500 هزار ایرانی، اهداکننده مستمر خون

سازمان بهداشت جهانی برای تأمین خون سالم و کافی در تقویم خود، سالروز تولد این برنده اتریشی جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی را به عنوان روز جهانی انتقال خون نامگذاری کرده است.

به همین مناسبت روز گذشته مهمان علی‌اکبر پور‌فتح‌الله، مدیرعامل سازمان انتقال خون بودیم تا درباره آخرین اقدامات این سازمان با او گفت‌وگو کنیم.

با توجه به این‌که سازمان بهداشت جهانی هر ساله شعاری را برای توجه بیشتر دولت‌ها به موضوعی در دستور کار خود قرار می‌دهد،‌ سازمان انتقال خون ایران امسال در چه زمینه فعالیت بیشتری خواهد داشت؟

امسال سازمان بهداشت جهانی بر کفایت و سلامت خون تأکید ویژه‌ای دارد. سالانه 250 میلیون نفر در جهان دچار تصادف و بحران می‌شوند و به خون نیاز پیدا می‌کنند، به همین دلیل دولت‌ها همواره باید اطمینان داشته باشند که می‌توانند خون کافی برای مواجهه با شرایط بحرانی را تأمین کنند. همچنین امسال سازمان بهداشت جهانی با شعار «نیاز به خون همیشگی است» بر اهدای مستمر خون انگشت گذاشته است. درواقع اهداکنندگان مستمر نقش عمده‌ای در سلامت خون دارند. به دلیل مراجعه مداوم به مراکز انتقال خون، امکان آموزش آنها فراهم می‌شود. بر این اساس، ما تلاش می‌کنیم بر اهدای مستمر خون متمرکز شویم.

در حال حاضر وضعیت اهدای مستمر در کشور ما به چه صورت است؟

خوشبختانه در کشورمان در حوزه اهدای مستمر وضعیت خوبی داریم. ما اکنون بیش از 500 هزار نفر اهداکننده مستمر خون داریم؛ یعنی کسانی ‌که سالی دو بار حداقل امر اهدای خون را انجام می‌دهند. 52 درصد از محصولات و فرآورده‌های خونی از اهداکننده به دست می‌آید. در یک مطالعه پنج ساله هیچ‌گاه رخداد مثبت شدن هپاتیت بی و اچ‌.آی‌.وی را در این بیماران نداشتیم. درحالی ‌که 25 درصد اهداکنندگان ما، اهداکنندگان بار اولی هستند و در آزمایش‌های غربالگری 75 درصد موارد مثبت هپاتیت بی و سی و اچ‌.آی‌.وی در همین 25 درصد اتفاق می‌افتد.

ظاهرا سال گذشته طرحی برای غربال این اهداکنندگان در استان کردستان صورت گرفت. آیا این موضوع سبب ریزش اهداکنندگان نشد؟

آن طرح برای نخستین بار در استان کردستان به صورت آزمایشی اجرا شد. در کردستان 21 هزار اهداکننده داریم که 7000 نفر آنها بار اولی هستند. بسیاری ابراز نگرانی می‌کردند که با اجرای این طرح 7000 اهداکننده را از دست بدهیم. البته 50 درصد این افراد برای اهدای خون به مراکز مراجعه نکردند و هزینه‌های ما را بالا بردند، اما سلامت خون خط قرمز است و برای به صفر رسیدن خطر عفونت از طریق انتقال خون باید هزینه کرد. خوشبختانه تا پایان سال در 15 استان کشور این طرح را اجرا کرده‌ایم.

آیا این طرح در استان تهران اجرا می‌شود؟

در تهران به دلیل نگرانی از تأمین ذخیره خون، این طرح فقط در مرکز وصال به صورت موقت آغاز شده است. امیدواریم تا پایان امسال این برنامه را در سراسر کشور اجرایی کنیم که سبب افزایش چشمگیر ضریب امنیت خون در کشورمان می‌شود.

درحال حاضر این ضریب امنیت در کشور ما چقدر است؟

ضریب امنیت را با ادبیات‌های مختلف مطرح می‌کنند. یکی از این شیوه‌ها در قالب مقایسه‌ای است. بر این اساس،‌ سطح ضریب امنیت کشور ما بسیار بالا و در سطح کشورهای اروپایی و بالاتر از آمریکاست. سال گذشته حدود 200 هزار لیتر پلاسمای مازاد بر مصرف کشور را برای تولید فرآورده‌های دارویی مشتق از پلاسما به کشورهای اروپایی فرستادیم. در آزمایش‌های صلیب سرخ سوئیس و یک شرکت آلمانی مشخص شد سطح سلامت پلاسمای ایران همسطح کشورهای اروپایی و بالاتر از آمریکاست.

در مواجهه با حوادث ناگواری مانند زلزله آیا کشور ما توانایی تأمین خون مورد نیاز مراکز درمانی را دارد؟

ما همواره پنج برابر مصرف روزانه مورد نیاز کشور را داریم. در همین ماه مبارک رمضان با دعوت از اهداکنندگان با ذخیره 9 برابری وارد این ماه عزیز شدیم. هیچ کمبودی در این زمینه وجود ندارد و برای مواجهه با شرایط بحرانی در آمادگی کامل هستیم.

کمیل انتظاری - جامعه