پارادوکس پاریس

تازه‌ترین موضعگیری در این زمینه را ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه دیروز ساعاتی قبل از عزیمت به تهران مطرح کرد و گفت: ایران باید نگرانی‌ها درباره برنامه موشکی خود را به رسمیت بشناسد یا این‌که با تحریم‌های احتمالی مواجه خواهد شد. همچنین وزارت خارجه فرانسه در اقدامی عجیب در آستانه سفر لودریان به تهران با صدور بیانیه‌ای شدید،‌ دستور کار وزیر خارجه فرانسه در تهران را رایزنی در محورهای موشکی، منطقه‌ای و برجام خوانده و اتهاماتی را درباره برنامه موشکی و منطقه‌ای کشورمان مطرح کرده است.

لودریان، سومین وزیر خارجه فرانسه است که پس از برجام به تهران می‌آید و پیش از او لوران فابیوس و ژان مارک ایرو، در سفر به تهران با مقامات کشورمان رایزنی‌ کرده‌اند.

وزیر خارجه فرانسه در حالی دیشب وارد تهران شد که بنا بود این سفر سال گذشته میلادی و ابتدا در آبان‌ انجام شود، اما به تعویق افتاد و به دی ماه موکول شد و با تعویقی دوباره، در حال حاضر انجام شده است. دلایل متعددی در مورد این تعویق‌ها ذکر شد، چرا که فرانسه باوجود ادعای حمایت از برجام و تاکید بر ضرورت حفظ آن، طی ماه‌های اخیر با طرح ادعاهایی درباره برنامه موشکی و فعالیت منطقه‌ای ایران به همراه انگلیس و آلمان با آمریکا همسو و همنوا شده و از مواضع واشنگتن در مساله موشکی همچنین اصلاح بخش‌هایی از برجام حمایت می‌کند.

در همین ارتباط می‌توان به خبر روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز اشاره کرد که مدعی شده بود اسنادی را مشاهده کرده است که نشان می‌دهند اروپایی‌ها با سه تغییر در برجام موافق هستند.از دیگر اقدامات فرانسوی‌ها در روزهای اخیر می‌توان به همکاری این کشور با انگلیس در تهیه پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای محکوم کردن ایران در ارتباط با حوادث یمن اشاره کرد؛ اقدامی که با وتوی روسیه ناکام ماند. البته پس از این ناکامی، فرانسه در اقدامی مشترک با آلمان، انگلیس و آمریکا، بیانیه‌ای ضدایرانی صادر کرده و ادعاهای خود را علیه کشورمان تکرار کردند.

فرانسه، میانجی یا بازیگر بد

فرانسوی‌ها در سال‌های اخیر همواره تلاش کرده‌اند نقشی متفاوت را در میان کشورهای اروپایی بازی کنند. در دوران مذاکرات هسته‌ای، لوران فابیوس، وزیر خارجه وقت فرانسه همواره تلاش می‌کرد نقش پلیس بد را بازی کند و در یک مقطع در شرایطی که گفته می‌شد ایران و 1+5 در آستانه دستیابی به توافق هستند، این کشور بازی را به هم زد و باعث طولانی‌تر شدن مذاکرات شد.

البته در حال حاضر براساس برخی تحلیل‌ها، فرانسه قصد دارد به عنوان پلیس خوب، اهدافی را که آمریکا به شکلی خصمانه‌تر مطرح می‌کند در قالب مذاکره و رایزنی پیگیری کند.

در همین زمینه می‌توان به موضوعات موشکی و منطقه‌ای اشاره کرد و آن‌طور که در بیانیه وزارت خارجه فرانسه آمده است لودریان در ملاقات‌هایش با مقامات کشورمان قصد دارد درباره توافق هسته‌ای، برنامه موشکی و نقش منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران گفت‌وگو کند. البته مقامات کشورمان همواره تاکید کرده‌اند درباره برنامه‌ موشکی و توانمندی‌های دفاعی با هیچ کشوری حاضر به مذاکره نیستند، اما در مورد چگونگی اجرای بهتر توافق هسته‌ای و همچنین مسائل منطقه‌ای تهران آمادگی خود را برای مذاکره و رسیدن به راه‌حل‌های مشترک اعلام
کرده است.

ایران و اروپا دهه‌هاست گفت‌وگو و تبادل نظر دارند

در همین زمینه می‌توان به اظهارات سخنگوی وزارت خارجه کشورمان که پس از انتشار اخباری درباره گفت‌وگوی منطقه‌ای ایران و چند کشور اروپایی در حاشیه اجلاس مونیخ صورت گرفت، اشاره کرد. بهرام قاسمی در همین زمینه با بیان این‌که ایران و اروپا دهه‌هاست گفت‌وگو و تبادل نظر دارند و مانعی برای رایزنی، تبادل‌نظر و شنیدن نظرات یکدیگر ندارند، گفت: هر گفت‌وگویی الزاما مذاکره به معنای خاص آن نیست.

