شهرک پوشاک هنوز بی‌قواره است

این درحالی است که افتتاح این گونه شهرک‌های تخصصی بخصوص در صنعت پوشاک ایران می‌تواند زمینه توسعه اشتغالزایی، رونق، آموزش و کاهش سهم قاچاق را مهیا کند و باعث تحولی نوین در تولید سنتی پوشاک کشورمان شود.

2 سال پیش دستور صادر شده اما...

محمود نبوی، رییس اسبق هیات مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران با انتقاد از تعلل در راه‌اندازی شهرک پوشاک گفت: 9 ماه پیش، کلنگ احداث شهرک پوشاک زده شد. چرا تعلل می‌کنند؟ هنوز دولت در مسند کار است. آقای نعمت‌زاده پیگیر دستور خودشان باشند.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان نساجی و پوشاک کشور افزود: دو سال پیش به دستور آقای نعمت‌زاده، استراتژی پوشاک نوشته شد، کمیته‌ای در وزارتخانه تشکیل و در نهایت سند راهبردی نوشته شد، اما متاسفانه این سند به کتاب دکوری در صنعت نساجی تبدیل شده است.

نبوی تاکید کرد: شهرک پوشاک در کشور به عنوان پایلوت راه‌اندازی شد. قرار بود واحدهای تولیدی موفق محصولاتشان را در این شهرک تولید کنند و به نمایش بگذارند. این شهرک قرار بود، روبه‌روی فرودگاه امام احداث شود.

باید از تولید سنتی فاصله بگیریم

محمد‌کاظم عمید، معاون فنی انجمن نساجی درباره اهمیت احداث شهرک نساجی به خبرنگار ما گفت: به طور کلی صنعت پوشاک، موتور محرکه کل صنعت نساجی است و می‌تواند رونق قابل توجهی در نساجی ایران ایجاد کند، اما نکته این جاست که باید برای رسیدن به این امتیاز از تولید سنتی فاصله بگیریم که راهکارش توسعه و سرمایه‌گذاری‌ منسجم در این گونه شهرک‌هاست.

عمید افزود: تجربه اثرات مثبت احداث چنین شهرک‌هایی خارج از مرزهای ایران بسیار است و ثابت شده، در صورت برنامه‌ریزی دقیق و منطقی برای آن نتایج قابل توجهی در صنعت مشاهده می‌شود، چون روند صنعتی شدن و تولید انبوه از این شهرک‌ها آغاز خواهد شد، نه از کارگاه‌های زیرپله‌ای و کوچک پراکنده در سطح شهرهای کشورمان.

وی تاکید کرد: به ثمر رسیدن چنین طرح‌هایی، لازمه مدیریت قوی و منسجم است، به این دلیل که اغلب واحدهای پوشاک کشور به صورت سنتی اداره و به قول معروف در منطقه فعالیت خود شناخته شده‌اند. بنابراین انتقال آنها از محلی که کسب و کارشان رونق گرفته، نیازمند برنامه‌ای دقیق است.

معاون فنی انجمن نساجی با اشاره به تعداد واحدهای پوشاک تهران به خبرنگار ما گفت: براساس آمارهای موجود، تنها در تهران 24 هزار واحد پوشاک داریم که 18 هزار واحد آنها ثبت شده‌ است. نکته قابل توجه این که از این تعداد واحد پوشاک بیش از 13 هزار واحد، تولید‌کننده هستند که باید برای انتقال آنها منطقی و اصولی برنامه‌ریزی کنیم.

این کارشناس نساجی معتقد است، تجمع تولید‌کنندگان پوشاک در شهرک‌های تخصصی باعث کاهش هزینه‌های تولید می‌شود، به این دلیل که هنگام محاسبه قیمت تمام شده کالا هزینه‌های تولید تقریبا 20 درصد کل هزینه‌هاست، درحالی که باقی موارد در حمل و نقل، توزیع، اجاره و هزینه‌های سرقفلی است. با چنین شرایطی، بخش قابل توجهی از هزینه‌ها کاهش خواهد یافت.

