او رفت، ما ماندیم و حتی خندیدیم

اما از قدیم گفته‌اند ایرانی‌ها با طنز میانه خوبی دارند و اگر کسی از اطرافیان ما کمی طنازی نداشته باشد اطرافیانش خیلی حوصله او را ندارند. حالا این طنز و کمدی در ادبیات و هنرهای دیگر هم به خوبی ریشه دوانده و محصولات فرهنگی که رنگ و لعاب طنز دارند، محصولات پر مخاطبی هستند.

در این بین نمایشنامه هم سهمی از این ژانر می‌برد و کمدی‌هایش پرفروش می‌شوند. از بین نمایشنامه‌نویسان کمدی نیل سایمون در ایران برای تیاتری‌ها آشناست و هر سال اجراهای متعددی از متن‌های او روی صحنه می‌رود. نیل سایمون از چهره‌های محبوب در بین کارگردانان تئاتر ایرانی است؛ چرا که با دیدن اسم او مخاطب دلش می‌لرزد و پا به سالن می‌گذارد. اما براستی چقدر این متن‌ها در ایران قابل فهم است و چقدر کارگردان توانایی بومی کردن این متن‌ها را دارد؟

نیل سایمون در متن هایش بازی‌های زبانی بسیاری دارد و در بسیاری از اجراها این بازی زبانی از سوی کارگردان نه تنها اجرا نشده، بلکه حتی به درستی هم فهمیده نمی‌شود. البته قدرت نویسندگی نیل سایمون فقط محدود به زبان نیست، اما از نقاط قوت او به شمار می‌آید؛ امیدوارم این دوستانی که این متن‌ها را اجرا می‌کنند به درستی فضای اثر را درک کنند و قدرت بومی‌کردن یا بازنویسی برای مخاطب خود را داشته باشند.

اواسط این دهه هم اقبال در ایران رویش را به نیل سایمون نشان داد، که بدون شک در نمایشنامه‌نویسی استادی کم‌رقیب بود که هر وقت یادش می‌افتیم خنده‌ای بر لبانمان نقش می‌بندد.

علیرضا سردشتی

فیلمنامه‌نویس