مشق ایثـار ادامه دارد

در سال‌های گذشته نمونه‌های بسیاری از احساس مسئولیت، فداکاری و ایثار را در جامعه‌مان شاهد بودیم، مثل مردان قهرمانی همچون ریزعلی خواجوی، دهقان فداکار کتاب‌های درسی یا معلم فداکار روستای بیجار که برای نجات جان 30 دانش‌آموز، خود را به خطر انداخت و دچار سوختگی شدید شد یا آتش‌نشان فداکار امید عباسی که برای نجات دختربچه‌ای دچار مرگ مغزی شد و جان خود را از دست داد، اما اجازه نداد امید خانواده دختر 9 ساله ناامید شود.

اما در جامعه امروزی انگار کم‌کم چیزهای دیگری دارند جای فداکاری و از خودگذشتگی را می‌گیرند، چیزهایی شبیه حس انتقام و طمع. اکنون بسیارند افرادی که طرز تفکرشان تغییر کرده و پول و مادیات برایشان ارزش تلقی می‌شود یا به‌گونه‌ای دچار بیماری مادیات‌گرایی یا شیء سروری شدند و آن را اصل می‌دانند. اوضاع اگر همین‌طور پیش برود و پای مادیات همچنان در میان باشد، معنویات رنگ می‌بازد و جای احساس عشق، دوستی و حتی روابط عاطفی می‌نشیند.

این وضع در نسل جدید مشهودتر است و این تغییر رنگ، بیشتر احساس می‌شود، گویی برخلاف گذشته که معنویات و مسائل اخلاقی میان جوانان ملموس بود اکنون توجه بیش از حد این قشر به مادیات، روابطی صوری را ایجاد کرده است. اکنون ما با جماعتی محاسبه‌گر و خودمحور طرفیم که برای کوچک‌ترین چیزها مثلا برای یک جای پارک خودرو، حاضرند مرزهای اخلاق را بشکنند. در این خصوص همواره نگرانی‌هایی گریبان افراد مسئولیت پذیر را می‌گیرد که اگر وضع به همین منوال پیش رود چه بر سر جامعه خواهد آمد.

پس بهتر این است آموزش و پرورش از همان سال‌های ابتدایی آموزش دست به فرهنگسازی بزند مثلا از طریق معرفی اسطوره‌های اخلاق یا شعرهای شاعران بنام و اخلاق محور در کتاب‌های درسی. در این میان رسانه‌ها نیز می‌توانند ایفای نقش کنند مخصوصا با ترویج موسیقی سنتی و اصیل ایرانی به جای موسیقی رپ و پاپ که نوعی موسیقی مادی است. شهرداری‌ها هم خوب است شهرها را مزین کنند به تندیس‌های اسطوره‌های جوانمردی، چون هر مجسمه یک کلاس درس است. همه اینها راه‌های موثری هستند که می‌شود از طریق آن احساس وفاداری و گذشت را در جامعه تقویت کرد.

دکتر امان‌ا... قرائی‌مقدم

جامعه‌شناس