عطرگل و بوی عشق صورتی درکاشان پیچید

به گزارش جام جم، 80درصد گلاب دنیا در ایران تولید و روانه بازار جهانی می شود. 10 درصد در ترکیه، 5درصد در بلغارستان و 5 درصد نیز در سایر کشورهای دنیا تولید می شود. اما در ایران، استان هایی متعددی چون اصفهان، فارس، تهران، کرمانشاه و کرمان در کار تولید گلاب و گلاب هستند. استان هایی چون خراسان رضوی، گلستان و آذربایجان نیز اخیرا به کشت این گل معطر و پرسود روی آورده اند. در میان تمام این مناطق، بیشترین میزان تولید گل محمدی و مرغوبترین و کیفی ترین گلاب مربوط به شهرستان کاشان در استان اصفهان است. البته از گل محمدی علاوه بر گلاب، اسانس هم گرفته می شود که برای تهیه عطر و انواع خوشبوکننده ها از آن استفاده می شود.

جمعیت شهرستان کاشان طبق آخرین سرشماری حدود 370 هزار نفر است، که به گفته مسعود خاندایی، معاون برنامه ریزی و اداری مالی فرماندار کاشان، فعالیت بیش از 70 درصد جمعیت روستایی این شهرستان در بخش کشت گل محمدی و گلاب گیری است.

خاندایی به افزایش تولید گل در سال جاری در مقایسه با پارسال، به خاطر شرایط خوب آب و هوایی و بارش های مناسب اشاره می کند و می افزاید: سال گذشته میزان برداشت گل محمدی حدود 8 هزار تن بوده که امسال افزایش 20درصدی داشته، که این افزایش هم به خاطر بالارفتن سطح زیرکشت گل است و هم افزایش تولید در واحد سطح.

وی سطح زیرکشت گل محمدی در سال گذشته را 2 هزار هکتار و در سال جاری 2 هزار و 400 هکتار عنوان می کند و یادآور می شود که شهرهای قمصر، برزک، نیاسر، جوشقان قالی و "کامو و چوگان" برترین تولیدکنندگان گل و گلاب شهرستان کاشان هستند.

اشتغالزایی 10 هزار نفری

تقریبا تمام گل های محمدی برداشت شده، در 1600 واحد گلاب گیری سنتی و 26 واحد گلاب گیری صنعتی

شهرستان کاشان به گلاب و اسانس گل تبدیل می شود.

معاون برنامه ریزی فرماندار کاشان می گوید: در این واحدهای تقطیر گل محمدی، بین 30 تا 35 هزار تن گلاب گرفته می شود.

به گفته خاندایی، تهیه اسانس از گل محمدی و عرق از حدود 84 نوع گیاهان دارویی همچون بیدمشک، نعنا، کاسنی، پونه، خارشتر و ... ( حدود 300 هزار تن) از دیگر محصولات کارگاه های تقطیر کاشان است که اشتغالزایی مستقیم حدود 10 هزار نفری و چند برابر این رقم به طور غیرمستقیم را در واحدهای بسته بندی، فروش، حمل و نقل و ... به همراه دارد.

این اشتغالزایی فقط به شهرستان کاشان مربوط نمی شود و برخی از گلاب گیران ماهر کاشانی فناوری و مهارت برتر خود را در این زمینه به سایر استان ها می برند و در کار گلاب گیری آن ها نیز مشارکت می کنند و یا اینکه گل محمدی منتقل شده به کاشان از سایر استان ها را نیز به گلاب تبدیل می کنند.

کشت گل محمدی و گلاب گیری علاوه بر اشتغالزایی، درآمد خوبی هم برای کاشانی ها به همراه داشته، و آنطور که خاندایی می گوید: بخش زیادی از این گلاب در بازارهای داخلی به فروش می رود و بخشی هم در بازار جهانی که میزان صادرات گلاب به خارج از کشور طبق آمار رسمی ثبت شده در گمرک 160 هزار دلار در سال است و این درحالی است که بخش اعظم صادرات گلاب، غیررسمی و چمدانی است و میزان دقیق آن مشخص نیست.

گلاب کاشان به کشورهای اروپایی، ژاپن و استرالیا صادر و بخش عمده آن روانه بازار کشورهای عربی و حاشیه خلیج فارس می شود.

برخلاف گلاب که فروش عمده آن بازارهای داخلی است، اسانس تولیدی از گل محمدی بیشتر بازار خارجی دارد و تا کیلویی بین 8 تا 10 هزار یورو به فروش می رسد. مشتریان آن هم کشورهایی چون فرانسه، اتریش، ترکیه و امریکاست.