عمید تاکید کرد: این امتیاز، عاملی برای کاهش صرفه اقتصادی قاچاق خواهد بود،‌به این دلیل که امروز برخی مواد اولیه ایرانی به کشور ترکیه به صورت خام صادر می‌شود و در نهایت، پوشاک تولید شده آن ارزان‌تر از تولیدات داخلی کشورمان دوباره به بازار ایران وارد می‌شود. به عنوان مثال، پلی‌استرهای ایران به ترکیه صادر می‌شود و پس از فرآیندهای تولید محصول نهایی، قیمتی بسیار پایین‌تر از محصولات تولیدشده ایرانی دارد .

نام و نشان ایرانی مشخص خواهد شد

علیرضا حائری، دبیر اسبق انجمن صنایع نساجی به خبرنگار ما گفت: صنعت پوشاک در سال‌های اخیر به دلیل برخی مشکلات متناسب با سایر رشته‌های نساجی توسعه نیافته است. به همین دلیل، لازم است برای حمایت و جبران این اتفاق، برنامه‌ای مناسب داشته باشیم که یکی از آنها احداث شهرک‌های تخصصی است.

حائری افزود: در کنار عقب‌ماندگی صنعت پوشاک، تولید سنتی و پراکندگی کارگاه‌های تولیدی در ایران باعث شده، نام و نشان مشخصی ایجاد نشده باشد و تنها بخش کوچکی از تولیدکنندگان با استفاده از توانمندی‌ها و مدیریت دقیقی که داشته‌اند، برای خود برندسازی کرده‌اند. به همین دلیل، تشکیل شهرک پوشاک می‌تواند به این روند سرعت ببخشد و باعث ایجاد نام نشان مشخصی در پوشاک ایران به صورت گسترده بشود.

به اعتقاد دبیر اسبق انجمن نساجی، این مشکل می‌تواند به اعتماد خریداران که بخش عمده‌ای از موفقیت تولید‌کنندگان را رقم خواهد زد، لطمه وارد کرده، مشکلاتی برای ادامه روند فعالیت اقتصادی تولید‌کنندگان ایجاد کند، چون خریداران نمی‌دانند اگر کالای خریداری شده با مشکل مواجه شد، به کجا مراجعه کنند درحالی که وقتی تولیدکنندگان در شهرک پوشاک منسجم و کنار یکدیگر باشند، این اتفاق روی نخواهد داد.

وی با اشاره به گردش مالی 1400 میلیارد دلاری پوشاک در سطح جهان به خبرنگار ما گفت: برآوردهای انجام شده بیانگر آن است که این گردش مالی تا سال 2025 میلادی به 2 هزار میلیارد دلار خواهد رسید که می‌تواند موقعیتی مناسب برای افزایش صادرات غیر نفتی ایران شناخته شود، اگر بتوانیم برنامه‌ریزی دقیقی برای آن داشته باشیم.

حائری تصریح کرد: گردش مالی بازار پوشاک داخلی ایران 13 میلیارد دلار است که از این حجم 9 میلیارد دلار سهم تولیدات داخلی کشورمان است. بنابراین می‌توانیم با مدیریت دقیق و برنامه‌ریزی اصولی افزایش صادرات پوشاک را در کارنامه اقتصادی خودمان ثبت کنیم درحالی که اکنون تنها سالانه 50 میلیون دلار صادرات داشته‌ایم.

این کارشناس صنعتی افزود: 50 درصد از صادرات صنعت نساجی مربوط به صنعت پوشاک است که همین جایگاه بالا، باعث رونق اقتصادی و افزایش صادرات کشورهایی مثل بنگلادش، ویتنام، هند، ترکیه، چین و ایتالیا شده است. به همین دلیل باید این سهم 50 درصدی در اقتصاد ایران دیده شود و به سمت مدیریت منطقی آن حرکت کنیم.

دبیر اسبق انجمن نساجی معتقد است، با توجه به این که سند راهبردی صنعت پوشاک در وزارت صنعت، معدن و تجارت تدوین شده است، باید در این وزارتخانه دفتر تخصصی پوشاک نیز تشکیل شود تا بتوانیم تخصصی‌تر نسبت به مدیریت برنامه‌های توسعه‌ای عمل کرده و راهکاری اصولی برای حمایت از پوشاک ایران پیدا کنیم.

