ناکام ساختن آمریکا با همنوایی مردم و مسئولان

تحریم‌های قبلی، صرفا بر مبنای اعمال فشار اقتصادی و واردات و صادرات و نقل و انتقال بانکی بود، اما امروز نگرانی اصلی آمریکا نه دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای و موشک‌هاست بلکه قدرت روزافزون و نفوذ جمهوری اسلامی ایران بویژه در حوزه نرم در منطقه است.

تجلی چنین نفوذی را می‌توان در شکست تروریسم، وهابی‌گری و سلفی‌گری و حامیان آنها در منطقه دانست. از طرف دیگر توان سیاسی و نظامی رو به افزایش طرفداران ایران در منطقه، آمریکا را نگران کرده و به این باور رسانده که اگر امروز ایران را مهار نکند فردا خیلی دیر است. آمریکا برای مهار ایران به فشارهای اقتصادی روی آورده زیرا فشار نظامی به عنوان یک ابزار تجربه شده بی‌فایده در طول 38 سال گذشته جواب نداده است.

مقدمه دوم این‌که دولت و کنگره آمریکا براساس یک تحلیل، چنین تصمیمی را اتخاذ کردند. تحلیلی که نه براساس واقعیت‌های میدانی بلکه براساس اطلاعات دشمنان دیرینه ایران مانند عربستان و سازمان منافقین ارائه شده است. براساس این تحلیل، ایران از نظر اقتصادی ضعیف و شکننده است، در ایران اپوزیسیون نفوذ دارد و حاکمیت نمی‌تواند در مقابل فشارهای تحریم مقاومت بکند و در نتیجه با اعمال تحریم پرفشار و مستمر نه‌تنها از نفوذ ایران در منطقه کاسته می‌شود بلکه آرزوی دیرینه آمریکا برای تغییر نظام تحقق پیدا خواهد کرد. براساس این دو مقدمه، راه‌حل را باید در داخل کشور پیدا کنیم. نخستین راه‌حل این است که این تحلیل و ذهنیت را نزد کنگره و مقامات دولت آمریکا تغییر دهیم که البته امر آسانی نیست زیرا آنها نسبت به واقعیت‌های ایران ناآشنا هستند و کارشناسانی که تحلیل‌های عمیق‌تری نسبت به ایران دارند الان از کنگره و قوه مجریه آمریکا کنار رفته‌اند. امروز تصمیم‌گیران اصلی آمریکا نه وزارت خارجه بلکه نظامیان بازنشسته‌ شاغل در وزارت دفاع و مشاوران امنیت ملی ریاست‌جمهوری هستند و براساس تجربه خود با ایران از زمان اشغالگری‌شان در عراق این خط را می‌دهند.

برای این‌که این تحلیل تغییر کند باید علائم درستی از جامعه ایران ارسال شود. مهم‌ترین علامت‌ها بی‌فایده بودن تحریم‌ها و توان بالای مقاومت ایران در مقابل این فشارها است. به عبارت دیگر با اتخاذ روش اقتصاد مقاومتی و متنوع کردن منابع تامین نیازها، قطعا این تحریم‌ها تاثیر اندکی خواهد داشت. علامت دوم ارسال این پیام است که جامعه و مقام‌های ایرانی حتی با در نظر گرفتن تفاوت نظرات سیاسی و صرفا به حکم عقل و شرع در مقابل تهدید، اختلافات را به حاشیه می‌برند و با تهدید مقابله می‌کنند. این تجربه را در دوران دفاع مقدس داشتیم و بسیاری در آن دوره تلاش کردند تحت عنوان اختلافات جناحی، از ایران چند‌صدایی بشنوند و به موازات تحمیل جنگ به ایران،‌ کشورمان را به نابودی بکشانند اما موفق نشدند. تکرار این تجربه و همنوایی مردم و مسئولان و اتخاذ رویکرد اقتصاد مقاومتی، سبب ناکامی دشمنان دیرینه ما و ناکامی آنها در اعمال فشار به ایران خواهد شد.

دکتر علیرضا شیخ عطار - سفیر پیشین ایران در آلمان