سلبریتی و شتاب‌بخشی آشفتگی

2. وقتی چهره‌ها بخشی از ماهیت رسانه مدرن شد پس باید او را پذیرفت و به او رسمیت داد. نفی و حذف او راه به جایی نخواهد برد. اصولا اگر کسی در پی نفی این مفهوم باشد یعنی فرهنگ عامه و رسانه‌ را خوب نشناخته است. این وسط اما یک سوال باقی است؛ نقش سرعت‌بخشی چهره‌ها در شتاب‌بخشی به آشفتگی و نابسامانی‌های موجود در فرهنگ عمومی را چگونه می‌توان با پذیرفتن اصل ماهیت آن توجیه کرد؟

3. در جوامعی مانند جامعه ما سیر تسلسل تجربیات رسانه‌ای به طور کامل طی نشده است ما از یک عصر رسانه‌ای اشباع نشده، پرت شده‌ایم به عصر بعدی. به‌همین‌دلیل این‌گونه است که سلبریتی به جای آن‌که کارکرد داشته باشد در نقش کژکارکردها ظاهر می‌شود. در این سوی قضیه نه چهره‌های مشهور ما با چیزی به نام مسؤولیت اجتماعی آشنایند و نه مخاطبان، سواد رسانه‌ای کافی را برای برخورد غیرمنفعلانه با خروجی رسانه‌‎ای مدرن دارند. این آشفتگی، خودش در بزنگاه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و حتی مثل یک دمل می‌ترکد و اثراتش به در و دیوار افکار عمومی پخش می‌شود.

4. سلبریتی ما به مثابه یک عنصر سیاسی بی‌محابا وارد تاخت و تازهای سیاسی می‌شود؛ کانّه یک تریبون برای بلندتر کردن صدای جریان‌های سیاسی؛ جالب آن‌که چون ورودش بی‌مبنا بوده در ادامه مسؤولیت اجتماعی تهییج افکار عمومی را نمی‌پذیرد. در بزنگاه‌های اقتصادی که فشار معیشت کمر خیلی‌ها را خم کرده صادقانه از خرج‌های چند ده هزار دلاری خانواده‌اش در آن سوی کره خاکی دم می‎زند غافل از آن‌که سرکنگبین این گلایه‌ها، صفرای بهت افکار عمومی و جدایی بیشترش از او را دامن می‌زند. جای دیگری بخشی از مردم با اعتماد به او، کمک‌ نقدی روانه حساب شخصی‌ جناب سلبریتی می‌کنند غافل از آن‌که سلبریتی ما هم حتی به مانند همتایانش در مغرب‌زمین هم نیست و حتی درخواست رسمی یک نهاد قانونی برای شفاف شدن ماجرا را هم برنمی‌تابد.

5. ما به دوران ثبات عصر یک رسانه مدرن (تلویزیون و ماهواره) نرسیده به عصر رسانه مدرن بعدی (اینترنت و فضای مجازی) پرتاب شده‌ایم. آشفته‌بازار فعلی نیازمند آموزش دوجانبه و دوسویه است. اول ارتقای سواد رسانه‌ای افکار عمومی تا مواجهه منفعلانه با این عصر و میلیاردها پیام رد و بدل شده در آن را نداشته باشند و دیگری فهماندن سلبریتی‌ها که تصور نکنند با یک خط دیتای تلفن همراه و پخش زنده در یکی از شبکه‌های اجتماعی به مقام پیامبری اجتماعی مبعوث شده‌اند و نظرات شخصی‌شان در تمام حوزه‌ها نه یک نظر شخصی بلکه نسخه شفابخش بشر است بدون آن‌که مسؤولیتی در برابر این پمپاژ ایده‌های با ربط و بی‌ربط پذیرند.

محمدصادق علیزاده

فرهنگ و هنر