11 سپتامبر؛ ‌آغاز تروریسم جهانی

در واقع، تا پیش از 11 سپتامبر ابزار استفاده از تروریسم متفاوت بود،‌ حتی میزان تلفاتی که هر اقدام تروریستی برجای می‌گذاشت، متفاوت بود. در حادثه 11 سپتامبر قریب

 3000 نفر کشته شدند. همچنین این حادثه، جغرافیای تروریسم را از غرب آسیا که از آن به عنوان منطقه تروریست‌خیز و کانون تروریسم یاد می‌شد، خارج کرد و به جهان غرب کشاند و آتش آن ابتدا دامن ایالات متحده آمریکا و سپس غرب اروپا را گرفت.

پیش از 11 سپتامبر عزم و اراده جدی برای شکل‌گیری ائتلاف جهانی برای مبارزه با تروریسم وجود نداشت، اما پس از این حادثه، چنین اراده‌ای به وجود آمد. اگر بپذیریم داعش ادامه‌دهنده راه القاعده است، ظهور این گروه و خطراتی که ازسوی آن متوجه امنیت اروپا و آمریکا شد، عزم جهانی را برای مقابله با اقدامات تروریستی بیش از پیش تقویت کرد. تا پیش از 11 سپتامبر، اقدامات ضدتروریستی بیشتر فردی، محدود، محلی و مقطعی بود و به صورت مستمر پیگیری نمی‌شد.

در آن مقطع، شاهد جهانی شدن تروریسم و جنگ علیه آن بودیم تا جایی که دیک چنی، معاون رئیس‌جمهور وقت آمریکا عبارت جنگ جهانی چهارم را برای جنگ با تروریسم به کار برد.

اما با گذشت زمان پدیده تروریسم گسترده‌تر،‌ خطرناک‌تر و با دایره اجتماعی بزرگ‌تری همراه بوده است. حادثه 11سپتامبر نقطه عطفی در تروریسم و مواجهه با آن بود، اما به نقطه‌ای برای پایان تروریسم بدل نشد. با اقدامات کنونی و صرف هزینه‌های بیشتر و تلاش‌های گسترده‌تر برای افزایش فعالیت‌های ضدتروریستی، نمی‌توان انتظار نابودی پدیده تروریسم را داشت. مبارزه با این پدیده، شباهت زیادی به مبارزه با قاچاق مواد مخدر دارد. به همان اندازه که اقدامات و هزینه بیشتری صرف مبارزه با مواد مخدر می‌شود،‌ گروه‌های مافیایی مواد مخدر پیچیده‌تر،‌ گسترده‌تر و خشن‌تر می‌شوند و دست به تولید مواد مخدر صنعتی کشنده‌تری می‌زنند. به نظر می‌رسد شیوه مبارزه با تروریسم باید دچار تغییرات اساسی شود.

امیرعلی ابوالفتح

کارشناس مسائل آمریکا