جریان اندیشه‌ای امام خمینی (ره) یک جریان اندیشه ای پویا است

حجت الاسلام ابوالقاسم مقیمی‌حاجی در گفت‌وگو با جام‌جم آنلاین درباره سیره حکومتی امام خمینی(ره) گفت: ایشان ازجمله فقها و مراجعی بودند که در دوران معاصر نقش بسیار کلیدی را در تحول دنیای معاصر جامعه جهانی ایجاد کرده و افراد اندیشمند در بلوک شرق و غرب را به تامل وا داشته است.

استاد حوزه علمیه ادامه داد: حوزه نفوذ ایشان فراتر از تاثیرگذاری در حوزه‌های علمیه یا در جامعه ایران بوده است. تاثیر نفوذ ایشان را باید در اندیشه، تفکر و بازبینی که اندیشمندان سیاسی و جامعه شناسی در ایده‌ها و نظریات خود داشتند، جستجو کرد.

وی امام خمینی (ره) را شخصیتی تاثیرگذار در عرصه اندیشه‌ها و در حوزه جامعه شناسی سیاسی معرفی کرد و افزود: افرادی موافق و یا مخالف ایشان در سرتاسر جهان، در ارتباط با اندیشه‌های امام موضع‌گیری کردند، کتاب نوشتند، آثار خلق کردند و به اظهارنظر پرداختند بنابراین باید شخصیت ایشان را شناسایی کنیم زیراکه توانسته است در سطح جهان این اثرگذاری را داشته باشد.

مقیمی بیان داشت: در داخل کشور نیز سبب شد تا حکومت سیاسی از شاهنشاهی به جمهوری اسلامی تغییر کند همچنین حوزه‌های علمیه را از ساختار سنتی به ساختار مدرنی که همگام با نیازهای جامعه باشد تغییر داد.

رئیس پژوهشکده دانشنامه‌نگاری دینی در ادامه با تاکید بر شخصیت والای امام خمینی رحمه‌الله‌علیه گفت: باید شخصیت ایشان را شناسایی و تحلیل کرد و دریابیم از چه ویژگی‌هایی برخوردار بوده که توانسته‌اند در حوزه جهانی و داخلی کشور اثرگذار باشند.

وی ادامه داد: ایشان در فقه و اصول، در حد اجتهاد مرجع تقلید و نظریه پرداز و در بحث فلسفه، استاد مسلم فلسفه و یک فیلسوف بوده است، همچنین در بحث عرفان عملی امام خمینی(ره) جایگاه ویژه‌ای نزد عرفای بسیار بنام و بزرگ داشتند و در هر یک از این عرصه‌ها نیز دارای نوآوری‌هایی بوده‌اند.

استاد حوزه علمیه، اظهار داشت: در بحث فلسفه و عرفان، حضرت امام در لابه‌لای کتب، تالیف‌ها و ... نیز بر کتاب اساتید فن فلسفه و عرفان نگاشت، غیر از آن نکته مهمی که مطرح است این است که امام بعنوان یک فیلسوف معارف که بیشتر این افراد در آن فضای سنتی گریزان از جامعه و پذیرش مسئولیت‌های اجتماعی هستند، به میدان سیاست آمده و این مسئولیت را پذیرفته است.

مقیمی گفت: در حالیکه همه او را بعنوان یک سالک قبول داشتند، وارد دغدقه‌های اجتماعی و فعالیت‌های سیاسی و مبارزه شده لذا ما عرفان و یک عارف را در صحنه اجتماع می‌بینیم که این موضوع خود یک پدیده‌ای بود که میان عارفان بنام متداول نبوده است.

دبیر علمی همایش کتاب سال حوزه‌های علمیه، درباره اندیشه‌های فقهی اجتماعی و سیاسی امام خمینی رحمه‌الله‌علیه بیان کرد: ایشان در اندیشه‌های فقهی دارای یکسری مبانی بوده‌اند که این مبانی، ظرفیت لازم را به فقه ایشان داده بود تا بتواند در عرصه اجتماع جاری شود و بعنوان الگویی کارآمد، زمانه خود را حکومت کند. برخی از فقها با مبانی و اندیشه‌هایی که دارند، در مقام اجرا نمی‌توانند پاسخگوی نیازهای روز باشند و همگام با آن پیش بروند و بدون آنکه از اسلام و اندیشه‌های اصیل فقهی مبتنی بر مکتب وحی و اهل بیت جدا شوند، بتوانند پاسخگوی نیازهای روز نیز باشند.

وی با بیان اینکه اصالت حکومت و نظریه ولایت مطلقه فقیه مهمترین مبنایی بود که امام خمینی(س) داشتند، افزود: ایشان برای حکومت و اداره قدرت سیاسی در جامعه نقشی را قائل بودند که اسلام نیز نگاه بسیار عمیقی به این امر داشته است. حضرت امام یکی از شئون پیامبر را اداره حکومت و ولایت می‌دانست، پیامبر در کنار اینکه نبی و پیغام‌‌آور وحی و احکام اسلامی از جانب خداوند بود، در جامعه مقامی‌ داشت و ولایت و حکومت را نیز برعهده داشتند.

مقیمی بیان داشت: حکومت ما اسلامی است و فقیه بعنوان ولی فقیه اختیاراتی دارد و باید به اداره جامعه بپردازد، در کنار این مبنای کلیدی و ریشه‌ای، زمان و مکان نیز در اجتهاد نقش دارند. فقیه باید روایتی را که می خواند به زمان و شرایط صدور آن توجه کند و با در نظر گرفتن تغییراتی که زمانه حاضر با زمانه روایات داشته است، به فهم جدیدی برسد.

مقیمی یادآور شد: امام خمینی رحمه‌الله‌علیه یک جریان اندیشه‌ای را به جریان انداخت که نه تعطیل شد و نه اینکه کسی می‌تواند آن را تعطیل کند. شاید در زمان‌های مختلف سرعت این چرخی که امام به جریان انداخت، تند و کند بشود اما یک جریان اندیشه ای پویا بود.

دبیر علمی همایش کتاب سال حوزه‌های علمیه، گفت: افرادی که در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های کشور در عرصه اندیشکده‌های جهانی با این تفکرات و اندیشه‌های امام آشنا می‌شوند وارد جریانی می شوند که کسی نمی تواند آن را متوقف کند.

استاد خالق فقه و اصول حوزه علمیه، بیان داشت: مقام معظم رهبری همواره بر ادامه دادن راه امام تاکید و اندیشه ایشان را بعنوان چراغ هدایت، سرمشق و اصول کلی انقلاب اسلامی همواره معرفی کرده است؛ سعی شده تا آن جریان فکری ادامه پیدا کند و امروزه این جریان در حوزه های علمیه به بار نشسته است.

نسترن نعمتی/جام‌جم آنلاین