قاسمی خاطرنشان کرد: در حاشیه برگزاری کنفرانس امنیتی مونیخ، گفت‌وگویی میان هیات جمهوری اسلامی ایران به سرپرستی معاون سیاسی وزارت امور خارجه و معاونان وزیرخارجه چند کشور اروپایی (ایتالیا، فرانسه، انگلیس و آلمان) با محوریت یمن آن هم به دلیل شرایط بسیار خاص و فاجعه‌بار آن برگزار شد؛ کشوری که مدت‌هاست به علت جنگی ویرانگر و تحمیلی شاهد یک فاجعه انسانی، محاصره، بیماری، گرسنگی و قحطی است.

وی افزود: ایران همواره در تماس‌های دیپلماتیک خود سعی داشته و دارد که در جهت اتمام جنگ و تجاوز و بازگشت آرامش و مهیا شدن زمینه ارسال کمک‌های انساندوستانه برای مردم مصیبت‌زده این کشور تلاش کند و امیدوار است حاصل این فعالیت‌های سیاسی و دیپلماتیک به کاهش آلام و مصائب بی شمار مردم بی‌گناه و بی‌دفاع یمن و خاتمه بمباران‌ها و در نهایت بازگشت به راه‌حل‌های سیاسی مطرح شده برای حل بحران در این کشور منجر شود. قاسمی تاکید کرد: برخلاف آنچه برخی رسانه‌های غربی طی روزهای اخیر مدعی شده و مصادره به مطلوب کرده‌اند، اساسا ایران و اروپا می‌توانند در راستای سیاست اصولی و خردمندانه جمهوری اسلامی ایران و در تمام موضوعات دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌وگو، تبادل‌نظر و رایزنی (و نه الزاما مذاکره به معنای سیاسی و حقوقی آن) داشته باشند.

وی خاطرنشان کرد: بی‌تردید این امر، موضوع جدید و غریبی نیست؛ اما این ادعاها و سخن گفتن از یک نوع توافق برای انجام مذاکره همراه با یک ساز و کار و چارچوب قطعی در موضوعات مشخص را تائید نمی‌کنیم.

بازی غیردیپلماتیک الیزه

گرچه مقامات کشورمان اعلام کرده‌اند حاضر به گفت‌وگو درباره مسائلی از جمله موضوعات منطقه‌ای هستند اما آنچه عجیب است رفتار غیردیپلماتیک مقامات فرانسوی و خط و نشان کشیدن آنها برای تهران در آستانه سفر به کشورمان است. موضوعی که البته پیش از این نیز شاهد آن بوده‌ایم و بهمن پارسال بود که ژان مارک آیرو، وزیر خارجه وقت فرانسه که به تهران آمده بود در ضیافت شامی که در سفارت کشورش برگزار شده بود در جمع هیات‌های اقتصادی،‌ مواضع عجیبی در مورد کشورمان اتخاذ کرد.

براساس گزارش‌ها در آن مهمانی پس از سخنرانی آیرو، یکی از تجار فرانسوی وی را مورد خطاب قرار داده و می‌پرسد: جناب وزیر چرا این سفر دقیقا در روزی انجام شد که فرانسه به همراه انگلیس و آمریکا در خلیج فارس و در نزدیکی آب‌های ایران مانور نظامی ـ که طبیعتا پیام‌های خاصی دارد ـ برگزار کرده‌اند؟ آیا فکر نمی‌کنید این مساله روی روابط تجاری ما با ایران تاثیر بگذارد و نتوانیم در این سفر قرارداد خاصی منعقد کنیم؟ شما از واکنش مقامات ایرانی نگران نیستید؟ وزیر خارجه فرانسه در پاسخ می‌گوید: «خیر، بنده هیچ نگرانی نسبت به موفقیت‌آمیز بودن این سفر ندارم. دولت ایران به این سفرها احتیاج دارد و مطمئنم هیچ اعتراضی در جلسات فردا هم نخواهیم شنید.»

همین مساله بود که با واکنش رهبر معظم انقلاب روبه‌رو شد و ایشان با تقبیح ضعف نشان دادن در مقابل دشمن فرمودند: اشتباه بعضی از ما در چالش اقتصادی بزرگی که کشور دچار آن است، این بود که در زمینه اقتصادی احساس ضعف شد. آن‌وقت کسی رویش بشود در مصاحبه بگوید که ایرانی‌ها آنقدر به این مذاکرات احتیاج دارند که رزمایش [ما علیه آنها] ضرری به این مذاکرات اقتصادی نمی‌زند.

فرانسه در جایگاه متهم است
نه مدعی

چنین مسائلی نشان می‌دهد گرچه جمهوری اسلامی ایران همواره اعلام کرده حاضر به گفت‌وگو در مورد مسائل مختلف است اما نحوه این گفت‌وگوها باید از موضعی برابر باشد بویژه این که فرانسوی‌ها بشدت به بازار اقتصادی کشورمان احتیاج دارند و پس از برجام تلاش‌های زیادی برای حضور در این بازار انجام داده‌اند.

