دست رباتی که فردا را می‌سازد!

یکی از این نمونه طرح‌ها که هم به بالارفتن کیفیت زندگی افراد کمک می‌کند و هم از لحاظ آورده مالی به عنوان یک محصول نقش موثری در توسعه کسب و کار دارد، اندام‌های رباتیک است. امروزه بر اثر بسیاری از حوادث مانند تصادف، افراد دچار نقص عضو یا ناتوانی می‌شوند. دست مصنوعی به نام لاکی (LUKE) بعد از جنگ عراق در آمریکا شروع به طراحی شد. این دست با استفاده از سیستم‌های الکترونیک پیشرفته‌ای که دارد با اتصال به سیستم اعصاب بدن و با بررسی امواج ارسالی ماهیچه‌ها و مغز، مانند یک عضو طبیعی قابلیت‌هایی به مراتب بالاتر از اندام مصنوعی دیگر برای بیمار فراهم می‌کند. داشتن پنجه و مچ با قابلیت تحرک بالا و ساختار مکانیکی که باوجود نرم و انعطاف‌پذیربودن از مقاومت بالایی نیز برخوردار است، این دست مصنوعی رباتیک را به یکی از بهترین عضوهای مصنوعی تبدیل کرده است. بعد از یک دهه تحقیق و ساخت نمونه‌های اولیه، این محصول در نهایت تجاری شده و در اختیار برخی بیمارستان‌ها در ایالات‌متحده قرار گرفته است.

حالا می‌بینیم تحقیق مستمر ده ساله، حمایت چند کمپانی و ترکیب تیمی از محققان تعدادی دانشگاه موجب خلق محصولی شده است که هم از لحاظ مالی دارای ارزش است و هم از لحاظ بهبود کیفیت زندگی افراد، نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا می‌کند. در فضای فعال، خلاق و رقابتی در کشور ما کمتر خبری از رونمایی از چنین محصولاتی به صورت کاربردی و تجاری شنیده می‌شود. ایران ما با داشتن نیروی مهندسی جوان و توانمند، دانشگاه‌های با سطح آموزش مهندسی مناسب و همچنین صنایع مختلف به نظر می‌رسد هنوز در سنجش و پیش‌بینی نیاز بازارهای فردا دارای مهارت قابل قبولی نیست. از سویی به‌نظر می‌رسد حلقه مدیریت فناوری و آینده‌پژوهی ما در تولید محصولات فناورانه هنوز به بلوغ مناسبی نرسیده است. کاروان علم و فناوری با سرعت بالایی در حال رفع نیازهای فعلی بشر و خلق و پیش بینی نیازهای آینده است و محصولات رباتیک و مکاترونیک نقش مهمی میان محصولات فردای مورد استفاده بشر و گسترش کار‌آفرینی و... دارند. باید دست بجنبانیم و تلاشمان را برای پیش‌بینی آینده بیشتر کنیم و سهم محصولات ایرانی را در بازارهای فردای ایران و جهان بالا ببریم!

منبع: spectrum.ieee.org

آریا صبوری

پژوهشگر آزمایشگاه تعامل انسان و ربات دانشگاه تهران