تولید گلاب و سایر عرقیجات کاشان نیز همچون سایر تولیدات کشورمان با چالش ها و مشکلاتی همراه است که به گفته معاون فرماندار کاشان، مهترین چالش این صنعت، بسته بندی نه چندان مطلوب و مغایر با ذائقه بازار جهانی است، درحالی که می توان با ارتقای آن، صادرات را افزایش داد و تمام بازار جهانی گلاب دنیا را به تسخیر درآورد.

زیبایی دوچندان کاشان در فصل گلابگیری

اگرچه مزارع کاشان از حدود 20 فروردین به گل می نشیند و چشم نواز می شود، اما از اوایل اردیبهشت بوی مست کننده گلاب از کارگاه های گلاب گیری در فضا پخش شده و تا اواخر خرداد حواس بینایی و بویایی بازدیدکنندگان را نوازش می دهد.

سالانه صدها هزار گردشگر در فصل گلابگیری از کاشان بازدید می کنند که بخشی از این بازدیدکنندگان خارجی هستند و به گفته حجت الله ناصحی، معاون گردشگری اداره میراث فرهنگی کاشان حضور این گردشگران خارجی پس از برجام با افزایش 40 درصدی نیز مواجه بوده و گردشگری کاشان را متحول ساخته است.

نزدیک به 2 دهه است که آیین گلاب گیری کاشانی ها با برگزاری جشنواره هایی همراه است که بزرگترینش روز گذشته در نیاسر برگزار شد و مابقی در روزها و هفته های آتی در شهرهای قمصر، برزک، نشلج، جوشقان قالی و "کاموو چوگان" برگزار خواهد شد.

معاون گردشگری اداره میراث کاشان با اشاره به آمار گردشگران سال گذشته کاشان در فصل گلابگیری به جام جم می گوید: آمار رسمی سال گذشته که بر اساس تعداد بازدیدکنندگان از آثار تاریخی کاشان به دست آمده، چیزی حدود 440 هزار نفر است که 25 هزار و 293 نفر آنها خارجی بودند،​این درحالی است که آمار کل بازدیدکنندگان که فقط برای تماشای مزارع گل و عملیات گلابگیری واحد کاشان شدند، چند برابر این رقم است که جایی به ثبت نرسیده، یعنی چیزی بیش از یک میلیون نفر که پیش بینی می کنیم امسال به حدود 2 میلیون نفر افزایش یابد.

ناصحی پور می افزاید: باوجود رتبه بالای کاشان در تولید پسته، ماهیان زینتی و آثار تاریخی هنری متعددی چون خانه های تاریخی، هتل های سنتی و فرش معروف کاشان که حرف اول را در دنیا می زند، اما کاشان را امروزه به نام گل و گلاب قمصر آن می شناسند.

به گفته وی،​ برگزاری آیین ها و جشنواره های گلاب گیری،​ علاوه بر اینکه اوج حضور گردشگران در کاشان را از یک ماه فروردین به دو ماه فروردین و اردیبهشت افزایش داده، باعث اشتغالزایی و توسعه پایدار و رونق اقتصادی این شهرستان هم شده است.

ناصحی پور یادآور می شود که برگزاری جشنواره های گلاب گیری، باعث شد که شهرها و روستاهای متعددی در کاشان به عنوان مناطق نمونه گردشگری شناسایی و به جهانیان معرفی شود.

معاون گردشگری اداره میراث کاشان، زیرساخت های این شهرستان از جمله واحدهای اقامتی را برای حضور جمعیت میلیونی گردشگران در فصل گلاب گیری مطلوب می داند و می گوید: در کاشان 53 اقامتگاه در قالب هتل، هتل آپارتمان، هتل سنتی وجود دارد، ضمن اینکه اجرای طرح خانه مسافر نیز بخشی از کمبودهای این بخش را جبران می کند.

این مسئول به حضور یک سرمایه گذار بزرگ در کاشان نیز اشاره می کند که قرار است یک کارخانه بزرگ تولید عطر از اسانس گل محمدی در نیاسر احداث کند که علاوه بر جلوگیری از صادرات اسانس و خروج ارز از کشور، اشتغالزایی زیادی به همراه خواهد داشت و امیدواریم تا اواخر امسال و یا اوایل سال آینده به بهره برداری برسد.

فاطمه مرادزاده