وی گفت: براساس سند چشم انداز 1404 مجموع صادرات نساجی ایران سه میلیارد دلار تعیین شده که به گفته مسئولان، از این میزان یک سوم مختص صنعت پوشاک است، اما این نکته قابل توجه است که با درنظر گرفتن حجم صادرات فعلی کشور یعنی 50 میلیون دلار تا هشت سال آینده تقریبا 20 برابر شدن صادرات پوشاک ایران دست یافتنی نیست، اما احداث چنین شهرک‌هایی می‌تواند در جهت مثبت
تاثیرگذار باشد.

قرار بود خیلی سریع کار انجام شود

مجید نامی، عضو هیات مدیره این اتحادیه درباره احداث شهرک پوشاک به خبرنگار ما گفت: با این که در ابتدای مطرح شدن طرح تعجیل بالایی برای افتتاح هرچه سریع تر آن از سوی مسئولان وجود داشت، اما اکنون خبری نیست و طولانی شدن طرح شاید دستاوردهای آن را با مشکل مواجه کند.

نامی افزود: در این طرح، بخش‌های مختلفی برای پوشاک مدنظر بوده که تولیدکنندگان و واردکنندگان مختلف در زنجیره تولید پوشاک می‌توانند از امکانات شهرک استفاده کنند، اما نکته قابل توجه مربوط به فروشگاه‌هایی است که در اختیار تولید‌کنندگان قرار خواهد گرفت تا به صورت مستقیم و بدون پرداخت هزینه محصولاتشان را به خریداران عرضه کنند.

به گفته این کارشناس ارشد نساجی، اهمیت احداث چنین شهرک‌هایی در پوشاک ایران، آموزش و استفاده تولید‌کنندگان از تجارب یکدیگر است، هرچند مراکز آموزشی نیز در بخش‌های مختلف تولید از طراحی تا تولید می‌توانند نقش قابل توجهی در خروج تولید پوشاک ایران از حالت سنتی به شکل صنعتی ایفا کنند.

این عضو جامعه متخصصان نساجی ایران به جام‌جم گفت: از دستاوردهای قابل توجه دیگر سرمایه‌گذاری در چنین شهرک‌هایی کاهش قیمت تمام شده محصولات نهایی است، چون تولید‌کنندگان می‌توانند تمام مایحتاج مورد نیاز تولید خود را از شرکت‌های حاضر در شهرک تامین کنند و مهم‌تر این که معمولا نیازسنجی دقیق درباره مواد اولیه، باعث ادامه دار بودن روند تولید در پوشاک خواهد بود.

نامی تصریح‌کرد: قرار بوده، حتی شهرک برای سهولت در واردات تجهیزات و ماشین‌آلات مورد نیاز تولیدکنندگان به عنوان منطقه ویژه اقتصادی معرفی شود که در صورت اجرایی شدن این تصمیم، شاهد رشد قابل توجهی در صنعت پوشاک کشورمان خواهیم بود.

وی با اشاره به تجارب کشورهای خارجی گفت: کشورهای صنعتی که به شکل قابل قبولی در صنعت پوشاک و سطوح مختلف بین‌المللی شناخته شده‌اند، با استفاده از امتیازات چنین شهرک‌هایی توانسته‌اند به سهم قابل توجهی از صادرات پوشاک و کل صنعت نساجی دست یابند، به صورتی که در برخی موارد با استفاده از امتیاز پارک‌های تخصصی، این امتیازها را برای تولید‌کنندگان بومی دو چندان کرده‌اند.

تاخیر 1/5 ساله

ساخت نخستین شهرک صنعتی پوشاک در دی‌ماه 94 کلنگ‌زنی شد. این شهرک صنعتی تخصصی قرار است در مساحتی بیش از
150 هکتار در جنوب استان تهران راه‌اندازی شود.

براساس آمار موجود، پیش‌بینی شده که 300 واحد تولیدی با ظرفیت اشتغال ده هزار نفر در این شهرک مستقر شوند و برآورد هزینه آن در حوزه زیرساخت برابر صد میلیارد تومان است.

قرار بود از نیمه دوم سال 95 این شهرک افتتاح شود، اما روند ساخت آن بسیار کند بوده است.

عماد عزتی