبل از خلافت آن حضرت است، می‌نویسد: «من علیٍّ إلی کذا». این نامه 68 از همین قبیل است: «إلی سلمان الفارسی»، که زمان حیات سلمان بود و وجود مبارک حضرت امیر در این نامه دنیا را معرفی می‌کند.

سلمان از دودمان سلطنت بود، از شاهزادگان ایران بود؛ منتها بالصراحه اعلام کرد که «أنا ابن الإسلام اعتقنی برسوله، رفعنی برسوله، اغنانی برسوله»؛ خدای سبحان مرا فرزند اسلام قرار داد، به وسیله پیامبر خود مرا آزاد کرد، به وسیله پیامبر خود مرا به مقام والا رساند، به وسیله پیامبر خود بسیاری از خیرات را به من داد. این خواسته‌های سلمان بود و ادّعاهای سلمان و همه اینها را وجود مبارک رسول گرامی(ص) با یک جمله نورانی امضا کرده است، فرمود: «سَلْمَانُ‏ مِنَّا أَهْلَ‏ الْبَیْت‏» و اگر ذات أقدس الهی اهل بیت(عَلَیْهِمُ السَّلام) را به عنوان مطهَّر معرفی کرد و آیه تطهیر درباره اینها نازل شد، چون سلمان «سَلْمَانُ‏ مِنَّا أَهْلَ‏ الْبَیْت‏» است، گرچه به قله طهارت نرسیده و نمی‌رسد و هیچ کسی دستش به مقام قُربی این ذوات قدسی نمی‌رسد؛ اما در دامنه این قله اینها به سر می‌برند. اگر اهل بیت به عنوان مصداق آیه تطهیر و منحصر به فرد مصداق آیه تطهیر مطرح هستند، سلمان هم به عنوان سلمان پاک معرفی شده است. این پاکِ فارسی همان طهارت عربی است. او در زمان حکومتش، در زمان سیاستش که از طرف امیرمؤمنان(ع) سِمَتی داشت؛ مثل خود حضرت امیر از دسترنج خود استفاده می‌کرد. این گونه از ذوات قدسی برای ما نمونه و الگو هستند؛ اما در حد حلال، نه در آن حدی که خودشان داشتند. آن حدّی که خودشان داشتند، واقع مقدور افراد عادی نیست که هیچ بهره‌ای از بیت‌المال نبرند، فقط محصول کشاورزی خود و مورد استفاده قرار بدهند. آن بسیار کم است که کسی بتواند کاری برای دولت بکند و هیچ حقوق نگیرد! آن بسیار کم است! سلمان از همین قبیل بود؛ خود حضرت امیر از همین قبیل بود و یک کیسه را وجود مبارک حضرت از جیب مبارکشان درآوردند، در یک خطبه نماز جمعه یا یک سخنرانی عمومی، فرمود، مادامی که در این کیسه درهم و دیناری هست که نیاز مرا برطرف کند، هرگز دستم به بیت‌المال شما دراز نمی‌شود و این هم محصول کشاورزی و باغداری خود من است که در مدینه کشاورزی داشتم. آن ذوات قدسی برای ما در این حد الگو نیستند، واقع مقدور ما نیست؛ اما آن مقداری که الگوی ما هستند، ما موظف هستیم به اینها اقتدا کنیم و آیه سوره مبارکه «احزاب» درباره همه ما هست، اینکه ﴿لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی‏ رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ﴾، از حلال تجاوز نکنید، دستتان به حرام دراز نشود. کم بودند کارگزارانی که مثل خود حضرت امیر عمل بکنند. یکی از کسانی که مثل خود حضرت امیر، البته در مراحل نازل، عمل می‌کرد، همین سلمان بود که از کشاورزی خود بهره می‌برد با اینکه کارمند رسمی حکومت اسلامی بود، دست او به بیت‌المال دراز نمی‌شد، با اینکه حقوق مسلّم او بود. می‌فرمود: من از همین قبیل است و وجود مبارک رسول گرامی، اگر فرمود: «سَلْمَانُ‏ مِنَّا أَهْلَ‏ الْبَیْت‏»، وجود مبارک امیرمؤمنان(ع) فرمود: چند نفر هستند که در آن نژاد و قبیله و آن حدود و سامان حرف اول را می‌زنند، من در بین عرب‌ها زیر تربیت رسول گرامی، اولین نفر هستم. سلمان در بین فارس، اولین نفر است. سهیل در بین روم، اولین نفر است. بلال در بین حبشه، اولین نفر است. پنجمین را حضرت ذکر کرد: «فَأَنَا سَابِقُ الْعَرَبِ وَ سَلْمَانُ سَابِقُ فَارِسَ» و مانند آن.

این خصوصیت‌ها باعث شد که وجود مبارک امیرمؤمنان(ع) نامه‌های خصوصی برای سلمان می‌نوشت که حتی برای درگذشت همسر او نامه تسلیت نوشت.

جام‌جم آنلاین