صفات حضرت حجت (عج) در خطبه غدیر

مفهوم منجی ، مختص به ادیان نیست. به عبارت دیگر حتی غیر خداپرستان نیز به دنبال و منتظر شخصی هستند که بتواند مشکلات انسان ضعیف را حل و فصل نماید.
در بین همه کسانی که منتظر منجی هستند و اعتقاد به موعود دارند، اسلام و به طور خاص شیعه نظر و جایگاه ویژه‌ای دارد. شیعیان با اعتقاد به زنده بودن منجی و مهدی (عج) ، او را ناظر بر اعمال خود می دانند و ارتباط روحی خود را با ایشان حفظ می‌کنند. جایگاه موعود در اسلام به اندازه‌ای اهمیت دارد که رسول مکرم اسلام صلی الله علیه و آله در موارد متعدد به آن وجود نازنین اشاره کرده و ایشان را با حسب و نسب مشخص ساخته‌اند. یکی از این موارد متعدد، توصیف حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه الشریف در خطبه غدیر می‌باشد. این خطبه شریف که در روز 18 ذی حجه در منطقه غدیر خم توسط رسول الله صلی الله علیه و آله خوانده شد، رسول مکرم اسلام (ص) تکلیف امت را برای بعد از رحلتشان مشخص کردند و امامت امت را به امیرالمومنین علی علیه السلام واگذار نمودند و این لقب را به ایشان اختصاص دادند. اما انتصاب علی علیه السلام تنها نکته ویژه این خطبه نیست. حضرت (ص) پس از مشخص کردن خلیفه بلافصل خود، به جانشینان بعدی پرداختند و آنها را نیز مشخص ساختند تا به توصیف مهدی موعود (عج) رسیدند. ایشان در 18 فراز متوالی که با کلمه «الا» شروع می شود، حضرتش (عج) را وصف کردند. این موضوع به خوبی جایگاه و اهمیت موعود را نشان می دهد.
اینک این فراز را با هم می خوانیم:
أَلا إِنَّ خاتَمَ الْأَئِمَةِ مِنَّا الْقائِمَ الْمَهْدِی.
أَلا إِنَّهُ الظّاهِرُ عَلَی الدِّینِ.
أَلا إِنَّهُ الْمُنْتَقِمُ مِنَ الظّالِمینَ.
أَلا إِنَّهُ فاتِحُ الْحُصُونِ وَهادِمُها.
أَلا إِنَّهُ غالِبُ کُلِّ قَبیلَةٍ مِنْ أَهْلِ الشِّرْکِ وَ هادیه.
أَلا إِنَّهُ الْمُدْرِکُ بِکُلِّ ثارٍ لاَِوْلِیاءِالله.
أَلا إِنَّهُ النّاصِرُ لِدینِ الله
أَلا إِنَّهُ الْغَرّافُ مِنْ بَحْرٍ عَمیقٍ.
أَلا إِنَّهُ یَسِمُ کُلَّ ذی فَضْلٍ بِفَضْلِهِ وَ کُلَّ ذی جَهْلٍ بِجَهْلِهِ.
أَلا إِنَّهُ خِیَرَة ُالله وَ مُخْتارُهُ.
أَلا إِنَّهُ وارِثُ کُلِّ عِلْمٍ وَالُْمحیطُ بِکُلِّ فَهْمٍ.
أَلا إِنَّهُ الُْمخْبِرُ عَنْ رَبِّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ الْمُشَیِّدُ لاَِمْرِ آیاتِهِ.
أَلا إِنَّهُ الرَّشیدُ السَّدیدُ.
أَلا إِنَّهُ الْمُفَوَّضُ إِلَیْهِ.
أَلا إِنَّهُ قَدْ بَشَّرَ بِهِ مَنْ سَلَفَ مِنَ الْقُرونِ بَیْنَ یَدَیْهِ.
أَلا إِنَّهُ الْباقی حُجَّةً وَلاحُجَّةَ بَعْدَهُ وَلا حَقَّ إِلاّ مَعَهُ وَ لانُورَ إِلاّ عِنْدَهُ.
أَلا إِنَّهُ لاغالِبَ لَهُ وَ لامَنْصورَ عَلَیْهِ.
أَلا وَ إِنَّهُ وَلِی الله فی أَرْضِهِ، وَحَکَمُهُ فی خَلْقِهِ، وَأَمینُهُ فی سِرِّهِ وَ علانِیَتِهِ.
آگاه باشید! همانا آخرین امام، قائم مهدی از ماست.
آگاه باشید! او بر تمامی ادیان چیره خواهد بود.
آگاه باشید! که اوست انتقام گیرنده از ستمکاران.
آگاه باشید! که اوست فاتح دژها و منهدم کننده ی آنها.
آگاه باشید! که اوست چیره بر تمامی قبایل مشرکان و راهنمای آنان.
آگاه باشید! که او خونخواه تمام اولیای خداست.
آگاه باشید! اوست یاور دین خدا.
آگاه باشید! که از دریایی ژرف پیمانه هایی افزون گیرد.
آگاه باشید! که او به هر ارزشمندی به اندازه ی ارزش او، و به هر نادان و بی ارزشی به اندازه ی نادانی اش نیکی کند.
آگاه باشید! که او نیکو و برگزیده¬ی خداوند است.
آگاه باشید! که او وارث دانش¬ها و حاکم بر ادراک¬هاست.
آگاه باشید! بدانید که او از سوی پروردگارش سخن می¬گوید و آیات و نشانه¬های او را برپا کند.
آگاه باشید! همانا اوست بالیده و استوار.
آگاه باشید! هموست که [اختیار امور جهانیان و آیین آنان ] به او واگذار شده است.
آگاه باشید! که تمامی گذشتگان ظهور او را پیشگویی کرده اند.
آگاه باشید! که اوست حجّت پایدار و پس از او حجّتی نخواهد بود.(*) درستی و راستی و نور و روشنایی تنها نزد اوست.
آگاه باشید! کسی بر او پیروز نخواهد شد و ستیزنده¬ی او یاری نخواهد گشت.
آگاه باشید! که او ولی خدا در زمین، داور او در میان مردم و امانتدار امور آشکار و نهان است.

* این تعبیر به عنوان حجّت و امامت است و نظری به رجعت دیگر امامان ندارد زیرا آنان حجّت های پیشین اند که دوباره رجعت خواهند نمود.

محمدرضا نصرالهی