77 عکس در رثای یک هنرمند

نگاهی به فهرست اسامی هنرمندان حاضر در نمایشگاه، نشان‌دهنده تنوع در انتخاب آنهاست و مخاطب می‌تواند عکس‌هایی از هنرمندان نقاش، بازیگر، فیلمساز و عکاس را کنار هم ببیند. صابر ابر، کورش ادیـم، بابک برزویه، غوغا بیات، ابراهیم حقیقی، جاوید رمضانی، زروان روح‌بخشان، مریم زندی، سیف‌الله صمدیان، بیژن صیفوری، اکبر عالمی، کیارنگ علایی، بهنام کامرانی، ژیلا کامیاب، محمود کلاری، رضا کیانیان، کاوه گلستان، هنگامه گلستان و مهران مهاجر، از جمله هنرمندانی هستند که آثاری از خود را به یاد عباس کیارستمی به نمایش گذاشته‌اند.

عکس‌ها در قاب‌هایی یک‌شکل و با ابعادی نزدیک به یکدیگر کنار هم قرار گرفته‌اند و سیاه و سفید بودن آنها باعث می‌شود بدون در نظر گرفتن محتوای عکس‌ها، فضای بصری یکدستی در گالری ایجاد شود، اما این فضای هماهنگ را یک عکس بزرگ می‌شکند. این تصویر، یکی از آثار عباس کیارستمی است که سال 86 در ابعاد 100 در 150 سانتی‌متر روی بوم چاپ شده و در آن، درختانی از پس شیشه باران خورده دیده می‌شوند.

اما رویکرد عکاسان این مجموعه با یک تکه زندگی بسیار متفاوت است. تعدادی از آنها تصویری از عباس کیارستمی را برای نمایشگاه یادبود او انتخاب کرده‌اند. عکس سیف‌الله صمدیان، یکی از معدود تصاویری است که در آن کیارستمی به جای عینک تیره‌ معروفش عینک دیگری دارد و چشم‌های خندان او در پس شیشه عینک دیده می‌شود. مرضیه خورسند، مریم زندی، جاسم غضبانپور و مینا زیوری هر کدام کیارستمی را در وضعیت متفاوتی به تصویر کشیده‌اند. در این میان عکسی از علی کریم وجود دارد که لحظه قرار دادن پرتره‌ای از کیارستمی روی خاک مزارش را نشان می‌دهد.

باقی هنرمندان موضوع یک تکه زندگی را با رویکردهایی بسیار متفاوت به نمایش گذاشته‌اند. رضا کیانیان تنه درختی مقابل دیوار را نمایش داده که سایه برگ‌های درخت روی آنها افتاده است. در عکس جعفر پناهی سه پسر کوچک مقابل در زنگ‌زده خانه‌ای دیده می‌شوند که با تبلت یا دست جلوی صورت خود را گرفته‌اند. ابراهیم حقیقی مردان جوانی را درحال بازی کنار ساحل ثبت کرده و بابک برزویه دوچرخه‌ای را در دالان یک خانه قدیمی نمایش داده است.

نشانه‌های آشنای عکس‌های کیارستمی مانند تصاویر مینیمالیستی منظره‌های پوشیده از برف که سطوح بزرگ سفید و خاکستری را ایجاد می‌کنند هم در بعضی عکس‌ها دیده می‌شود. در عکس ژوبین میراسکندری، بخش کوچکی از برج میلاد از پس تپه‌ای برف گرفته دیده می‌شود. پرهام دیده‌ور خیابانی برفی را نمایش داده که رد لاستیک ماشین‌ها در آن دیده می‌شود و همزمان ردپای شخصی درحال عبور روی برف باقی می‌ماند. مجید برزگر چترهای بالای سر افرادی را نشان می‌دهد که از بالا روی زمینه برفی دیده می‌شوند و لکه‌های سیاه روی سفید ایجاد کرده است.

یادداشت‌هایی از آیدین آغداشلو، سیف‌الله صمدیان و ابراهیم حقیقی که به مناسبت برگزاری این نمایشگاه و به یاد عباس کیارستمی نوشته شده‌اند، روی دیوارهای گالری دیده می‌شود. آغداشلو در بخشی از یادداشت خود آورده است: در پس ظاهر آرام و فاصله‌دار و نامداخله‌گر عباس کیارستمی، هنرمندی پنهان بود، حساس و مشفق و نگران و مهربان که در لایه‌برداری آثارش می‌توانیم ببینیم چطور و چقدر عمیق، پروای آدم‌های ساده را دارد، پروای جاهای ساده را دارد و پروای اشیای ساده را....

مریم درویش

نقاش