مرتضی مکی، کارشناس مسائل اروپا در گفت‌وگو با جام‌جم با بیان این‌که براساس اظهارات فرانسوی‌ها برجام از موضوعات اصلی مورد مذاکره در این سفر است، تصریح کرد: به هر حال فرانسه به‌رغم برخی سنگ‌اندازی‌ها در جریان مذاکرات هسته‌ای یکی از شش کشور امضاکننده برجام بود و پس از امضای آن نیز از توافق هسته‌ای حمایت کرد.

مکی افزود: با توجه به فضای فعلی در مورد برجام و مطرح شدن شروط جدید از سوی ترامپ برای تداوم این توافق؛ به نظر می‌رسد رویکرد جدید فرانسه، ‌آلمان و انگلیس درخصوص توان موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران تلاشی برای پایبندی ترامپ به برجام باشد، اما در عین حال در این زمینه‌ها انتقادهای بسیاری نسبت به فرانسه داریم که باید در جریان ملاقات مقامات دو کشور عنوان شود. این کارشناس مسائل اروپا ضمن تاکید بر ضرورت مطرح کردن انتقادات ایران نسبت به رویکرد اخیر فرانسوی‌ها؛ در عین حال تداوم گفت‌وگو‌ها میان ایران و اروپا را نیز در جهت دستیابی به درک مشترک کارساز دانست. وی معتقد است با تداوم گفت‌وگوها ضمن طرح انتقادها می‌توانیم اهداف خود را در قبال اروپا پیش ببریم.

مکی به برخی اقدامات فرانسوی‌ها مقابل ایران از جمله رویکرد این کشور در قبال سوریه، همکاری نزدیک این کشور با صدام در جریان هشت سال جنگ تحمیلی علیه ایران و در اختیار قرار دادن برخی تجهیزات نظامی به این کشور اشاره کرد و گفت: با توجه به چنین مواضعی فرانسه در جایگاه متهم است نه مدعی؛ اما باید در عین حال همراه با طرح انتقادات به گفت‌وگوهایمان نیز با اروپاییان جهت مقابله بهتر با سیاست یکجانبه گرایی ترامپ ادامه دهیم.

برنامه‌های موشکی و منطقه‌ای ایران ربطی به فرانسه ندارد

همچنین منصور حقیقت‌پور، مشاور رئیس مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با جام‌جم، تصریح کرد: مقامات کشورمان باید در ملاقات‌های خود با وزیر خارجه فرانسه مانند رهبری، موضع شفاف و قاطعی داشته و در مورد رویکرد اخیر فرانسه تذکرات جدی به این کشور بدهند. وی با بیان این‌که مخالف توسعه رابطه با اروپا نیستیم درعین حال افزود: اما اگر قرار باشد اروپا، آمریکای دوم باشد آن را تحمل نخواهیم کرد.

حقیقت‌پور تصریح کرد: فرانسه باید بداند مسائل موشکی و نوع فعالیت‌های منطقه‌ای ایران به کسی ارتباطی ندارد و این کشور نمی‌تواند در این موارد دخالتی داشته باشد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: فرانسوی‌ها خودشان تامین‌کننده سلاح برای رژیم کودک‌کش حجاز هستند و مردم بی‌گناه یمن با سلاح‌های فرانسوی‌ کشته می‌شوند، بنابراین این کشور حق ندارد ادعای حقوق بشری داشته باشد.

روحانی در تماس تلفنی مکرون: گفتگوهای ایران و اروپا ربطی به برجام ندارد

رئیس جمهور موضوع گفت وگو و همکاری ایران و اروپا راجع به مسایل منطقه ای را بسیار خوب خواند اما تاکید کرد که این همکاری هیچ ارتباطی به برجام ندارد و نکته مهم در شرایط کنونی این است که اتحادیه اروپا در جهت پایبندی کامل آمریکا به برجام حرکت کند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، حسن روحانی عصر دیروز در تماس تلفنی «امانوئل مکرون» رئیس جمهور فرانسه با وی، گفت: تصمیم دولت جمهوری اسلامی ایران برقراری یک رابطه باثبات با کشور فرانسه است که این تصمیم، بی تردید در راستای روابط بسیار قدیمی و دوستانه دو ملت ایران و فرانسه است. وی همچنین به برخی زمزمه ها درخصوص آنچه مذاکرات مکمل درباره برجام خوانده می شود، اشاره کرد و گفت: هفت کشور با هم توافقی کرده‌ایم که شورای امنیت هم بر آن صحه گذاشته است و ایران کاملا به تعهداتش در قبال این توافق عمل کرده، اما متاسفانه آمریکا پیوسته در مسیر اجرای برجام، مانع تراشی کرده است.